☑️✏️کارخانه‌های تولید مدرک (بخش ۳).. [گزیده مقاله میثم هاشم‌خانی

☑️✏️کارخانه‌های تولید مدرک (بخش ۳)

[گزیده مقاله میثم هاشم‌خانی
در هفته‌نامه «تجارت فردا» با موضوع:
چارچوب سیاست‌گذاری برای اصلاح کردن انحراف شدید انگیزه‌های رقابتی در دانشگاه‌های کشور]



اگر ابزار تحلیلی علم اقتصاد در ارزیابی انگیزه‌های رقابتی مدیران بنگاه‌های اقتصادی را برای ارزیابی انگیزه‌های رقابتی مدیران دانشگاه‌های ایرانی به کار بگیریم، به نتیجه‌ای قابل تامل می‌رسیم: ویروس «انحصار» در دانشگاه آزاد و اعتیاد به انواع داروهای دوپینگی دولتی در دانشگاه‌های دولتی، روزبه‌روز تن نیمه‌جان آموزش عالی کشور را بیمارتر می‌کند.

☑️ ۴ بیماری حاد «دانشگاه ایرانی»

برخی نشانه‌های این بیماری‌ها اکنون به اندازه‌ای وخیم شده‌اند که شاید ۱۰ سال پیش حتی قابل تجسم هم نبودند. به‌طور ویژه می‌توان به ۴ مورد اشاره کرد:

۱) دانشگاه‌ها با کمترین انگیزه برای خلاقیت در بهبود عملکرد شان، به «کارخانه تولید مدرک» تنزل یافته‌اند. تجارت فروش پایان‌نامه و فروش مقالات ISI روز به روز فربه‌تر و روزبه‌روز علنی‌تر می‌شود. این بازار هم‌اکنون به قدری بزرگ شده است که هم تبلیغات رسمی وسیع برای نوشتن پایان‌نامه و امثالهم را می‌توان در شهرهای مختلف دید و هم فراخوان متعدد برای جذب نیرو در شرکت‌های زیرزمینی فروشنده انواع فرآورده‌های علمی را.

۲) ریل رقابت دانشگاه‌ها به سمت تمرکز کامل بر تولید انبوه انواع مدرک‌های دانشگاهی منحرف شده است. این مساله باعث شده که با پدیده «تورم مدرک» و کاهش روزافزون ارزش مدارک دانشگاهی مواجه شویم. به بیان دیگر، همان‌طور که چاپ بی‌رویه اسکناس باعث نزول مستمر قدرت خرید آن می‌شود، تولید بی‌رویه انواع مدرک دانشگاهی هم روزبه‌روز ارزش مدرک در بازار کار را تنزل داده است. این ارزش هم‌اکنون به اندازه‌ای تنزل یافته که بخش بزرگی از کارفرمایان بخش خصوصی در تصمیم‌گیری خود برای استخدام، ارزش بسیار اندکی برای مدرک دانشگاهی قائل هستند.

۳) دانشگاه‌ها که باید کلیدی‌ترین مکان‌های تولید فکر و ایده‌های کشورداری باشند، اکنون انگیزه‌ای برای مطالبه سیاست‌گذاری‌های اصلاحی منسجم، حتی در مرتبط‌ترین حوزه‌ها ندارند. نتیجه آنکه برای مثال بازنگری نشدن قوانین مربوط به خدمت سربازی اجباری در طول حدود ۹۰ سال، امروزه شرایطی را ایجاد کرده که ترفندهای مختلف برای ادامه تحصیل کاذب (در میان آقایان) برای تعویق سربازی هر روز وسیع‌تر می‌شود. اینکه برای برخی از دانشجویان، کارکرد اصلی ادامه تحصیل، فرار از سربازی است، فاجعه‌ای است که از ناکارایی شدید نظام آموزشی و نیز نظام خدمت وظیفه حکایت می‌کند.
به این ترتیب دانشگاه که باید پیشرو طراحی فکر و ایده در جهت مطالبه اصلاح قانون خدمت سربازی پس از اجرای ۹۰ ساله آن باشد، خود به یکی از قربانیان این قانون تبدیل شده است.

۴) حتی برترین دانشگاه‌های ما هم در آموزش کلیدی‌ترین مهارت‌های ضروری بازار کار قرن ۲۱ عاجزند. آنچه در برترین دانشگاه‌های ایرانی تدریس می‌شود، عمدتا اطلاعاتی است که به‌سادگی در اینترنت می‌تواند به شکل مناسب‌تری آموخته شود.

☑️ ارزیابی جنبه‌های مختلف این ۴ بیماری و نیز ابعاد مختلف ۸ پرسش طرح‌شده در بخش قبل (t.me/social_Economics/900)، می‌تواند پایه تحلیلی مناسبی برای سیاست‌گذاری در جهت بهبود عملکرد آموزش دانشگاهی کشور به دست دهد.



ادامه دارد ...
✍️ میثم هاشم‌خانی

متن کامل مقاله در هفته‌نامه «تجارت فردا»:
goo.gl/RBbwV2


〰〰〰〰〰〰
کانال «اقتصاد اجتماعی»
@Social_Economics