برای کسانی که آشنایی کمتری دارند می‌گویم: در کل چهارده‌ قله‌ی بالای هشت هزار متر در دنیا وجود دارد که همه‌شان در هیمالیا و قراقروم

برای کسانی که آشنایی کمتری دارند می‌گویم: در کل چهارده‌ قله‌ی بالای هشت هزار متر در دنیا وجود دارد که همه‌شان در هیمالیا و قراقروم هستند. این قله‌ها مسیرهای شناخته‌شده‌ای دارند که شرپاها و گروه‌های بین‌المللی از آن‌ها عبور می‌کنند. باز کردن مسیر جدید روی این غول‌های زیبا اما بی‌رحم کاری است بس خطرناک و دشوار، و چه سرهایی که افسون این سودا نشده‌اند.

در تاریخ کوه‌نوردی ایران اولین و آخرین باری که ایرانی‌ها از مسیری نو به یک هشت هزار متری صعود کرده‌اند صعود به قله‌ی برودپیک در پاکستان است. برای این صعود سه تلاش در سال‌های ۸۸ و ۹۰ و ۹۲ انجام شد که آخرین آن‌ها موفق بود اما فرجامی تراژیک داشت: آیدین بزرگی، مجتبی جراهی و پویا کیوان موفق شدند از مسیری جدید (مسیر ایران) به قله برسند، اما در بازگشت راهشان را گم کردند؛ آن‌ها، احتمالاً، به تیغه‌ای عبورناکردنی رسیدند و گیر افتادند. تلاش‌ها برای یافتن و نجاتشان بی‌ثمر بود و هر سه برای همیشه به کوهستان برودپیک پیوستند.

#مسیر_ایران_بر_فراز_برودپیک کتابی است درباره‌ی این صعود و به یادبود صعودکنندگان. این کتاب را آزاد بهادری (از دوستان و هم‌نوردان آیدین) و مجید بزرگی (پدر آیدین) گرد آورده‌اند و بخش عمده‌ی آن، و البته بهترین بخش آن، شامل یادداشت‌های آیدین بزرگی است: نوشته‌هایی از روند شکل‌گیری گروه، اعزام‌ها، امیدها و ناامیدی‌ها، و تلاش‌ها برای صعود.

یادداشت‌های مفصل آیدین اصلاً به نوشته‌های یک جوان حدوداً بیست ساله نمی‌خورد؛ پخته و هوشمندانه و منصفانه است و نشان می‌دهد چه ذهن تیزبینی فرمانده جسم قوی آیدین بوده است.

برخی جاهای کتاب بسیار دردناک است، روایت اینکه آیدین و هم‌نوردانش با چه مشقتی هزینه و ملزومات سفرها را فراهم می‌کرده‌اند و اغلب نگران از دست دادن مشاغلشان بوده‌اند. مجتبی جراهی (که آتش‌نشان بوده)، حتی طی گشایش مسیر، مدام نگران بدهی دو میلیون تومانی‌اش بوده، که در همان سال‌ها (اوایل دهه‌ی نود) هم نباید برای چنین قهرمانی مبلغ زیادی می‌بوده.

البته که خرده‌گیری آسان است و تلاش برای تحقق آرزوها دشوار، اما وقتی کتاب را می‌خوانیم مدام این نکته در ذهنمان می‌چرخد که کاش این کوه‌نوردها که هیچ تجربه‌ای در هشت‌ هزار متری‌ها و مسیرهای عادی و تجاری نداشتند این‌طور برای گشودن مسیر جدید خطر نمی‌کردند، آن هم بدون شرپا و اکسیژن مصنوعی و امکانات امدادی متناسب. خود آیدین هم اشاره‌ی کوچکی به این موضوع داشته است. اما به‌هر‌حال گشودن مسیر ایران رؤیایی بوده که با تلاش این سه نفر و دیگر اعضای گروه (کسانی چون افشین سعدی، رامین شجاعی و...) به ثمر نشسته است و جزئیات آن را می‌توان در این کتاب خواند.

#مسیر_ایران_بر_فراز_برودپیک برای علاقه‌مندان کوه‌نوردی کتابی آموزنده است و برای عموم خوانندگان هم اثری است جذاب که نشان می‌دهد، چنان‌که خود آیدین اشاره کرده، قدرت اراده از قدرت جسم بالاتر است.


حسین جاوید
@Virastaar