️درباره تورم فشار هزینه | بخش هفتم | عایدی‌های انتقالی، مبادلۀ نابرابر و تورم

▪️درباره تورم فشار هزینه | بخش هفتم | عایدی‌های انتقالی، مبادلۀ نابرابر و تورم

✍🏻
#حسین_درودیان

🔻 در بخش قبل سؤال کردیم چطور شوک فشار هزینه و افزایش قیمت برخی محصولات در اثر آن، می‌تواند یک تورم عمومی بوجود آورد. این پرسش در اقتصاد ایران بیش از همه برای نرخ ارز و بخشهایی که مستقیما در اثر افزایش قیمت ارز دچار فشار هزینه می‌شوند، اهمیت دارد.

🔹 اقتصاد ایران را تصور کنید که ابتدا با ورود یک شوک هزینه از ناحیۀ نرخ ارز، بخشهای سه‌گانۀ متصل به ارز (فروشندگان کالای مصرفی وارداتی، کالای تولید داخل با نهادۀ وارداتی، کالاهای قابل صادرات) با افزایش در هزینه (هزینه صریح یا هزینه فرصت) روبرو می‌شوند. آنها به جهت افزایش در هزینه، قیمتهای بالاتری بر محصولات خود وضع می‌کنند.

🔹 در زمان اخذ قیمت‌های بالاتر از سوی فروشندگان این محصولات، آنها مقداری درآمد پولی به دست می‌آورند که بیش از میزان متناظر در سایر بخشهای اقتصاد است. در مقابل خریداران، پول بیشتری از ارزش به دست آمده در خریدهایشان خرج می‌کنند. آنها خود را در موقعیتی از مبادلۀ نابرابر (Unequal Exchange) دیده و عایدی‌های انتقالی (Transfer Gains) به سوی بخش‌های متأثر از ارز روانه می‌شود.

🔹 خریداران زیان‌دیده بیکار نمی‌نشینند. آن‌ها در جهت جبران این زیان‌ها کوشیده، به این طریق که قیمت‌های فروش خود را افزایش می‌دهند. انتظارات قیمتی در این شرایط (افزایش نرخ ارز) به کمک می‌آید. با افزایش نرخ ارز جو عمومی همسو با افزایش قیمت کالا و خدمات است. عایدی‌های انتقالی ناشی از «مبادلۀ نابرابر» ابتدایی، زمانی از بین خواهد رفت که خریداران، موفق به انتقال افزایش هزینه‌های پرداختی خود به قیمت‌های درآمدی‌شان شوند.

🔹 آنچه در نهایت اتفاق می‌افتد این است که قیمت‌های بالاتر اخذ شده در ابتدای ماجرا در بخشهایی خاص، حرکتی به سمت یک سطح متوسط جدید قیمت در کل اقتصاد به وجود آورده و میل به افزایش قیمت به دیگر بخش‌های اقتصاد تعمیم می‌یابد. این موضوع فراتر از این توضیح است که قیمت‌های نسبی، چسبندگی داشته و نمی‌تواند به کلی دگرگون شود. نزاع بر سر بقا یا حفظ منافع، که واقعیت مندرج در پشت تعاملات اقتصادی است، چنین واقعه‌ای را ایجاب می‌کند. افزایش هزینه تولید-افزایش قیمت در برخی بخشهای اقتصاد قادر است موجی از افزایش در سطح عمومی قیمتها را بوجود آورد و این نتیجه تنازع بخشهای مختلف برای بقا در جنگ قدرت اقتصادی است؛ نبردی که سلاح افراد در آن، قیمتهای وضع‌شده است. در اثر این کشمکش که ممکن است از افزایش قیمت «برخی» کالاها آغاز شود، در نهایت سطح «عمومی» قیمتها افزایش می‌یابد.

🔹 این مجادلۀ منتهی به تورم، در شرایط رکود تشدید می‌شود، شرایطی که منازعه بر سر سهم نسبی از درآمد بین گروههای مختلف افزایش پیدا می‌کند. منازعه بین گروهها و طبقات، که در قیمت وضع‌شده از سوی آنها نمایان می‌شود، در دورۀ رکود به سمت تشدید شدن می‌رود؛ زیرا کیک اقتصاد کوچک شده و به میزان کافی که برآورندۀ مطالبۀ همۀ گروهها در یک زمان واحد باشد، رشد نکرده است. تلاش گروهها برای کسب سهم قبلی از تولید ملی، به جهت کوچک‌شدن ارزش تولید ملی، پیامدی غیر از تورم نخواهد داشت.

📲 با دوستانتان به اشتراک بگذارید👇🏻👇🏻
t.me/joinchat/AAAAAD58ps1HeFuxDo8kBg