یکی از ویژگی‌های مهم زبان‌های هندواروپایی که در زبان‌های ایرانی دوره‌‌های باستان و میانه هم دیده می‌شود و به دوره‌ی جدید زبان فارس

یکی از ویژگی‌های مهم زبان‌های هندواروپایی که در زبان‌های ایرانی دوره‌‌های باستان و میانه هم دیده می‌شود و به دوره‌ی جدید زبان فارسی نیز راه یافته است وجود «word order» یا آرایش متفاوت واژه‌ها است. ارکان عبارات و جملات در زبان‌های ایرانی و ازجمله فارسی امروز ما می‌توانند جا عوض کنند، بدون اینکه تغییر عمده‌ای در معنای جمله اتفاق بیفتد.
این که شعر فارسی چنین به کمال رسیده است دلیل زبانی مهمی دارد و آن هم همین ویژگی زبان فارسی است که اجازه می‌دهد شاعر تمام ارکان جمله را جابه‌جا کند و به وزن و قالب و قافیه و ردیف دلخواهش برسد.
به این دو بیت شعر توجه کنید:
بوستان بر سرو دارد آن نگار دل‌ستان/ آن نگار دل‌ستان بر سرو دارد بوستان
دلبر صنمی شیرین، شیرین صنمی دلبر/ آذر به دلم بر زد، بر زد به دلم آذر
با تغییر جای کلمات، چه تغییری در معنا اتفاق افتاده است؟ سرودن چنین شعرهایی فقط با وجود ویژگی word order ممکن شده است.
آن‌ها که، بدون توجه به بافت معنایی متن و ضرورت‌های ادبی (نظیر لحن و...)، قاطعانه حکم می‌دهند همیشه فعل و فاعل و همه‌ی ارکان جمله باید از نظم خاصی پیروی کنند و سر جای قراردادی‌شان باشند شناختی از پیشینه‌ی زبان‌های ایرانی و ویژگی‌های فعلی زبان فارسی ندارند.
@Virastaar