مرجع محتوای تخصصی مطالعات اجتماعی دین: نشستها، همایش ها، پایان نامه ها، معرفی کتاب، مقالات، پژوهشها و یادداشتهای تحلیلی. اطلاع رسانی، تبادل و دریافت مطلب: مریم محمدی اکمل @maryam_mohamadiakmal
🔻 فاجعه جهل مقدس🔻. (خلاصه کتاب «فاجعه جهل مقدس»).. ✍️ آیت االله محقق داماد
🔻 فاجعه جهل مقدس🔻
(خلاصه کتاب "فاجعه جهل مقدس")
✍️ آيت االله محقق داماد
🔹من اين اصطلاح را از جوردانو برونو فراگرفته ام:
۴۱۱ سال پيش در روز ۱۷ فوريه سال ۱۶۰۰ ميلادي جوردانو برونو، فيلسوف ايتاليايي پس از گذراندن ۸ ســـال در سياه چال هاي خوفناك دادگاه انكيزاسيون (تفتيش عقايد) در ميدان كامپو دي فيوري شهر رم زنده زنده در آتش سوزانده شد.
🔸 جوردانو برونو كسي بود كه از حق تمام انسانها براي انديشيدن بدان گونه كه دلشان مي خواست، دفاع مي كرد. او براي ايده هايي كه درست آئيني را به مردم تحميل مي كرد، جايگزيني ارائه داد.
🔹 قبل از اينكه جوردانو برونو در آتش سوزانده شود، جلادان پاپ براي اينكه او را از گفتن سخنان كفرآميز، از نظر دادگاه انكيزاسيون، بازدارند، زبانش را قطع كردند. اين سرنوشت اغلب فلاسفه و دانشمندان دوره انكيزاسيون (تفتيش عقايد) كليساي كاتوليك بود.
🔸 نوشته اند كه وقتي برونو را به يك ميله آهنين بسته بودند و انبوهي از هيزم براي سوزاندن او جمع كرده بودند، اوهم ساكت بود و تسليم شده بود وچيزي نمي گفت؛ ولـــي اتفاقي افتاد كه يك جمله تاريخي گفت كه در تاريخ باقي ماند. آن اتفاق اين بود كه ناگهان ديدند پيرزني نزديك شد و تكه هيزمي در دست دارد و با آوردن نام خدا برلب، آن را به روي هيزم ها انداخت. برونو سكوتش را شكست و گويي عمل اين پير زن مغز استخوانش را سوزانده بود، گفت: «لعنت بر اين جهل مقدست!»
🔹 مهمترين و يا لااقل يكـــي از اهم آفتهاي اجتماعي نه تنها در منطقه اسلامي بلكه شايد بتوان گفت در سراسرجهان، جوامع ديني ازآن رنج مي برد، جهل مقدس است.
🔸 جهل_مقدس جهلي است كه بُعد قدسي دارد. در چنين جهلي، شخص جاهل در جهل مي سوزد، ولي براي خدا مي سوزد. گرسنگي، فقر، فلاكت، بيماري، جنگ و دشمني، جنايت، آدمكشي، ايذا و آزار بـــه همنوع همه را به قصد قربت تحمل مي كند و جالب اين اســـت كه از هرگونه روشنگري هم مي هراسد آن هم براي خدا.
جهل هايي كه قرآن با آن مقابله مي كند، جهل مقدس است.
🔹 در جهل قدسي شخص جاهل با نهادي همراه مي شود به نام «اعتقاد»؛ يعني براي چنين انساني اعتقاد به جاي تفكر مي نشيند.
🔸 اعتقاد از ريشه «عقد» يعني بستن است. شخصي كه به امري معتقد مي شود فكرش را گـــره كرده و معتقداتش را خط قرمز خويش مي سازد.
🔹 در قرآن مجيد گزارشـــهاي زيادي از جهل هاي قدسي آمده است. براي نمونه گزارشي است كه قرآن مجيد از جهل بت پرستان و ايدئولوژي آنان ارائه مي فرمايد.
🔸 به تعبير قرآن مجيد كســـاني كه به جهل مقدس گرفتار ميشوند، جاهلانه براي خويشتن خدا مي سازند، خدايي كه ناخودآگاه مجموعه اي از خواسته هاي خودآنان است. قرآن مجيد مي فرمايد كه: اينان هرگز مشمول هدايت الهي نميشوند و به تعبير شما قابل هدايت نيستند.
🔹 جهل مقدس همراه با اعتقاد هاي ديني است؛ ولي ديني كه نه براساس تعقل بلكه براساس هواهاي نفساني انسان معتقد مي شود و بالاترين جنايت را ممكن است مرتكب شـــود در حالي كه خيال مي كند براي خداست و متقرب الي االله مي شود.
🔸 يكي از آفات اجتماعي كه من مايلم آن را فاجعه تأسفبار براي جوامع ديني امروز بنامم، جهل مقدس است؛ جهلي كه قهرمانانش دست به مهمترين جنايات مي زننـــد، به خيال آنكه كاري كه مي كنند مورد خواست خداست وآنان براي خدا تلاش مي كنند.
🔹 در يونان باستان جنگ ميان خدايان بود و در ادوار بعد در قالب جنگ اديان شكل گرفت. در تاريخ اسلام جنايات و خونريزيهايي كه به دست گروه خوارج به بار آمد همه معلول همين نوع جهل است.
🔸 امروز جامعه خود ما ايران نيز جهل مقدس گاه منشأ فاجعه مي شود، كه به ذكر يك نمونه بسنده مي كنيم.
🔹 در دادنامه ۱۷۲ ۱۶/۲/۱۳۸۲ پرونده كلاســـه ۱۱۳۱-۸۱-۹ دادگاه عمومي كرمان از قول متهمين قتلهاي محفلي كرمان مكرراً اين مطلب آمده اســـت كـــه در مورد برخي مقتولين با تسبيح استخاره گرفتيم و چون عدد ۶ آمد و عدد ۶ به معناي لزوم تعجيل در عمل اســـت، تصميم گرفتيم كه او را بكشيم و كشتيم!
🔸 گاهي اوقات جهل كه لباس تقدس مي پوشد يك ملت را در تاريكي و جهنم ابدي فرو مي برد. نمونه اش در زمان ما مردم كره شمالي هستند. در كشور كره شمالي مردمي زندگي مي كنند كه از حداقل شرائط حيات يك انسان برخوردار نيستند؛ ولي تبليغات حاكميت فكر آنان را چنان ساخته كه خيال مي كنند در بهشت برين اند. اين افراد در تاريكي هستند؛ ولي قدرت مشت آهنين اجازه روشنگري به هيچ فردي نمي دهد. جالب است رهبرشان كه اخيراً مرده است؛ ولي مردم بدبخت كره شـــمالي رهبر فعلي حكومتشان را معاون رهبر مي نامند.
🔹 در كره شمالي تنها كسي كه حق فكر كردن دارد، رهبر حكومت است كه فرماندة بزرگ ناميده مي شود. وقتي فرماندة بزرگ دربارة مسئله اي حرفي زد، ديگر هيچ كس حق ندارد در آن زمينه اظهار نظر كند.
🔰منبع: سخنرانی ها
@religionandsociety