مرجع محتوای تخصصی مطالعات اجتماعی دین: نشستها، همایش ها، پایان نامه ها، معرفی کتاب، مقالات، پژوهشها و یادداشت‌های تحلیلی. اطلاع رسانی، تبادل و دریافت مطلب: مریم محمدی اکمل @maryam_mohamadiakmal


🔻در مسیر تحقق یک آرزو: مؤسسه‌ی پژوهشی خیریه در علوم انسانی🔻.. ✍🏻حسن محدثی گیلوایی

🔸 سال‌ها است که آرزویی را می‌پرورم و با دوستان و دانش‌جویان‌ام بارها در میان نهاده‌ام که مؤسسه‌ای خیریه برای پژوهش در علوم انسانی تأسیس کنیم و از مجرای منابع خیریه‌ای، کار پژوهشی در علوم انسانی را مستقل و در درون جامعه‌ی مدنی بدون هر نوع وابسته‌گی سیاسی و جهت‌گیری حزبی دنبال کنیم …🔹خدا را شکر که اکنون این آرزو به همت دوستانی خوش‌فکر و بلندهمت و شریف به لمحه‌ی تحقق نزدیک می‌شود. این آرزو به همت بزرگوارانی چون دکتر پویافر، دکتر شکرچی، دکتر صیامیان و بزرگوارانی دیگر به مرحله‌ی تحقق نزدیک می‌شود.. 🔸اگر چه تمرکز تحقیقاتی این مؤسسه‌ی خیریه که مدتی است به همت این عزیزان در حال تأسیس است، گستره‌ی علوم انسانی را دربرنمی‌گیرد اما حوزه‌ی مطالعاتی مهم «دین و جامعه» را پوشش می‌دهد و در این مسیر گام بلندی خواهد بود …🔹بسیار خوش‌حال‌ام که من نیز افتخار دارم به این جمع شریف که اعضای آن نگرش والایی دارند، دعوت بشوم و در کنار این بزرگواران باشم. امیدوار هستم این مؤسسه پا بگیرد و ببالد و الگویی برای دیگر مؤسسات پژوهشی خیریه در ایران باشد تا انبوه متخصصان و صاحب‌نظران مستقل در علوم انسانی ایران بتوانند از ...
  • گزارش تخلف

♦️لزوم تجدید نظر در آموزه‌ی امر به معروف و نهی از منکر در جامعه‌ی مدرن.. 🔻قسمت اول / مقدمه

متفکران دینی‌ای که جهان جدید را می‌شناسند و با ضرورت‌ها و اقتضائات آن آشنایی دارند، بارها یادآوری کرده‌اند که تحولات اجتماعی همه‌جانبه‌، زنده‌گی در جوامع مدرن را به‌کلی با شرایط زنده‌گی در جهان ماقبل مدرن متفاوت ساخته است. ادیان جهانی نظیر یهودیت، مسیحیت، و اسلام در اعصار ماقبل مدرن ظهور یافته‌اند و آموزه‌ها و احکام و ره‌نمودهای آن‌ها بیش‌تر سازگار با جهان زنده‌گی گذشته‌گان است زیرا مخاطب اولیه‌ی این ادیان در جهان ماقبل مدرن و چه بسا با ساختاری قبیله‌ای می‌زیسته‌اند. هنوز بسیاری از جوامع مسلمان ساختار اجتماعی قبیله‌ای خود را حفظ کرده‌اند. در میان کشورهای اسلامی تنها معدودی از کشورها نظیر ایران و ترکیه هستند که تا حدی (و نه کاملا) از ساختار قبیله‌ای فاصله گرفته‌اند. برای این‌که این ادیان بتوانند در جهان مدرن نیز به حیات خود ادامه دهند، کم و بیش نیازمند اصلاح و بازسازی‌اند. جنبش‌های فکری ناظر به اصلاح و بازسازی ادیان تقریبا در همه‌ی ادیان جهانی شکل گرفته‌اند. به‌عنوان مثال، در یهودیت گرایشی به نام یهودیت اصلاح (reform Judaism) به‌وجود آمده است. در مقابل این گرایش‌های اصلاح‌طلبانه یا فرات ...
  • گزارش تخلف

🔹نخستین جلسه هیات امنای موسسه دین و جامعه (موسسه مطالعات اجتماعی دین)

دکتر حسن محدثی، دکتر احمد شکرچی، دکتر زهیر صیامیان، دکتر جبار رحمانی، دکتر امیر مازیار، دکتر محمدرضا پویافر. از حضور دکتر محمدرضا کلاهی، دکتر منصور میراحمدی و حجت الاسلام علی ملانوری در این جلسه محروم ماندیم. ...
  • گزارش تخلف

🔸 درباره راهی که آغاز شده:. موسسه خیریه برای پژوهش اجتماعی دین

فراهم کردن جایی برای اندیشیدن و پژوهیدن مستقل در مورد هر آنچه که به نسبت دین و جامعه مربوط بشود،. تلاش برای پاسخ به مسایل و چالش‌های دین در زندگی اجتماعی امروز و ارایه راه حل هایی برای آن، از طریق پژوهشهای علمی،. توسعه دانش تخصصی مطالعات اجتماعی دین بین عموم مردم،. و حمایت از پژوهشها و پایان نامه هایی در این حوزه که امکان حمایت از هیچ سازمانی را ندارند،. دغدغه‌های مشترکی است که اعضای هیأت امنای دین و جامعه را گرد هم آورده است …🔹دین و جامعه در قالب یک موسسه خیریه علمی برای تولید و نشر دانش تخصصی در حوزه مطالعات اجتماعی دین فعالیت می‌کند. از این رو و در همین آغاز برای کمک و همیاری همه علاقه مندان به اندیشه و پژوهش دست یاری دراز میکنیم. ...
  • گزارش تخلف

🔻قسمت سوم مستند جذاب (معتقد) 🔻.. 🎥ساخته شده توسط رضا اصلان، محقق ایرانی-آمریکایی در رابطه با

لینک قسمت دوم 👇. چه اعتقادیست و به چه کسانی اطلاق میشود؟ علت جدا افتادن آنها از جامعه هند چیست؟. 🔸از اعتقاد به خدای ویشنو تا خوردن گوشت و استخوان انسان!. 🔹ترجمه و تدوین: انجمن ترنم صلح. *مشاهده این مستند برای همه فعالان حوزه دین و فرهنگ توصیه می‌شود. *. 🔰منبع: انجمن ترنم صلح. ...
  • گزارش تخلف

‍ 🔻 «پوران و علی» 🔻.. ✍🏻مهدی تدینی

🔹پوران شریعت‌رضوی، همسر دکتر علی شریعتی، امروز در ۸۵ سالگی درگذشت. پوران و علی ۲۱ سال زندگی مشترک داشتند که با درگذشت ناگهانی دکتر شریعتی در خرداد ۱۳۵۶ پایان یافت. شریعتی در ازدواج خود با پوران دقیقا همان کاری را کرد که در رویکرد سیاسی‌‌نظری‌اش همۀ عمر انجام داد: آمیزش سنت و مدرنیته. پوران دختری مستقل، آزاد و بی‌حجاب بود، در حالی که علی پسر حاج محمدتقی بود، کسی که «کانون حقایق اسلامی» را پایه‌گذاری کرده بود. علی باید وضعیت خانوادگی خود را در نظر می‌گرفت و نمی‌توانست به سادگی با دختری که باوری به حجاب سنتی نداشت ازدواج کند، ضمن این‌که طبق رسوم خانوادگی قرار بود با یکی از دخترعمه‌هایش ازدواج کند. در یک کلام، زن شریعتی باید دختری چادری می‌بود.. 🔸علی به پوران دل باخته بود و باید این تضاد، یعنی تضاد میان خانوادۀ سنتی خود و خانوادۀ متجدد پوران را با رایزنی و تبیین نظری حل می‌کرد. پوران دختر حاج علی‌اکبر بود، تاجری اصالتا خراسانی که به تهران کوچیده بود. پوران شش برادر و یک خواهر داشت. ...
  • گزارش تخلف

📚 «مرگ و مهاجران مسلمان شیعه» 📚.. 🔏ترجمه: سمیه_مؤمنی

♦️فراخوان مقاله با موضوع «اهمیت بدن‌­ها» و «مرگ و مهاجران مسلمان شیعه». 🔸هدف این جلسه بین‌المللی و بین رشته‌­ای، جمع‌آوری دانش‌پژوهان علوم مختلف در حوزه‌های علوم اجتماعی و علوم انسانی (انسان شناسی، جامعه شناسی، دین، سیاست، حقوق بین الملل، روابط بین الملل، مطالعات پناهندگی)، سازمان­‌های دولتی و غیر­دولتی، سیاست‌گذاران، روزنامه‌نگاران و رهبران مذهبی است تا در این خصوص بحث کنیم که مهاجران مسلمان شیعه (شامل پناهندگان و پناهجویان) -زمانی که دیگر در کشور مادری خود نیستند-، و همچنین کشورهای میزبان، دولت­‌ها و نهادهایشان و به تبع آن جوامع محلی چگونه با پدیده مرگ و مسائل مربوط با آن برخورد می­کنند. هدف اصلی گردهم‌آیی آن است که پژوهشگران این عرصه را معین نماید و شرکت‌­کنندگان را برای همکاری در یک پروژه تحقیقاتی بین المللی در یک شبکه تحقیقاتی جدید تشویق نماید …🔹بر اساس اطلاعات پروژه مهاجرین گمشده (از سال ۲۰۱۴، بیش از ۴۰۰۰ مرگ و میر سالانه در مسیرهای مهاجرت در سراسر جهان ثبت شده است و به همین دلیل است که مرگ و مشخصا مرگ در زمینه مهاجرت به یک مسأله اصلی برای متخصصان این حوزه تبدیل شده است …🔸از دو ق ...
  • گزارش تخلف

🔻تولیدات علمی حوزه‌ها، تأثیری در نهادهای نظام نداشته است🔻

🎙گفتگوی شبکه اجتهاد با حجت‌الاسلام‌ والمسلمین علی اکبر نوایی، رئیس مرکز نخبگان و استعدادهای برتر حوزه علمیه خراسان؛ تولیدات علمی حوزه‌های علمیه:. 🔹یکی از کارهایی که باید انجام می‌شد، بنیاد سازی خود قانون اساسی به لحاظ اسناد فقهی پشتیبان است. نگارش اسناد فقهی پشتیبان، کار حوزه‌های علمیه است ولی متأسفانه کاری در این جهت انجام‌نشده است …🔸الآن نظام ولایت‌فقیه ما یک ساختار تشکیلاتی منظمی ندارد. این مسائل در کجا باید تنظیم شود؟ معلوم است که باید در حوزه منقح شود …🔹تولیدات علمی حوزه در عرصه‌های فقه نظام که در سال‌های اخیر شروع‌شده است اولا دیر شروع‌شده و ثانیا فراگیر نیست و ثالثا به تدوین نظام کلی منتهی نشده است و در مقام فعلیت، خروجی اندکی دارد …ادامه گفتگو👇. ...
  • گزارش تخلف

🔻امر به معروف و نهی از منکر؛ آموزه‌ای که استحاله شد! 🔻.. ✍🏻اسماعیل احمدپور

پیرامون این موضوع سخن و واکنش فراوان است. بر همین اساس چند نکته بر اساس مشاهدات و شنیده‌های شخصی به ذهنم رسید که در مطلب زیر به آن اشاره می‌کنم:.۱- درست است که امر به معروف و نهی از منکر یکی از آموزه‌های مهم و توصیه‌های اکید دینی در اسلام است، اما بر خلاف تصور همگان این توصیه منحصر به اسلام نبوده و در کتب مقدس تورات و انجیل نیز به آن اشاره شده است (سوره اعراف آیه ۱۵۷) …۲- در کشورهای توسعه یافته غربی، امر به معروف و نهی از منکر‌، یکی از اصول‌ مترقی مدنی به حساب می‌آید و همگان به اجرای آن مبادرت ورزیده و همواره برنامه‌های آموزشی و تبلیغی برای فراگیری و اجرای این امر اجتماعی در دستور کار متولیان امور فرهنگی و اجتماعی قرار می‌گیرد. اما سه فرق اساسی بین روش آنها و آنچه امروزه در ایران اجرا می‌شود بیش از همه جلب توجه می‌نماید:.۲-الف- امر اجتماعی/ امر شخصی: اول و مهمتر اینکه در کشورهای غربی امر به معروف و نهی از منکر بعنوان یک کنش اجتماعی، امور اجتماعی را در بر می‌گیرد. یعنی اگر شخصی سعی در تخریب اموال عمومی، آلوده کردن محیط، تخطی از قوانین و گران فروشی و امثالهم داشته باشد از طرف سایر شهروند ...
  • گزارش تخلف

🔻مطالعه‌ای جهانی: آیا متدینان شادتر و سالم‌تر از دیگران هستند؟ 🔻.. ✍🏻جویی مارشال

🔹مطالعاتی که تاکنون صورت‌گرفته غالبا این طور نشان داده است که دین موجبات شادی، سلامتی و مشارکت بیشتر اجتماعی را برای مردم به ارمغان می‌آورد. اما آیا افرادی که به لحاظ دینی فعال هستند در مقایسه با کسانی که چنین فعالیت‌هایی ندارند یا اصلا متدین نیستند در وضعیت بهتری به سر می‌برند؟. ادامه گزارش مرکز تحقیقات پیو را در سایت دین آنلاین بخوانید:. ...
  • گزارش تخلف

🔻تبیین زیستی-تکاملی اخلاق و جهان‌بینی دینی🔻.. ✍هاله عبدالهی راد. 📅 تاریخ نشر: پانزدهم بهمن۹۷

🔹در سال ۱۸۹۵ تفسیری جدید از تنوع و گوناگونی عالم جانداران توسط چارلز داروین (Charles Darwin) در کتابی تحت عنوان منشأ گونه‌ها (The Origin of Species) بیان گردید. داروین نظریه خود را مبتنی بر انتخاب طبیعی و نیای مشترک، قرار داد و تنوع موجودات و همچنین خصوصیت تطابق زیستی در آنها را با تکیه بر انتخاب طبیعی توضیح داد و در کتاب منشأ گونه‌ها، اسناد و مدارکی را در اثبات تکامل موجودات زنده ارائه نمود. داروین اصطلاح «تکامل») evolution (را به آن معنی که امروز از آن استفاده می‌شود بکار نبرد، او از عبارت «توارث عادی همراه با بهسازی و اصلاح» common) descent with modification) و عبارات مشابه آن برای بیان مساله تکامل استفاده کرد. داروین انقلاب کوپرنیکی را با تعمیم دادن آن به زیست شناسی تکمیل کرد، یعنی مفهوم طبیعت را بعنوان یک سیستم قانونمند مادی پویا مطرح نمود که خرد و استدلال انسان بدون اعاده و توسل به عوامل مافوق طبیعی قادر به شرح آن است …📎 متن کامل این مقاله در دین آنلاین:. ...
  • گزارش تخلف

🔻کشف ساختارهای اجتماعی؛ وظیفه خطیر فقیه فقه نظام🔻

🎙حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حاج ابوالقاسم، رییس پژوهشگاه فقه نظام؛ در سمینار «فقه نظام»:. 🔹فقیه می‌تواند مکتب اجتماعی را کشف کند، ساختارهای اجتماعی را ایجاد کند و تحت نظر فقها سازمان‌های اجتماعی توسط کارشناسان ایجاد شود، در این زمان شاهد زمینه تحقق احکام الله خواهیم بود …🔸دستورات دینی تنها در صورت نظام‌مند بودن زندگی اجرایی خواهند شد …🔹کسی که دین شناس و فقیه نباشد نمی‌تواند بستر ساز ایجاد نظام اجتماعی و ساختار مناسب برای اقامه دین باشد …🔸فقیه باید مکاتب را کشف کند، بعد از آن در تولید ساختار اجتماعی فعالیت کند و در نهایت در تولید سازمان اجتماعی نقش نظارتی داشته باشد …🔹امام خمینی (ره) ابتدا مکتب سیاسی اسلام را کشف کرد و مسأله ولایت فقیه را مطرح نمود؛ در میان احکام متعدد که روبنا هستند زیربنایی به نام ولایت فقیه را کشف کرد …🔰منبع: شبکه اجتهاد. ...
  • گزارش تخلف

🔻فقه هیچ گاه غیرسیاسی نبوده است و نمی‌تواند غیرسیاسی باشد🔻

✍🏻حجت الاسلام و المسلمین نجف لک زایی، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی:. 🔹دین اسلام هیچ گاه نمی‌تواند غیرسیاسی باشد، به همین خاطر کسی که نگاه اجمالی به قرآن هم داشته باشد، سراسر آیات، مسائل سیاسی و اجتماعی را دارد …🔸مهم‌ترین دلیل که می‌گوییم دولت، حکومت و نظام سیاسی باید دینی باشد این نکته است که نظام سیاسی دینی و اسلامی، دغدغه امنیت دنیوی و اخروی مردم را دارد، در حالیکه نظام سیاسی غیردینی و سکولار تنها به دغدغه دنیوی مردم توجه دارد و کاری به امنیت اخروی مردم ندارد …🔹مهم‌ترین کار دین این است که در معنای امنیت تصرف می‌کند …🔸ما انسان‌ها چه بخواهیم و چه نخواهیم نهاد حکومت با ما در ارتباط است و در حوزه‌های اقتصاد، فرهنگ، خانواده، تعلیم و تربیت و غیره با ما کار دارد، بنابراین مهم‌ترین نهاد بشری، نهاد حکومت است …. 🔰منبع: شبکه اجتهاد. ...
  • گزارش تخلف

ادامه. 👇👇👇

🔹 شیخ رضایی: گفته می‌شود ستاد، ایجاد شد تا پول‌های مردم را جهت‌دهی و ساماندهی کند اما به نظر می‌رسد زمانی که ستاد نبود، اساسا این حجم پول از طرف مردم به عتبات کمک نمی‌شد. من جست‌وجو کرده‌ام و آن گونه که دیدم، این ستاد دارای ردیف‌های قابل توجهی از اختصاص بودجه دولتی است. این خیریه است یا سازمانی که ردیف بودجه دارد و یا مسئولان کشور با دست‌ودل‌بازی پول‌های کلانی می‌دهند؟. 🔸شیخ رضایی: وقتی با مردم هم صحبت می‌کنیم می‌گویند با بزرگ سازی این اماکن دیگر حس و حال و صفای قدیم را ندارند، چنانکه مردم از ایستگاه بازرسی ورود به محوطه تا رسیدن به گنبد و حرم باید فاصله طولانی را طی کنند که کاری سخت برای زوار است. نکته دیگر اینکه در کنار این اماکن مقدس، اتفاق «چندکاربری‌شدن» رخ داده است. مکانی که فقط برای زیارت ایجاد شده بوده است، حالا دیگر دارالشفا، پاساژ، رستوران، موزه، کتابخانه و … دارد. این به دلیل سوداگری و رویکرد تجارتی است که در آن افرادی به انباشت سرمایه می‌اندیشند. گویی همان اتفاقی که در اقتصاد و بازار رخ می‌دهد در مورد حرم‌های زیارتی نیز در حال ایجاد شدن است …🔹 چرا نیازهای «زائر» را بر «مقیم ...
  • گزارش تخلف

🔻 ساختن یا تخریب؟ 🔻

(بخش دوم از مناظره اعضای گروه مطالعاتی جامعه‌شناسی تشیع با مسوولین فرهنگی ستاد بازسازی عتبات). [بخش اول از دو بخش]. 🔸من به همان میزان که ایرانی‌ ام، عراقی ام، عربم، افغانستانی ام، مصری‌ام و فلسطینی‌ام!، این خط‌کشی‌ها و مرزبندی‌ها را نادانی‌های ما و سیاست‌های استعمار در یک همکاری تاریخی و نانوشته به وجود آورده‌اند، شما ببینید اروپای غربی و آمریکای شمالی به میراث خود دست نمی‌زند، شهرهایشان ۳۰۰ یا ۴۰۰ سال دست نخورده می‌ماند، مرزهای سیاسی را کم‌رنگ می‌کنند، مفاهیمی به نام اتحادیه اروپا و «ایالات متحده» به وجود می‌آورند و به نیازهای امروزشان، پاسخ مؤثر از دل سنت‌هایشان می‌دهند …🔹 اما ما به این بهانه که نیازهایی امروزی همچون کمبود سرویس بهداشتی، فضای استراحت و زیارت و اسکان زائرین داریم، بولدوزر را به آسانی به حرکت درمی‌آوریم و بناهای چندصدساله و میراث معنوی و بافت سکونت زنده اجتماعی را از بین می‌بریم و از صفحه روزگار محو می‌کنیم. فکر می‌کنیم که با گذاشتن آثار هنری و کاشی‌کاری، میراث را زنده نگه داشته‌ایم اما میراث و حافظه و هویت‌مان را کشته‌ایم و تنش‌های جدید بین زائر و ساکن، عراقی و ایرانی ...
  • گزارش تخلف

…♦️ Programme des conférences publiques IISMM ۲۰۱۸-۲۰۱۹: «Les pèlerinages en Islam»

♦️مجموعه همایش‌های «زیارات در اسلام» که از ۲ اکتبر ۲۰۱۸ (ده مهر۱۳۹۷) تا ۹ ژوئن ۲۰۱۹ (۱۹ خرداد ۱۳۹۸) با حمایت «موسسه مطالعات اسلام و جوامع مسلمان دنیا ()» در «دانشسرای عالی مطالعات علوم اجتماعی (EHESS#)» برگزار می‌شود. … مطالعات شیعه در غرب. ...
  • گزارش تخلف