‌ 🔻ماجر ای ایجاد اولین قراولخانه‌ها در مشهد.. در سال ۱۲۹۵ق/۱۲۵۷ش

‌ 🔻ماجر ای ایجاد اولین قراولخانه‌ها در مشهد

@oralhistoryiran
🔅در دوران ناامنی و هرج و مرج، خراسان بزرگ به واسطه وسعت جغرافیایی و دوری از مرکز، همواره مورد تجاوز اشرار و سارقان بوده است. در سال 1295ق/1257ش. تعداد 35 قراولخانه در مشهد وجود داشته است که دو قراولخانه در ارگ مشهد قرار داشته اند.

🔅قراولباشی از جمله مشاغل دولتی محسوب می شده به طوری که «علی رضا بیک قراولباشی» در محله سراب جزو کارکنان یا وظیفه بگیران دولت بوده است و اسمش در اسناد تاریخی ذکر شده است.

🔅طی نقشه ای که « مک گرگور» افسر انگلیسی در سال 1292ق./1254ش. برای مشهد ترسیم کرده است، حدود تقریبی هفت قراولخانه در سطح شهر مشخص شده است. ناصرالدین شاه در سال 1302 ق. طی تلگرافی به آصف‌الدوله حکمران خراسان، دستور گذاشتن قراول در مرزها را می دهد، تا از تجاوزهای مرزی جلوگیری شود.

🔅 از اسناد موجود چنین بر می آید که در اکثر شهرهای خراسان قراولخانه ها و مراکزنظامی وجود داشته و شهرهای قاینات، بیرجند، نیشابور، مشهد، بجنورد، درگز و کلات از عمده مراکز نگهداری قشون بوده اند.

🔅«جرج کرزن» سیاستمدار و ایران شناس انگلیسی در ارتباط با قراولخانه های مشهد نوشته است: یک اختصاص برجسته دیگر مشهد تعداد زیاد قراولخانه های آن است که در سراسر شهر پراکنده هستند و در آن دسته های نگهبان از لشکر و پیاده آماده اند. این بناها برحسب معمول شامل یک رواق کوتاه با اتاق قراول در عقب آن است. تفنگ ها که معمولا سرپُر است در جلوی قراولخانه ردیف گذاشته شده و همین که مسافری اروپایی از آن جا عبور کند سرباز وارفته در جامه آبی رنگ با کلاه پوستی جقه دار که در داخل اتاق در حال استراحت است، زود برمی خیزد و با صدای تق تق مخصوص یکی از این تفنگ ها را بر می دارد و پیش فنگ می کند، سپس آن را به جای خود می گذارد و باز استراحت می کند.

🔅اهمیت قراولخانه ها موجب شده تا اسم آن ها روی برخی از اماکن شهری به یادگار مانده باشد. مرحوم مولوی در فهرست موقوفات، از قراولخانه مشهد نیز یادی کرده است. گویا در نبش کوچه مرحوم موتمن السلطنه(کوچه قنسولی) و بالاخیابان که در واقع زاویه شمال غربی باغ دارالتولیه است قبلا قراولخانه ای وجود داشته است پس از این که در عهد مشروطیت ماموران پلیس حفاظت شهر مشهد را عهده دار شدند، به جای قراولخانه کلانتری بالا خیابان بنا شد.

🔅از طرفی، کوچه قراولخانه که به کوچه مشاق و کوچه باغ سنگی منتهی می شود، به علت وجود قراولخانه (کشیک خانه) در این محل به این عنوان شهرت یافته بود.

در سال1303ش. اداره مالیه نیز مکاتباتی راجع به اراضی قراولخانه داشته است.
@oralhistoryiran
همچنین بنا بر اشارات صورت گرفته در بعضی اسناد تاریخی، در محله قبرمیر مسجد قراولخانه وجود داشته است...
🌐شرح کامل👇
http://b2n.ir/75659