❇️آخرین اخبار و اطلاعات حقوقي/مطالب کاربردی و رویه های قضایی/اخبار و نکات کاربردی آزمونهای حقوقی 🔷مدیر کانال: وحید تلخابی فرد، وکیل پایه یک دادگستری ✍️ارتباط با مدیر کانال:👇 @ilawpress
✅سرنوشت حق مالکیت ادبی و هنری بعد از مرگ پدیدآورنده
✅سرنوشت حق مالکیت ادبی و هنری بعد از مرگ پدیدآورنده
حق مولف یا کپیرایت یا مالکیت ادبی و هنری، حق پدیدآورنده آثار ادبی، هنری و علمی در نامیده شدن اثر به نام او و نیز حق انحصاری وی در تکثیر، تولید، عرضه، اجرا و بهرهبرداری از اثر خود است.
به نقل از روزنامه حمایت، حق مولف یا کپیرایت یا مالکیت ادبی و هنری، حق پدیدآورنده آثار ادبی، هنری و علمی در نامیده شدن اثر به نام او و نیز حق انحصاری وی در تکثیر، تولید، عرضه، اجرا و بهرهبرداری از اثر خود است. در مورد چنین حقی گاهی این پرسش به ذهن میرسد که سرنوشت حق مالکیت ادبی و هنری بعد از مرگ پدیدآورنده چیست؟
حق مالکیت فکری نویسندگان و شاعران، بعد از وفات آنها، تابع چه ضوابطی است، تکلیف وراث آنها چه خواهد شد و محدوده زمانی حق مالکیت وراث پدیدآورنده، تا چه زمانی است؟
همچنین موضوع دیگری که مورد توجه قرار میگیرد، این است که قوانین موضوعه فعلی چه تمهیداتی برای حفظ حقوق بازماندگان این آثار اندیشیدهاند و از منظر نظارتی، چه نهاد یا نهادهایی مسئولیت پاسداشت و حمایت از آفرینشهای عقلی و ذهنی مورد نظر را بر عهده دارند؟ آیا این نهادها در انجام این رسالت، تا به امروز موفق عمل کردهاند و توانستهاند از سوء استفادههای بیشمار و تجاوز به حقوق مالکانه اشخاص جلوگیری کنند یا خیر؟
ایوب میلکی، حقوقدان و عضو هیات علمی دانشگاه در خصوص این موارد و موضوعات اظهار کرد: اگر قانون، «حق تالیف و مالکیت ادبی و هنری» را واجد مالیت و دارای ارزش و اعتبار دانسته و شرعاً و قانوناً به رسمیت شناخته، ایجاد محدودیت زمانی برای چنین حقی در حالت عادی، نوعی نقض غرض و مغایر با مبانی توجیهی و ضوابط موجود خواهد بود؛ زیرا همانطور که مال، محترم است، حق نیز محترم خواهد بود و وقتی مال همیشه مال است، حق هم همیشه حق باقی خواهد ماند مگر در موارد استثنایی که بنا بر تصریح قانونی و مصالح متعارف عمومی یا به دلیل نقض مقررات موضوعه توسط صاحب حق، محدودیت یا سلب حقی صورت پذیرد.
وی با بیان اینکه ذکر پیشینهای مختصر از نحوه شکلگیری و تکامل این حق، خالی از فایده نخواهد بود، گفت: از زمان پيدايش صنعت چاپ در جهان، بحث حق مالكيت بر آفرينشهاي فكري، اهميت فراواني يافته و حقوق مادي و معنوي حاصله از خلق چنين آثاري، مورد حمايت بسیاری از قوانين داخلي و اسناد و مقررات بينالمللي واقع شده است. لازم به ذکر است که تا قبل از پيدايش صنعت چاپ، حق تأليف، موضوعيت چندانی نداشت و از لحاظ اثباتی نیز در مواردی که یک اثر ادبی یا هنری، مورد سرقت یا سوءاستفاده قرار میگرفت، از آنجایی که سوابق اثر در هیچ مرجعی ثبت و ضبط نشده بود، امکان اثبات ادعا و کشف حقیقت و رفع ماده نزاع، با اشکالات اساسی مواجه بود.
نويسندگي در گذشته ارزشی نداشت
این وکیل دادگستری افزود: همچنین در گذشته، صرف نظر از آن كه امكان تكثير و نسخهبرداري در سطح گسترده وجود نداشت، اصولاً نويسندگي يا کتابت، وسيلهاي براي تجارت و داد و ستد محسوب نميشد، اما از زماني كه صنعت چاپ و نشر به عنوان يكي از صنايع درآمدزا، اختراع و به تدریج متحول شد، اين انديشه و تلقي منطقی در ذهن صاحبان قلم و پديدآورندگان آثار ادبي و هنري شكل گرفته و کم کم تقويت شد كه نويسندگي و كتابت، به عنوان ابزاري براي تامين معاش به كار گرفته شود. اينگونه بود كه با گذر زمان، حمايت از حقوق مؤلفين، مصنفين و هنرمندان، وارد قلمرو قوانين كشورها از جمله ایران شد و به اعتقاد بنده، ظهور و شكلگيري رويكردهای نوین حمايتی از نخبگان، متأثر از اين واقعيت است كه به هر حال، اين افراد بخش عمدهاي از عمر گرانبهاي خويش را مصروف فعل تحرير و كتابت ميکنند و در شرايطي كه ديگران كمتر به مقولههاي فكري و عقلي تعلق خاطري نشان ميدهند و مشغول فعاليتهاي شغلي، تجاري و مادي خویش هستند، نويسندگان و مؤلفان، با تلاش و صرف وقت فراوان، ميراث ادبي، فرهنگي و هنري ارزشمندي را در اختيار جامعه بشري و آیندگان قرار ميدهند.
وی ادامه داد: در سیستم حقوقی ایران، مجموعهای از قوانین وجود دارد که به توصیف ضوابط ناظر بر حقوق مؤلفین و مصنفین پرداختهاند که از جمله آنها میتوان به قوانینی نظیر قانون حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان مصوب سال ۱۳۴۸، قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی مصوب ۱۳۵۲، قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرمافزارهای رایانهای مصوب ۱۳۷۹ و آییننامه اجرایی آن مصوب ۱۳۸۳، قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علایم تجاری و مواد ۶۲، ۶۳ و ۷۴ قانون تجارت الکترونیکی اشاره کرد.
میلکی اضافه کرد: به موجب ماده یک قانون حمایت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان مصوب 1348، از نظر این قانون به مولف، مصنف و هنرمند «پدید آورنده» و به آنچه از راه دانش یا هنر یا ابتکار آنان پدید میآید، بدون در نظر
گرفتن
@lawpress