🔴حاشیه نشینی فرهنگی در شهر دیجیتال.. ✍🏻محمد زینالی اناری

🔴حاشیه نشینی فرهنگی در شهر دیجیتال

✍🏻محمد زینالی اُناری

📍در قرن جاری ما روند تحولی را در نظام آموزشی شاهد بودیم که موجب شد سرمایه انسانی رشد و توسعه پیدا کند. اما به زعم این رشد و توسعه، بسیاری ازمردم نتوانستند در این سرمایه جدید سهیم باشند. گروه هایی که نتوانستند زبان و ادبیات نوشتاری را یاد بگیرند، موفق نشدند در نظام مهارتی جدید عضو شده و در سازمان اجتماعی فعالیت کنند. به تدریج موجب شد شدت فقری در حاشیه نشینان شهری و حاشیه نشینان فرهنگی وقوع داده و به دلیل کثرت آن ها، گاه این حاشیه نشینی، مانع روند توسعه انسانی شد. آن چیزی که از این حاشیه نشینی فرهنگی به سیستم جدید اجتماعی به ارث رسید، اسیبهایی بود که نظام عقلایی ارتباطی که متکی بر علم و مهارت بود، دچار مشکلات غیرعقلایی چون رشوه، زیر میزی، پارتی بازی، خرید منزلت و سفارش پایان نامه شود و نظم اجتماعی جدید به صورتی پوشالی شکل بگیرد.

این ها در حالی بود که زاغه نشینی، فرهنگ فقر و جرم در ناحیه هایی که اسکان غیر رسمی داشتند، بیداد می کرد. اما نسل جدید تجربه ی تازه تری از نوشتار را به دست می آورد. تجربه ی نوشتار مدرن و دیجیتالی فراتر از نوشتار، تجربه ای است که نسلهای جدیدتر، امکان کارآمدی بر آن را داشته و می توانند با آن همچون ابزاری که وسیلۀ کار، سودآوری و جامعه سازی است، به ساختن فرهنگ و تمدنی نوین دست بزنند. نسل جدید موظف است با این زبان تازه آشنا شود اما ناتوانی در دریافت این زبان تازه، شاید دردسرهای زیادی به همراه داشته باشد. بی سواد جدید کسی است که قدرت فهم دیجیتال را نداشته و با کسانی که می توانند از کامپیوتر و ابزارهای دیجیتال استفاده می کنند تفاوت می یابد.

از الآن باید دانست که دنیای جدید، دنیای سرمایه های دیجیتال بوده و هر کس نتواند از آن بهره ای بگیرد، نمی تواند فردی فعال، موفق و سرآمد باشد و به تدریج بی سوادی دیجیتال به تولید حاشیه نشینی تازه ای منجر خواهد شد. ویژگی نظام جدید فرهنگی این است که در آن افرادی مانند بیل گیتس و زاکربرگ می توانند به ثروت دست بایند، در حالی که ما شاید نتوانیم اتوماسیون ساده ای را مورد استفاده قرار دهیم! شاید به دلیل عدم توانایی در درک سواد نوشتار و دیجیتال، افرادی نتوانند در فرهنگ جدید ادغام شوند و البته شاید سعی بر تسلط گفتمان خود داشته باشند.

با تجربه ای که به خاطر ازدحام بی سوادی و تخریب ذات سوادآموزی با کارهایی چون سلطه روابط شخصی بر ضوابط و تدارک منزلت علمی بر روی دست مان است امکان اعمال خشونت علیه سواد جدید، همچون فلسفه تاریخ، در خصوص دنیای دیجیتال در حال تکرار است. امروز که نهادهای ضد فرهنگی و آسیب زا مانند قاچاق، نشئگی، تضاد طبقاتی و ... در فرهنگ شهروندی شکل گرفته و با رواج فاصله های ادراکی جدیدتر، آسیبهای اجتماعی پیچیده تری مانند خرده فرهنگ های مجرمانه ای چون هک، مدل و ... ایجاد خواهد شد که از عوارض به کج کارکرد کشاندن این فضا می باشد.

گروه هایی که نتوانسته اند با رسیدن به منزلت فرهنگی متناسب، از چنین ابزارهایی ارتباطی استفاده کنند، طبقه ی فرودست فرهنگی ای هستند که در این شبکه ها به مانند طبقه مسلطی ابزار را به دست گرفته اند تا جایی که امروزه ورود به شبکه های اجتماعی و کار با اینترنت می تواند ناهنجاری محض تلقی گردد؛ حال این فقط یکی از خرده فرهنگ های دنیای دیجیتال است که در حال وقوع می باشد. چه بسا به خاطر فاصله ای که بی سوادها، باسوادنماها، بی سوادنماها، ... و باسوادها در خیابانهای جدید شهرهای الکترونیکی شان خواهند داشت، شاید در آینده ای نه چندان دور نهادهای ضدفرهنگی جدید و آسیبهایی اجتماعی تازه تری داشته باشیم که هیچ مأموری نتواند آن ها را جمع و جور کند.

#جامعه

🌐شبکه جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology