🔻به اسم تاریخ شفاهی، به رسم سفارشی‌نویسی. ✍علی صمدی جوان
🔻به اسم تاریخ شفاهی، به رسم سفارشی‌نویسی
✍علی صمدی جوان
@oralhistoryiran
🔅 کتاب «روی ریل خدمت» در دانشگاه فردوسی مشهد نقد و بررسی شد
نشست نقد و بررسی کتاب «روی ریل خدمت» در دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.
کتاب یادشده به تاریخ شفاهی خط‌یک قطار شهری مشهد می‌پردازد و نشست نقد و بررسی آن در سالن شماره ٣ جلسات دانشکده علوم تربیتی، افزون بر نویسندگان و منتقدان، با حضور تنی چند از مدیران قطار شهری مشهد همراه بود. در این جلسه، غلامحسین نوعی، مدیرعامل انجمن پارسه و سرپرست پروژه تاریخ شفاهی قطار شهری مشهد، ضمن معرفی کلی اثر گفت: کتاب «روی ریل خدمت» حاصل بیش از ٣٠٠ ساعت مصاحبه با حدود ١٠٠ تن از دست‌اندرکاران خط یک قطار شهری مشهد است که با همکاری تیمی نه‌نفره و در مدت دو سال صورت پذیرفته است. او خاطرنشان کرد: خلأهای پژوهشی در جریان مصاحبه‌ها را با به‌کار‌گیری اسناد رسمی و مکتوبات برجای‌مانده جبران کردیم.
🔅در ادامه، دکتر ابوالفضل حسن‌آبادی، منتقد و مدیر امور اسناد و مطبوعات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، گفت: کتاب مذکور بیش از آنکه تاریخ شفاهی باشد تجربه‌نگاری مدیریت دانش است و موضوع آن، تبیین و تحلیل تجربه‌نگاری شغلی در حوزه خدمات شهری است. او با بیان اینکه امروزه تاریخ شفاهی بیشتر جنبه تزیینی پیدا کرده است، ظرفیت‌های تاریخ شفاهی را به دو بخش دانش رسمی و غیررسمی تقسیم کرد و افزود: محتوای کتاب تاریخ شفاهی نیست بلکه تاریخچه‌ای رسمی از خط یک قطار شهری است.
حسن‌آبادی در ادامه به شیوه مقدمه‌نویسی، تدوین اثر، تناسب استفاده از تاریخ شفاهی و اسناد، تناسب بین روایت و متن علمی-تاریخی و بحث چالش در مصاحبه‌ها پرداخت و بایگانی مصاحبه‌ها و پیاده‌سازی آن را از خروجی فعلی مهم‌تر ارزیابی کرد.
🔅در بخشی دیگر از این نشست، غلامرضا آذری خاکستر، مورخ و متخصص تاریخ شفاهی، اعلام کرد: مستندسازی با تاریخ شفاهی متفاوت است. ابتدا باید دید هدف این کتاب چیست.
او با اشاره به سیاست مدیران قطار شهری اظهار کرد که در گام نخست، هدف اصلی آرشیوسازی اقدامات خط یک بوده است تا خروجی آن. آذری با بیان اینکه این کتاب اصلا جایگاه مطالعات تاریخ شفاهی را ندارد یادآور شد: شیوه‌های پدیدآوری کتاب درست و علمی است اما این اثر ریشه‌‌های اصولی در تاریخ شفاهی را ندارد.
این پژوهشگر تاریخ افزود: جای خالی نظرات مردمی و ذهنیت شهروندان به قطار شهری، نپرداختن به مباحث پشت پرده تاریخ، نبود بررسی عمقی مشکلات، غلبه مکتوبات بر تاریخ شفاهی و ... از جمله نقصان‌های وارده بر کتاب «روی ریل خدمت» به عنوان نخستین مدل مطالعاتی تاریخ شفاهی ریلی در ایران است.
او در پایان سخنانش، با اشاره به تملق واژگان کتاب، نبود بی‌طرفی تاریخی و تأکیدات زیاد بر اسناد ابراز کرد: به نظر می‌رسد قالب کار بیشتر سفارشی است.
🔅در این برنامه، شهریار بهرامی، از مهندسان نسل اول پروژه خط یک قطار شهری مشهد، نیز به ضرورت دیجیتال‌سازی این پروژه اشاره کرد. همچنین دکتر علی مزینانی، تدوینگر اثر، به عنوان سخنران پایانی، نگاه این پژوهش را نگاه از بالا دانست که براساس تسلط محتوایی شکل گرفته است. او افزود: ما به این کتاب نگاه تاریخ شفاهی نداشتیم و معتقدیم تاریخ شفاهی باید مکمل تاریخ‌نگاری رسمی باشد. البته ابتکار تدوینگر نیز در این بین مهم است که بتواند شیوه‌نگاری را براساس تاریخ نگاری رسمی پیاده کند.
🌐روزنامه شهرآرا 1397/5/4
👉 @oralhistoryiran