ویراستار

۱۱:۰۱ ۱۴۰۱/۰۲/۰۵

استفاده از «قابل» در برابر پسوند صفت‌ساز «able» و «غیر قابل» در برابر پیشوند منفی‌ساز «un» به اضافه‌ی پسوند صفت‌ساز «able» از رواج

خیلی وقت‌ها می‌شود این «قابل» ها و «غیر قابل» ها را با معادل‌های فارسی‌تر و صفت‌سازهای جاافتاده‌تر جایگزین کرد و به نثر روان‌تر و سلیس‌تری رسید …. قله از پایین روستا قابل مشاهده بود. می‌شد قله را از پایین روستا دید … موضوع غیر قابل حل‌ نبود و فقط کمی صبر نیاز داشت. موضوع حل‌ناشدنی نبود و فقط کمی صبر نیاز داشت … قابل درک است که دانش‌آموزان در دوران شیوع کرونا ضعف تحصیلی داشته باشند. درک‌شدنی است که دانش‌آموزان در دوران شیوع کرونا ضعف تحصیلی داشته باشند … این ادعا غیر قابل پذیرش است. این ادعا ناپذیرفتنی است … کاپشنم کهنه بود اما هنوز قابل پوشیدن. کاپشنم کهنه بود اما هنوز می‌شد آن را پوشید … آب چشمه تمیز بود و قابل نوشیدن. آب چشمه تمیز بود و نوشیدنی … مسیر دشوار بود اما قابل پیمودن. مسیر دشوار بود اما پیمودنی … پیشرفت اقتصادی قابل دست یافتن است اما با پیشرفت دموکراسی گره ‌‌خورده است. ...

ویراستار

۱۰:۵۰ ۱۴۰۱/۰۱/۳۰

مصاحبه‌ام با خبرگزاری ایسنا درباره‌ی شرایط برگزاری نمایشگاه کتاب امسال:. جاوید

ویراستار

۱۲:۴۳ ۱۴۰۱/۰۱/۲۹

برای کسانی که آشنایی کمتری دارند می‌گویم: در کل چهارده‌ قله‌ی بالای هشت هزار متر در دنیا وجود دارد که همه‌شان در هیمالیا و قراقروم

این قله‌ها مسیرهای شناخته‌شده‌ای دارند که شرپاها و گروه‌های بین‌المللی از آن‌ها عبور می‌کنند. باز کردن مسیر جدید روی این غول‌های زیبا اما بی‌رحم کاری است بس خطرناک و دشوار، و چه سرهایی که افسون این سودا نشده‌اند.. در تاریخ کوه‌نوردی ایران اولین و آخرین باری که ایرانی‌ها از مسیری نو به یک هشت هزار متری صعود کرده‌اند صعود به قله‌ی برودپیک در پاکستان است. برای این صعود سه تلاش در سال‌های ۸۸ و ۹۰ و ۹۲ انجام شد که آخرین آن‌ها موفق بود اما فرجامی تراژیک داشت: آیدین بزرگی، مجتبی جراهی و پویا کیوان موفق شدند از مسیری جدید (مسیر ایران) به قله برسند، اما در بازگشت راهشان را گم کردند؛ آن‌ها، احتمالا، به تیغه‌ای عبورناکردنی رسیدند و گیر افتادند. تلاش‌ها برای یافتن و نجاتشان بی‌ثمر بود و هر سه برای همیشه به کوهستان برودپیک پیوستند.. کتابی است درباره‌ی این صعود و به یادبود صعودکنندگان. این کتاب را آزاد بهادری (از دوستان و هم‌نوردان آیدین) و مجید بزرگی (پدر آیدین) گرد آورده‌اند و بخش عمده‌ی آن، و البته بهترین بخش آن، شامل یادداشت‌های آیدین بزرگی است: نوشته‌هایی از روند شکل‌گیری گروه، اعزام‌ها، امیدها ...

ویراستار

۱۲:۴۱ ۱۴۰۱/۰۱/۲۹

(داستان برودپیک و یادداشت‌های آیدین بزرگی). گردآوری:

نشر …

ویراستار

۱۳:۵۳ ۱۴۰۱/۰۱/۲۸

تعارف و احترام بخشی از فرهنگ ماست و در جای خود پذیرفتنی، اما باید در نظر داشت که متن‌های آکادمیک و علمی جای تکه‌پاره‌ کردن تعارف و

نثر و زبان در چنین متن‌هایی باید خنثی و صرفا پیام‌رسان باشد، نه عاطفه‌برانگیز و همدلانه.. جملات زیر را ببینید:. بحث مربوط به این موضوع در صفحات آتی به حضور محترمتان تقدیم می‌گردد. برای مطالعه‌ی بیشتر در این زمینه لطفا به کتاب فلان مراجعه بفرمایید. به محضر خوانندگان گرامی عرض می‌شود که بنده پیش‌تر نیز به این موضوع پرداخته‌ام. جهت جلوگیری از تصدیع اوقات شریف خوانندگان، از نقل مجدد مطالب خودداری می‌کنم …آن‌ها را مقایسه کنید با:. در صفحات آتی به این موضوع پرداخته شده است. برای مطالعه‌ی بیشتر در این زمینه نگاه کنید به: …. نگارنده پیش‌تر نیز به این موضوع پرداخته است. ...

ویراستار

۱۴:۱۰ ۱۴۰۱/۰۱/۲۷

گاهی در کتابی از کتاب دیگری نام برده می‌شود یا در متن یا کتاب‌نامه به آن ارجاع داده می‌شود

اگر رسم‌الخط دو ناشر با یکدیگر تفاوت داشته باشد، تکلیف چیست؟ فرض کنید ناشر اصلی نام کتاب را روی جلد آن، و طبعا در شناسنامه و …، غروب بتها ضبط کرده یا تاریخچهٔ روانشناسی؛ اگر ناشر دوم در رسم‌الخطش نشانه‌ی جمع «ها» جدا باشد، به‌جای «سریا» (ء) از «یا» (ی) استفاده کند و «روان‌شناسی» را جدا بنویسد، کدام ضبط ارجح خواهد بود، ضبط ناشر اصلی یا ضبط ناشر دوم که از ارجاع بهره می‌برد؟ به زبان ساده، آیا مجاز خواهیم بود، فرضا، نام آن دو کتاب را به‌شکل غروب بت‌ها و تاریخچه‌ی روان‌شناسی بیاوریم؟. پاسخ مثبت است. در موارد این‌چنینی، و حتی در نقل قول مستقیم از کتاب‌ها، چنانچه موضوع رسم‌الخط نشانگر هویت یا تمایز نباشد، باید از شیوه‌نامه‌ی خود بهره برد …دقت بفرمایید که اینجا بحث فقط درباره‌ی رسم‌الخط است، نه مواردی چون تغییر در ضبط نام‌ها، کم و زیاد کردن و اصلاح نقل قول و …. حسین جاوید. ...

ویراستار

۱۷:۵۷ ۱۴۰۱/۰۱/۲۲

این دو تصویر را ببینید؛ پشت دو جعبه‌ی دستمال‌کاغذی برند هستند که با شعار پرطمطراق «زبان فارسی را پاس بداریم» تولید می‌شوند، اما حت

این‌طوری می‌خواهند زبان فارسی را پاس بدارند؟. حسین جاوید.

ویراستار

۱۰:۴۰ ۱۴۰۱/۰۱/۱۶

این عکس‌ را نگاه کنید؛ آن‌ را از کتابی برداشته‌ام که نشر معتبری چاپش کرده. از چهره‌ها چه می‌بینید؟

درست است؛ تقریبا هیچی!. اما چرا؟. در فایل نهایی کتاب قطعا تصاویر بررسی شده‌اند و مشکل خاصی نداشته‌اند. این ایراد در مرحله‌ی چاپ پیش آمده است …به‌خصوص در چاپ افست، که بعد از گرفتن زینک‌ها اصلاح خطاها دشوار و هزینه‌بر است، و به‌ویژه وقتی تصاویر سیاه‌وسفید داریم، عکس‌ها باید مقداری روشن‌تر از حد معمول باشند و ضمنا ناظر فنی چاپ هم باید باتجربه و سخت‌گیر باشد. در غیر این صورت، پیش آمدن چنین خطاهایی، که لابد نظیرشان را در کتاب‌های دیگر هم دیده‌اید، دور از انتظار نیست.. راستی، این را بگویم که خود من هم از این اشتباهات برایم پیش آمده و یکی، دو بار مجبور شده‌‌ام کل تیراژ یک کتاب را باطل کنم و کتاب را از نو چاپ کنم. این را نوشتم که گمان نکنید فقط از کار دیگران ایراد می‌گیرم!:) هدف یادداشت‌های کانال ویراستار فقط آموزش است، نه خرده‌گیری.. حسین جاوید. ...

ویراستار

۱۱:۵۹ ۱۴۰۱/۰۱/۰۷

‌وجوی_آن با رسیدن نویسنده کوه‌نورد به آغاز می‌شود، کشور چکادهای سربه‌فلک‌کشیده و چهره‌های درهم‌فشرده از سرسختی طبیعت و تنگی معاش

او قصد صعود به قله‌ی ۸۸۴۸ متری را دارد، بلندترین نقطه‌ی کره‌ی زمین.. نویسنده کوه‌نورد روز‌به‌روز وقایع صعودش را نوشته و آنچه را دیده و تجربه و تفکر کرده روی کاغذ آورده است. فصل‌بندی کتاب هم بر اساس روزها (حدود ۵۰ روز) و وقایع سفر است: اقامت در هتل‌های شهری، شب‌مانی در متل‌های روستایی بین راه، استقرار در کمپ‌ها، زندگی در ارتفاع بالا، هم‌هوایی و گذراندن روزهای طولانی انتظار برای پنجره‌های آب‌وهوایی، و نهایتا صعود به قله …ما را در مسیر رسیدن به افتخاری شریک می‌کند که تا کنون کمتر از ۳۰ ایرانی به آن دست یافته‌اند. برای کسانی که با کوه آشنا نیستند، شاید بزرگی این صعود مشخص نباشد. بد نیست بدانید فقط در بیست سال اخیر حدود ۳۰۰ نفر در جان باخته‌اند، نه مردمی با توان عادی، بل کسانی که اغلب نخبه‌ترین و قوی‌ترین کوه‌نوردهای کشورشان بوده‌اند. فتح برای به قیمت سرمازدگی و از دست دادن چهار انگشت تمام شده است.. فراموش نکنید که ما ایرانی‌ها با همه‌چیز باید دو بار بجنگیم! یک بار با خودش و یک بار با هزینه‌هایش! دردناک است وقتی می‌‌بینیم کوه‌نوردهای کشورهای دیگر ده‌ها تجربه در کوهستان‌های ساده‌تر کسب می‌ک ...

ویراستار

۱۱:۵۵ ۱۴۰۱/۰۱/۰۷

‌وجوی_آن. (روزنوشت‌های صعود به قله‌ی).. نشر …

ویراستار

۱۵:۴۸ ۱۴۰۱/۰۱/۰۵

دربی با تماشاگر برگزار شد، وضعیت رفت‌وآمدها و بازارها و خریدهای شب عید را دیدیم، امروز اعلام شده مسافران نوروزی از مرز ۱۰ میلیون ن

من نمی‌دانم مسئولان محترم برای برگزاری در اردیبهشت‌ماه سال جاری چه برنامه‌هایی دارند (البته، احتمالا خودشان هم نمی‌دانند! چون هنوز حتی ثبت‌نام از ناشرها شروع نشده)؛ هر برنامه‌ای هست و هر چه می‌شود، لطفا چند هفته‌ی دیگر اعلام نکنید که «با هدف جلوگیری از شیوع ویروس کرونا» نمایشگاه را «غیرحضوری» یا «بدون فروش و فقط برای نمایش کتب» برگزار می‌کنید!. اگر به آرشیو نوشته‌هایم مراجعه کنید (اینجا)، خواهید دید که من از همان اسفند ۹۸ که کرونا تازه به ایران رسیده بود و ناشناخته بود و امید می‌رفت ظرف یکی، دو هفته یا حداکثر یکی، دو ماه بساطش جمع شود، هشدار دادم امکان برگزاری نمایشگاه در سال ۹۹ وجود ندارد و حتی در سال ۱۴۰۰ هم نمایشگاه حضوری کتاب برگزار نخواهد شد (که همین اتفاق افتاد). اعتراضی نداشتیم که هیچ، همراه هم بودیم. اما با وضع فعلی انگار فقط قرار است کتاب و صنعت نشر قربانی شود. ویروس کرونا در ورزشگاه، حجره‌ها و تیمچه‌های بازار، اتوبوس و هواپیما، غذاخوری‌های بین راهی، رستوران‌ها و اقامتگاه‌های غلغله، ساحل‌های شلوغ و … منتقل نمی‌شود اما در راهروهای نمایشگاه کتاب اوج می‌گیرد؟!. صنعت نشر ستون بالن ...

ویراستار

۱۱:۰۲ ۱۴۰۱/۰۱/۰۴

از اشتباهات مبتلابه آموزگاران و پژوهندگان ویرایش و درست‌نویسی یکی هم این است که هر شاهدمثال کهنی را معتبر می‌دانند و بر پایه‌ی آن

اول، مبرهن است که در خیلی از نسخ کتب مشهور هم کاتبان به‌عمد یا به‌سهو دگرگونی‌هایی ایجاد کرده‌اند. متن مقدسی همچون که سده‌ها همچون ناموس یک ملت مزداپرست بوده و یک دستگاه عظیم دولتی و مذهبی از آن پشتیبانی می‌کرده از اشتباهات کاتبان در امان نمانده و در می‌توان نمونه‌های زیادی از لغزش‌های دستوری و زبانی یافت؛ چطور انتظار داریم اثر فلان شاعر یا نویسنده‌ی نه‌چندان سرشناس، یا حتی سرشناس، فلان قرن از گزند خطا در امان بوده باشد؟. دودیگر، به‌فرض، مگر نامداران عصر ما همه درست و بی‌لغزش می‌نویسند؟ اگر پژوهشگری از سده‌های آینده به متون داستان‌نویسان مهم دوران ما، نظیر و و حتی، مراجعه کند، با آشی درهم‌جوش مواجه خواهد شد (طبعا منظورم ارزش ادبی آثار آن‌ها نیست و از نثر و زبانشان سخن می‌گویم)؛ باید این نثر را معیار درست‌نویسی فارسی قرار دهد؟!. شاه‌کلید قفل سنجش درستی یا نادرستی این است:. ویژگی‌های سبکی در دوره‌های مختلف در متن‌های مختلف نمود پیدا می‌کنند و نیستند. اگر قرار است شاهدمثال را معیار سنجش قرار دهیم، نباید از کاربرد آن غافل باشیم …حسین جاوید. ...

ویراستار

۱۱:۵۹ ۱۴۰۱/۰۱/۰۲

در سال‌های اخیر، وزارت ارشاد در زمینه‌ی نام نوشیدنی‌ها (شراب، ویسکی، ودکا، آبجو و …) تساهل به خرج می‌دهد و خیلی از ممیزها، بدون اص

در این‌جور مواقع، معمولا ناشر یا پدیدآور از اسم کلی «نوشیدنی» به‌جای نام خاصی که در متن آمده استفاده می‌کنند. مثلا، به‌جای «یک لیوان شراب برای خودش ریخت»، می‌نویسند: «یک لیوان نوشیدنی برای خودش ریخت.» این جایگزینی در بعضی جملات صورت مطلوبی پیدا نمی‌کند، اما برخی به آن بی‌توجهند. مثلا، وقتی «ودکا ننوشید» می‌شود «نوشیدنی ننوشید» یا وقتی «یک جرعه ویسکی خورد» می‌شود «یک جرعه نوشیدنی خورد»، درواقع افعال «نوشیدن» و «خوردن» که هر یک معنایی مستقل و کامل دارند تداخل پیدا می‌کنند. اگر بنا به حذف نام نوشیدنی یا برند آن باشد، می‌شود صورت مطلوب‌تری به جملات داد. مثلا، دو جمله‌ی بالا را می‌توان چنین نوشت:. ننوشید. یک جرعه نوشید …البته، آرزوی همه‌ی ما این است که بساط این تنگ‌نظری‌ها برچیده شود و لازم نباشد لقمه را دور سرمان بچرخانیم!. حسین جاوید. ...

ویراستار

۱۹:۰۸ ۱۴۰۰/۱۲/۲۹

سال نو و ‌ی نو مبارک.. ارادتمند. حسین جاوید

دانلود و مشاهده در تلگرام

ویراستار

۱۲:۰۰ ۱۴۰۰/۱۱/۲۴

پژوهش‌ها می‌گویند ما در میانه‌ی بحران کمبود خواب به سر می‌بریم، و این ماجرا بر سلامت، عملکرد شغلی، روابط و شادی‌مان تأثیر می‌گذارد

آنچه برای رهایی از این بحران نیاز است کم از انقلابی در نحوه‌ی خوابیدن ندارد …کتاب حاصل پژوهش‌های ذهن جست‌وجوگر روزنامه‌نگاری علاقه‌مند است و بر اساس کتاب‌ها و مقالاتی تألیف شده که از سال‌ها پیش تا امروز درباره‌ی موضوع خواب نوشته شده‌اند …، از مؤسسان نشریه‌ی، در این کتاب جامع از زوایای مختلف به خواب پرداخته، از مفهوم خواب در تاریخ تا نقش رؤیاها در زندگی ما، از پیامدهای کم‌خوابی تا عصر طلایی علم خواب که تأثیر خواب را در هر لحظه از بیداری ما و هر جنبه از سلامتی‌مان از چاقی و بیماری‌های قلبی تا دیابت و انواع سرطان و آلزایمر آشکار می‌کند … خانم هافینگتون برایمان از آخرین یافته‌های علمی می‌گوید که بدانیم وقتی خوابیم و وقتی رؤیا می‌بینیم، دقیقا چه اتفاقی در بدنمان می‌افتد. از صنعت پرخطر تولید داروهای خواب‌آور می‌گوید و از اعتیاد روزافزون ما به فناوری که چطور خوابمان را ضایع می‌کند. همچنین، پیشنهادهای جالبی برایمان دارد درباره‌ی روش‌های بهبود خواب و بهره‌گیری بیشتر از خاصیت نیروبخش آن …. ...

ویراستار

۱۲:۰۰ ۱۴۰۰/۱۱/۲۴

منتشر کرد:.. انقلاب خواب. آریانا هافینگتون/ ترجمه‌ی شادی حامدی

چاپ اول: بهمن ۱۴۰۰/ ۳۸۴ صفحه/ ۱۲۵۰۰۰ تومان.

ویراستار

۰۸:۵۹ ۱۴۰۰/۱۱/۲۱

تیتر زیر را از دویچه‌وله برداشته‌ام:.. مجازات سنگین برای دزد گردن‌بند علی دایی و «بیست نفر دیگر»

این از زمره‌ی جملاتی است که کژتابی دارند یا اصطلاحا دوخوانشی هستند، یعنی می‌توان دو یا چند برداشت مختلف از آن‌ها داشت.. جمله‌ی بالا را قاعدتا می‌توان به یکی از دو شیوه‌ی زیر دریافت:. کسی که گردن‌بند علی دایی و گردن‌بند بیست نفر دیگر را دزدیده بود به مجازات سنگین محکوم شد … کسی که گردن‌بند علی دایی را دزدیده بود و همراه او بیست نفر دیگر [که نقشی در سرقت گردن‌بند علی دایی نداشتند و احتمالا جرایم دیگری داشتند] به مجازات سنگین محکوم شدند …اما عجیب اینکه هیچ‌یک از برداشت‌های بالا درست نیست و پیداست که هیچ دزدی از بیست و یک نفر فقط گردن‌بند نمی‌دزدد! درواقع، شخصی که گردن‌بند علی دایی و اموال بیست نفر دیگر را دزدیده بوده به مجازات سنگینی محکوم شده. استفاده‌ی عجیب از گیومه هم شاید تلاشی ناکام بوده برای رساندن همین مفهوم!. نوشتن تیتری تا این اندازه گنگ واقعا هنر نمی‌خواهد؟!. حسین جاوید. ...

ویراستار

۱۳:۳۵ ۱۴۰۰/۱۱/۲۰

زیاد دیده‌ام که به‌ انحای گوناگون از اصطلاح نادرست استفاده می‌کنند

مثلا، همین روزها، بزرگواری در وصف مرحوم نوشته بود که «اوستایی و میخی می‌دانست» …کلید رفع این اشکال تمایز قائل شدن بین دو مفهوم و است. ساده بگویم، خط و نوشتار ابزاری برای ثبت گفتار هستند. خط را می‌شود تغییر داد، یا ممکن است گویشوران یک زبان با خط آن آشنایی نداشته باشند (اصطلاحا «بی‌سواد» باشند)، اما زبان مفهومی انتزاعی است و برای برقراری ارتباط به کار می‌رود.. ترکیه و تاجیکستان را در نظر بگیرید: یکی در دوره‌ی آتاتورک و دیگری در دوره‌ی استیلای شوروی خود را تغییر دادند، اما آیا آن‌ها هم تغییر کرد؟ مردم از فردای تغییر خط به و همچنان داشتند با زبان دیروز با دوستانشان معاشرت می‌کردند، دادوستد انجام می‌دادند، عشق می‌ورزیدند و گاهی ناسزا می‌گفتند! تفاوت اینجا بود که دیگر نمی‌توانستند سخنانشان را به خط جدید «بخوانند» و «بنویسند» و باید آن را می‌آموختند …هم تنها یک ابزار و نظام نوشتاری بوده و بس. گونه‌های مختلف حدود ۲۵۰۰ سال به کار می‌رفته‌اند و ازجمله به ایران هم راه یافته‌اند و کتیبه‌های (قدیمی‌ترین متون ایرانی که به دست ما رسیده) هم با همین خط بر سنگ نقر شده‌اند. زبان هخامنشیان بوده گونه‌ای ...

ویراستار

۰۹:۳۹ ۱۴۰۰/۱۱/۰۶

منتشر شد. دست‌نامۀ ویرایش. بهروز صفرزاده

چاپ پنجم/ ۱۸۶ صفحه/ ۶۵۰۰۰ تومان.. ویراستاران همواره با مسئلۀ درست و غلط در زبان سروکار دارند و از همین رو نیازمند مرجعی راه‌نما در این زمینه‌اند. دست‌نامۀ ویرایش مرجعی کاربردی برای پاسخ‌گویی به پرسش‌ها و نیازهای ویراستاران و عموم علاقه‌مندان زبان فارسی است. مدخل‌های این فرهنگ چند دسته‌اند: غلط‌های املایی؛ غلط‌های دستوری؛ تحریف‌های واژگانی؛ حشو؛ املاهای گوناگون؛ واژه‌های هم‌آوا؛ واژه‌های هم‌انگاشت. در تألیف این فرهنگ بنا بر ایجاز گذاشته شده تا خواننده در کوتاه‌ترین زمان پاسخ پرسش خود را بیابد. از همین رو، توضیحات هیچ مدخلی از چند سطر تجاوز نمی‌کند. بهروز صفرزاده، مؤلف کتاب، از ویراستاران و فرهنگ‌نویسان باسابقه است و سال‌ها با مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا و فرهنگستان زبان و ادب فارسی همکاری و در تألیف فرهنگ بزرگ سخن مشارکت داشته است. دست‌نامۀ ویرایش کتابی است راه‌گشا برای ویراستاران، نویسندگان، مترجمان و ناشران. ...

ویراستار

۱۲:۰۱ ۱۴۰۰/۱۰/۲۴

رمان، نوشته‌ی، بعد از سال‌ها مجوز تجدید چاپ گرفته، اما متن پشت جلدش همان متن چاپ اول آن (در سال ۱۳۷۳) است: «سلین در ادبیات ایران چ

در این نزدیک به سی سال، همه‌ی کارهای سلین به فارسی ترجمه شده و او حالا از محبوب‌ترین و مشهورترین نویسنده‌های فرانسوی در ایران است …متن پشت جلد کتاب‌هایی که از آزمون زمان سربلند خارج می‌شوند و خوانندگانی از نسل‌های مختلف چاپ‌های مکرر آن‌ها را می‌خوانند باید به تناسب رویدادها بازبینی و بازنویسی شود. مرگ نویسنده، تغییر موقعیت و شهرت، خلق آثار جدید، دریافت جوایز گوناگون و … از مواردی است که باید در اصلاح متون پشت جلد لحاظ شود …حسین جاوید. ...