افزایش پایه پولی از محل مخارج دولت در حمایت از سیل زدگان

افزایش پایه پولی از محل مخارج دولت در حمایت از سیل زدگان

طی روزهای اخیر ریاست محترم بانک مرکزی، اعطای وام های جدید برای راه‌اندازی مجدد فعالیت‌ها و نیز سرمایه درگردش مورد نیاز سیل زدگان برای ادامه تولید را از اولویت های اصلی نظام بانکی در سال 1398 برشمردند. اما به نظر میرسد این موضوع می تواند یکی از فرصت های طلایی "عرض اندام" حاکمیت در خلق پول در مقابل سیستم بانکی باشد.

مطالعات گوناگونی نشان میدهد بر خلاف رویه بانکداری خصوصی مبتنی بر سودآوری شخصی، بسیاری از حوزه‌های حائز اهمیت در توسعه اقتصادی و ایجاد رفاه عمومی در جامعه کاملاً در ارتباط مستقیم با مخارج حاکمیت ( و بویژه دولت ) دارد. این امور عمدتاً شامل تامین نیازهای اولیه جامعه و توسعه زیرساخت های اقتصادی می باشند که همگی با بالاترین حجم بر رفاه عمومی‌ اثرگذارند و در بسیاری از موارد تنها منتظر حضور فعالانه دولت در تخصیص اعتبار هستند.

ممکن است در خصوص ناکارآمدی تسهیلات تکلیفی مباحثی مطرح شود زیرا قطعا طی سال های اخیر تسهیلات تکلیفی در بسیاری از موارد دارای اثرگذاری نامناسب و حتی انحراف در تخصیص منابع بوده اما اگر از این ظرفیت بخصوص در جهت کمک به بازسازی مناطق سیل زده استفاده شود، نتایج مبارکی در پی خواهد داشت. به اصل بحث بازمیگردم

در حال حاضر نسبت پول ایجاد شده توسط حاکمیت به پول خلق‌شدۀ توسط سیستم بانکی (پایه پولی به سپرده ها) در ایران بسیار بسیار کمتر از همین نسبت در کشورهای توسعه یافته است.

در حقیقت دولت ها در کشورهای توسعه یافته اولاً بطور هوشمندانه (و البته عادلانه و فارغ از رانت) به تخصیص پول خلق شده پرداخته و در ثانی عرضۀ این ذخایر (پایۀ پولی) توسط حاکمیت یک مسیر برای اعمال حکمرانی در حوزۀ پولی است، به این معنی که دولت می‌تواند با استفاده از این مجرا به تأمین مالی طرح‌های توسعه‌ای اولویت‌دار برای اقتصاد بپردازد.

بنابراین اگر قرار باشد بخشی از کمک به سیل زدگان از مجرای خلق پول حاکمیت باشد، بپذیریم با تشدید تحریم هاو تنگنای مالی، اولا تخصیص منابع قاعدتاً با نظارت و دقت بهتری صورت خواهد گرفت (البته امیدوارم! ) و این موضوع که هر نوع تسهیلات تکلیفی را فقط بدین جهت که با منطق بانکداری خصوصی منافات دارد، محکوم نماییم کنار گذاشته و نگذاریم اساسی ترین قدرت دولت (به عنوان نماینده عموم جامعه) یعنی خلق پول در مقابل سیستم بانکداری پر عیب و نقص خصوصی کشور گرفته شود.

عباس دادجوی توکلی

@interestratemoney