مرجع محتوای تخصصی مطالعات اجتماعی دین: نشستها، همایش ها، پایان نامه ها، معرفی کتاب، مقالات، پژوهشها و یادداشت‌های تحلیلی. اطلاع رسانی، تبادل و دریافت مطلب: مریم محمدی اکمل @maryam_mohamadiakmal


🔻مطالعات شیعی و روند تشیع در آلمان🔻. ✍🏻حسین متقی

🔹جستاری درباره اسلام و تشیع در اروپا با تأکید بر تشیع در آلمان، عنوان کتابی تازه انتشار از حسین متقی است که افزون بر بررسی اجمالی سیر تاریخی اسلام و تشیع در اروپا، به روند مطالعات شیعی در دانشگاه‌های آلمان، به تفصیل پرداخته است. اینک بخشی از مقدمه اثر را مرور می‌کنیم:. 🔸ورود اسلام به شبه جزیره ایبریا (آندلس) از طریق جبل الطارق در سال ۹۲ه/۷۱۱م و نیز آشنایی تدریجی اروپائیان با اسلام شیعی از طریق ادریسیان (زیدی) در افریقیه و فاطمیان (اسماعیلی) در مصر و دریافت تفاوت‌‌هایی میان آن دو نوع اسلام (اموی و شیعی)، به تدریج زمزمه‌ها و زمینه‌های اولیه اسلام‌شناسی و شیعی‌شناسی را، در غرب فراهم آورد، اما به نظر نمی‌رسد، آنان به طور دقیق تا به روی کار آمدن صفویان در ایران، شناختی صحیح از قرائت دقیق‌تری از شیعه، یعنی شیعه اثنی عشری (امامیه) و آموزه‌های اصیل آن به عنوان «اسلام اورژینال» و همچنین همزادی اسلام و تشیع، داشته‌ باشند. آنچه که در این مقطع حائز اهمیت کلیدی است، نوع تعامل و روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بین ادارسه زیدی و نیز فاطمیان اسماعیلی، با اروپاییان بین قرون ۳-۶ه/۹-۱۲م بوده است که با توجه ...
  • گزارش تخلف

مختصری با جناب «محسن فصاحت» نویسنده مقاله «لیلة الرغائب سنت یا بدعت؟!».. ✍🏻غلامرضا جهان فر

سلام علیکم. نوشته پژوهشیتان را از دیده گذراندم و سعی ام بر این بود که با حوصله و دقت چنین کاری را کرده باشم. بنده که از نوجوانی و به توصیه پدرم توفیق انجام عمل لیلة الرغائب را داشته‌ام و با آموختن اصول اجتهاد در حوزه‌های علمیه شیعی بهره‌های زیادی از اساتید داشته‌ام، با خواندن این نوشته کمی تأسف خوردم که چه طور از یک چاله فرار کرده‌اید و به چاهی به مراتب عمیق‌تر افتاده‌اید. مهمترین بخش مقاله به نظر می‌رسد همان قسمت آخرش باشد که عنوان مقاله نیز علی الظاهر از همین قسمت استفاده شده است لذا به نقد همان قسمت اکتفا می‌کنم. متن اصلی:. قاعدهٔ «تسامح در ادله سنن» مورد پذیرش همهٔ فقهاء نیست و به دلیل اشکالات سندی موجود، به‌جاآوردن این اعمال، به قصد ورود و مستحب‌بودن، اشکال دارد؛ اما به‌جاآوردن به قصد رجاء، ظاهرا مانعی ندارد …اما از آنجا که عموم مردم، قصد ورود و قصد رجاء را متوجه نمی‌شوند و پس از فراگیرشدن تبلیغات رسانه‌ای، این اعمال را به گمان مستحب‌بودن انجام می‌دهند، باید تا آنجا که می‌شود مردم را آگاه کرد تا مبادا بدعتی چون لیلة الرغائب وارد دین شود و سال‌ها بعد، رنگ سنت به خود بگیرد!. بحث ما ...
  • گزارش تخلف

🔻لیلة الرغائب، سنت یا بدعت؟! 🔻.. ✍🏻محسن فصاحت

🔹چند سالی است به مدد تبلیغات صدا و سیما، اعمال «لیلة الرغائب» و به‌جاآوردن آن میان مردم به‌ویژه نسل جوان، خیلی رایج شده؛ اما ظاهرا این اعمال، سندیت درستی ندارد که در این متن، مختصرا به آن می‌پردازیم. -----. 🔸ابتدا بخشی از صحبت‌های آیت‌الله سیداحمد مددی در درس خارج اصول در تاریخ ۲۰/۷/۱۳۹۰ را نقل می‌کنیم:. 🔹 «همین صلات لیلة الرغائب که باز هم سید بن طاووس این را نقل کرده؛ به عین این سند و متن -که اصلا متن و سند هم مال آنها است- در کتاب موضوعات ابن جوزی آمده!! …. اسمش را هم گذاشته‌اند شب آرزوها!! لیلة الرغائب! یک حدیثی است که آثار جعل از سر تا پای آن واضح است! خوب این چه درجه و قوت احتمالی برای آدم می‌آورد؟! ...
  • گزارش تخلف

🔻آیا روحانیون، مناصب سیاسی را متصدی شوند؟ 🔻

💬دیدگاه و نظر/حجت‌ الاسلام و المسلمین علی اکبر فرجام:. 🔹روحانیون باید حضور داشته باشند؛ البته با رعایت اصول اخلاقی و دینی که در عرصه سیاسی برای یک سیاستمدار مسلمان لازم است؛ بنابراین حد و میزانی برای این مسئله قائل نیستم …🔸حضور روحانیون در عرصه سیاست، موجب کاهش محبوبیت شده است؛ اما نه از باب روحانی بودن آن‌ها و حضورشان در عرصه سیاست؛ بلکه گاهی به دلیل رعایت نکردن ضوابط و معیارهایی است که در متون دینی ما به آن توجه شده است.. 🔹بداخلاقی برخی روحانیون و عدم رعایت بعضی از اصول سیاست دینی و بی‌توجهی به معیارهای سیاست دینی که مقام معظم رهبری بر آن تأکید دارند، موجب کاهش محبوبیت شده است …ادامه مطلب👇. ...
  • گزارش تخلف

🔻روز دوم دومین همایش سالیانه خوانش انتقادی جامعه شناسان کلاسیک و مسائل اجتماعی ایران: ماکس وبر🔻

♦️ «نقد مبانی دین‌پژوهی ماکس وبر». 🎙حسن محدثی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی، تالار ابوریحان. ▪️۱۵ اسفند ۱۳۹۷ …. 🔰منبع: سخنرانی‌ها.
  • گزارش تخلف

🔻فقه هنر یکی از ظرفیت‌های فقه شیعه است🔻

🎙حجت الاسلام و المسلمین ابوالقاسم علیدوست، در همایش فقه هنر:. 🔹ادعای کارگزاران نظام جمهوری اسلامی این است که امور بر اساس فقه اداره شوند لذا هیچ حرکتی نباید خارج از چارچوب انضباط فقهی صورت گیرد.. 🔸در بسیاری از موارد نگاهی سلبی به مقوله هنر شده است درحالی که باید نگاهی بی طرفانه داشته باشیم. کارهای زیادی در حوزه فقه هنر انجام شده ولی هنوز کارهای زیادی باقی مانده است …🔹فقیهان امروزی باید ابهامات هنر را برطرف و افق‌های جدیدی در فقه هنر باز کنند. فقه هنر باید از نظر فلسفی، نقد و ارائه نظریه تبیین شود …🔸لازم است نگاهی کارآمد، راهگشا و فقیهانه به این مسئله شود و رسانه‌های ارتباط جمعی نیز نباید با این موضوع مشکلی داشته باشند …🔰منبع: شبکه اجتهاد. ...
  • گزارش تخلف

🔻نشست «چالش‌های فقهی تعاملات زن و مرد در فضای مجازی» برگزار می‌شود🔻

🔸نشست علمی چالش‌های فقهی تعاملات زن و مرد در فضای مجازی روز پنجشنبه ۲۳ اسفند از ساعت ۱۰ تا ۱۲ با ارائه حجت الاسلام غلامحسین حیدری و دبیری علمی سرکار خانم غلامعلی شاهی در جامعه الزهرا علیهاالسلام برگزار می‌شود …🔹در این نشست که در سالن اجتماعات طبقه سوم ساختمان شهید بهشتی برگزار می‌شود موضوعاتی چون ماهیت ارتباط در فضای مجازی، جایگاه استیذان در ارتباطات مجازی، امکان سنجی خلوت با نامحرم در فضای مجازی و مقایسه موضوعی و حکم نظر و سماع در فضای مجازی با مصادیق متعارف آن مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد …🔸نشست علمی چالش‌های فقهی تعاملات زن و مرد در فضای مجازی به همت مرکز تخصصی فقه و اصول جامعة الزهرا علیهاالسلام برگزار می‌شود …🔰منبع: شبکه اجتهاد …. ...
  • گزارش تخلف

🔻مراسم مذهبی با «رپ شیعی» در عراق🔻

🔹یک گروه در دل جامعه شیعه در عراق مناسک مذهبی را به سبک رپ برگزار می‌کنند تا بتوانند جوانان بیشتری را جذب مراسم آیینی و مذهبی کنند …🔸ده‌ها تن از مردان در لباس سبز یک دست به یک مراسم مذهبی آمده‌اند. در این مراسم ضربه‌ها و اشعار برای انتقال «پیام‌های مذهبی» به طور جدی مورد استفاده قرار می‌گیرد …🔹سینه زدن که یکی از آداب رایج عزاداری در میان شیعیان به شمار می‌آید با آهنگ و ریتمی هماهنگ می‌شود که خواننده مراسم بلندگو به دست آن را با مخاطبان به اشتراک می‌گذارد. عاید الحسنی، نماینده محمود الحسنی الصرخی، روحانی بلندپایه شیعه به رویترز گفت: «هدف از آوردن موسیقی به مراسم مذهبی این است که به زبان جوانان سخن بگوییم و به آنها نزدیک‌تر شویم.». 🔸رپ شیعی که برخی در جنوب عراق به آن رپ مهدوی هم می‌گویند به دیگر استان‌های منطقه نیز گسترش یافته است. این مدل اجرای مراسم مذهبی را می‌توان در نصریا، حیلا، میسان، بصره و بخش‌هایی از عراق نیز مشاهده کرد …🔹در حالی که برخی روحانیون از این نوع اجراها در مراسم مذهبی استقبال می‌کنند، برخی دیگر نگاه بدبینانه‌ای دارند و آن را کفر می‌دانند چرا که از نگاه آنها موسیقی به ...
  • گزارش تخلف

🔻سخنرانی و پرسش و پاسخ. 🌱 «مبانی و پیامدهای نظریۀ قبض و بسط تئوریک شریعت» 🔻

🎙اردشیر منصوری …▪️تهران- باشگاه اندیشه- ۲۹ بهمن ۱۳۹۷. (از سلسله سخنرانی‌های سی‌امین سال انتشار نظریۀ قبض و بسط تئوریک شریعت- عبدالکریم سروش). 🔰منبع: کانال گفتارها، دیدگاه‌ها؛ ا. منصوری.
  • گزارش تخلف

🔻حوزه خواهران باید مرجعیت امور زنان را در کشور به عهده بگیرد🔻

💬حجت الاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجت پور:. 🔹پیش‌بینی می‌شود که حوزه خواهران به خوبی بتواند نقش‌های ملی و بین‌المللی خودش را در فرصت مناسب نشان دهد.. 🔸دانش برای خانم‌ها باید با یک حساسیت زنانه نوشته شود. حوزه خواهران باید مرجعیت امور زنان را در کشور به عهده بگیرد. این نگاه خطرناک که زن صرفا برای خانه آفریده شده است میان نقش‌های زن در خانه و خانواده و نقش‌های اجتماعی زن تعارض ایجاد می‌کند و مهارت جمع میان این نقش‌ها را نخواهند داشت و این بزرگترین چالش حضور زنان متدین در عرصه اجتماع است.. 🔹باید مهندسی دانشی صورت گیرد که زنان بتوانند مرجعیت دینی امور زنان را به عهده گیرند. بستر اجتماعی هنوز برای طلاب خواهر فراهم نشده است که این وظیفه دستگاه ما است. اگر ما نتوانیم کاری کنیم که حوزه‌های علمیه دیده شوند و محصولات ما میدان فعالیت پیدا نکنند، چرخه ما کامل نخواهد شد …🔸نمی‌توان حوزه خواهران را منتسب به هیچ جریان سیاسی دانست، حوزه خواهران انقلابی و در خط رهبر است. مجموعه ما هیچگاه ورود به باندهای سیاسی را اجازه نمی‌دهد و تجویز هم نمی‌کند …🔹ما باید حوزه را از بستر سنتی یا مجموعه مسائلی که در یک نظ ...
  • گزارش تخلف

🔻ازدواج سفید؛ ساده‌سازی زندگی مشترک🔻.. ✍🏻 صدیقه وسمقی.. از متن:

اگر واقع‌بینانه به موضوع بنگریم و باورهای شرعی و سنتی را در نگاه خود دخالت ندهیم، از یک منظر ازدواج سفید، ساده‌سازی قوانین و فرهنگ زندگی مشترک می‌توان‌ محسوب شود. نگاهی گذرا به دادگاه‌های خانواده کافی است تا ما را متقاعد سازد که قوانین خانواده اعم از قوانین ازدواج و طلاق و قوانین مرتبط با آن بسیار دست و پاگیر و برای نسل امروز غیر قابل قبول است. وقتی یک دختر جوان ازدواج می‌کند، طبق قوانین موجود، گویا همه‌ی مقدرات و آزادی‌های خود را به شوهر واگذار می‌کند. او برای تحقق آرزوهای خود و گاه حتی برای خواسته‌های کوچک خود باید رضایت شوهر را جلب کند و قانون نیز چنین موقعیتی را برای شوهر تایید می‌کند. هنوز هستند مردان بسیاری که طبق فرهنگ کهن که متاسفانه توجیه دینی و حتی تبلیغ می‌شود، زنان خود را از دیدار آزادانه‌ی والدین، اقوام و یا دوستان خود منع می‌کنند و اعمال این‌گونه محدودیت‌ها را نسبت به همسر از حقوق مشروع خویش می‌دانند. بسیاری از مردان درک نمی‌کنند که وقتی زن برای گرفتن گذرنامه مجبور است شوهر خود را به دفترخانه برده، از او رضایت بگیرد، چقدر به زن و منزلت و استقلال او توهین می‌شود. نسل جدید ...
  • گزارش تخلف

🔻من یک غیر مسلمان هستم و حجاب دارم. 🔻

🔸این فیلم مستند در کشور انگلیس و به دست تعدادی از جوانان فعال شیعه به زبان انگلیسی تولید شده است. با توجه به محدودیت هایی که در کشورهای اروپایی نسبت به بانوان مسلمان منظور شده، این مستند به بررسی ریشه‌های حجاب زن در تاریخ پیش از اسلام و به عنوان سنتی خارج از سنن اسلام می‌پردازد. راهکاری که سازندگان این مستند اتخاذ کرده‌اند، بررسی این مسأله به همراه اشخاصی از ادیان، فرهنگ‌ها و اندیشه‌های مختلف بوده، و در آن به زمینه و جنبه مختلف این موضوع می‌پردازند.. 🔹I&aposm a Non-Muslim and I Wear Hijab. 🔸The act of head covering is now more commonly identified with the religion and the belief system of Muslims. With the development of the western culture and society and the negative portrayal of Islam within the media, the practise of veiling has been disaffiliated amongst other religions such and Christianity and Judaism. …. 🔰منبع: مستندهای بین المللی. ...
  • گزارش تخلف

🔻فقهی به غیر از «فقه نظامات» وجود ندارد/ فقه فردی، در حقیقت «قرائت» فردی از فقه نظام است🔻

🗞گفتگوی شبکه اجتهاد با حجت‌الاسلام‌ و المسلمین علی اکبر نوایی، رئیس مرکز نخبگان و استعدادهای برتر حوزه علمیه خراسان؛ در خصوص «فقه نظام»:. 🔹فقه نظام به حکومت ناظر است و شامل فقه سیاسی و فقه حکومتی می‌شود؛ اما فقه نظامات، قاعدتا بعد از تدوین فقه نظام صورت می‌گیرد؛ چون نظام سیاسی نیاز به نظام اقتصاد و نظام حقوقی و سایر نظامات دارد …🔸دیدگاهی وجود دارد که متحجرانه است که با یک نوع تحجر و ایست فکری معتقد است فقه، امر مقدسی است که نباید با امور آلوده و کثیفی همچون سیاست و حکومت در ارتباط باشد …🔹تعبیر من راجع به فقه اسلامی این است که فقه موجود ما با همه موجودیت و کلیت خودش، در حقیقت فقه نظام است و قابل‌تقسیم به فقه فردی و فقه حکومتی نیست.. ادامه گفتگو👇. ...
  • گزارش تخلف

🔻پاسخ به پرسش‌ها و ابهامات درباره‌ی یادداشت «مکانیسم تولید و تغییر فتوا» 🔻 …✍محسن حسام مظاهری …انتشار یادداشت «مکانیسم تولید و تغی

از دیروز تا الان، دوستان و مخاطبان بسیاری با ارسال پیام‌های خصوصی به اظهارنظر درباره‌ی یاداشت و طرح پرسش‌ها و ابهاماتی پرداخته‌اند. این میان چند ابهام و پرسش پربسامدتر بود که لازم دیدم یک‌جا به آن‌ها پاسخ دهم:. 🔹اول. برخی مدعی شدند تصویری که از دو فتوا آورده‌ بودم، جعلی است و اساسا فتوای ایشان تغییری نکرده بوده است. پاسخ: این ادعای غلطی است. چراکه در کش گوگل تا همین چند ساعت پیش هنوز تصویر فتوای قبلی قابل دستیابی بود. زمان تغییر هم ۴ مارس ۲۰۱۹ نوشته شده است؛ یعنی همین دیروز:. برخی گفته‌اند این فتوا با آنچه در رساله‌ی عملیه‌ی آیت‌الله مکارم شیرازی آمده است، مغایرت دارد. زیرا در رساله‌ی ایشان آمده است: ‌. ...
  • گزارش تخلف

🔻 [نقدی بر یادداشت «مکانیسم تولید و تغییر فتوا»] 🔻.. ✍ حامد میرزایی

🔹این قضیه‌ی نماز خواندن آقای موسوی داستان زیبایی است. کسی که می‌بایست تا الآن اعدام می‌شد و جز به لعن و تکفیر نثارش نمی‌شد، حالا اولا دارد نماز می‌خواند، ثانیا عده‌ای به نماز خواندنش ایراد می‌گیرند، ثالثا عده‌ای از ایرادها، ایراد می‌گیرند و رابعا این وسط عده‌ای فقه حاکمیتی را می‌کوبند که چرا خود را مجاز به تغییر فتوا، در جهت اهداف نظام جمهوری اسلامی می‌داند …🔸خنده دار است حزب اللهی ای که می‌بایست در غم مردمش و مردم یمن اش و مردم بحرین اش و مردم فلسطین اش جان دهد، حالا دارد از سر شکم سیری، مطالعه‌ای تطبیقی بین آراء فقهی علمای سلف و حاضر انجام می‌دهد، تا فتنه‌گر مذکور را زیر سوال ببرد، غافل از این که در واقع دارد زنده‌اش می‌کند و مشروعش می‌کند …🔹پدر خودمان را درآوردیم تا لااقل همین یک حرف را بزنیم که در جمهوری اسلامی، دوگانه‌ی قدسی و عرفی نداریم. فقه حکومتی و مستقل نداریم. دنیا و آخرت نداریم. حالا آقایان دارند از واقعه‌ای که اصل وقوعش بی اهمیت است، و چگونگی وقوع امامت امام جماعتش، به لعنت خدا نمی‌ارزد نتیجه می‌گیرند که فقاهت شیعی (از نوع انقلابی اش) آن قدرها هم قدسی نیست. («آن قدرها هم»، ...
  • گزارش تخلف