به نام خدا کافه اقتصاد تلاش میکند با زبان ساده و رویکرد تحلیلی به موضوعات اقتصادی ایران بپردازد و از قالبهای صرفا خبری و تکراری استفاده نکند. انتقاد و پیشنهاد: @AliBahador
فساد و نقش سیاست‌های «دمنده در سوت» …
فساد و نقش سیاست‌های "دمنده در سوت"
چند وقت پیش در حال مطالعه در مورد ضوابط حاکمیت شرکتی در دنیا بودم که ذیل مباحث مبارزه با فساد به یک جمله‌ی جالب برخوردم که می‌گفت:
یک شرکت باید دارای سازوکارهای مناسب با رویکرد "دمنده در سوت" باشد!
📝فعال کردن ناظران همیشه بیدار
✅ در دنیا یکی از وظایف مدیران یک شرکت این است که سازوکارهای لازم برای جلوگیری از فساد را طراحی و اجرا کنند. به عبارت دیگر حتی در صورتی که یک کارمند یا گروهی کوچک از کارمندان مرتکب فساد شوند؛ قانون گذار مدیران عالی رتبه‌‌ی آن شرکت را مسئول می‌داند و مورد بازخواست قرار می‌دهد. به راحتی می‌توان این رویکرد را با شرایط فعلی در نظام بانکی و سایر شرکت‌ها در ایران مقایسه کنید!
✅سازوکارهای "دمنده در سوت" شامل طراحی روش‌ها، شیوه‌ها و حقوق حمایتی‌ای است که به همه‌ی کارکنان یک سازمان، شرکت یا حتی کل اعضای یک جامعه این امکان را می‌دهد در صورت مشاهده‌ی یک فساد، این فساد را به اطلاع مدیران شرکت یا عموم برساند.
✅در حقیقت این سازکارها این امکان را به وجود می‌آورد به محض دیده شدن اولین علائم فساد "سوت‌ها به صدا درآیند". بررسی‌ها نشان می‌دهد این سازوکارها نقش مهمی در کاهش فساد دارند.
✅ چنان چه گفته این سازوکارها محدود به شرکت‌ها نیستند بلکه در جوامع پیشرفته از این سازوکارها برای مبارزه با فساد استفاده می‌شود. در مطبوعات کشورهای پیشرفته به خوبی می‌توان مصداق‌هایی برای بهره‌گیری از این روش پیدا کرد.
✅لازمه‌ی بهره‌گیری از ظرفیت این رویکرد تدوین یک چارچوب حقوقی یا آئین نامه‌های داخلی دقیق است به طوری که حداقل اصول زیر در آن تامین شده باشد.
📌اول این که حمایت‌های قانونی از فرد افشاگر در مقابل تهدیدات و آسیب‌های احتمالی فراهم شود.
📌دوم این که انگیزه‌ی کافی برای افشاگران (برای مثال از طریق اعطای تشویقاتی متناسب با فساد افشا شده) فراهم شود.
📌سوم این که تنبیهات کافی برای طرح تهمت‌های نادرست یا افشای برخی موضوعات خلاف امنیت تامین شود.(البته تعریف دقیق و غیر گسترده از مسائل امنیتی اهمیت ویژه‌ای دارد.)
📝کلام آخر
هر چند چارچوب مبارزه با فساد به فعال‌سازی راهکار "دمنده در سوت" محدود نمی‌شود اما این تبیین هم به خوبی نشان داد که تعریف قواعد بازی و نهادها نقش مهمی در بهبود عملکرد اقتصادی دارد.
📢پ.ن. دمنده در سوت = Whistle Blower
https://telegram.me/Economics_Cafe