فرهاد قنبری:

فرهاد قنبری:
آنچه گذشت.

در مورد اتفاقات دو روز گذشته در چندین شهر ایران افراد مختلف با توجه به زاویه دید و علاقه مندی های خود تحلیل های مختلفی را ارائه کرده اند.

✅ عمده ترین تحلیل صورت گرفته که میان اکثریت محافظه کاران، چپ ها و حتی برخی جریانات اصلاح طلبی دیده می شود، قلمداد کردن این اعتراضات با عنوان «جنبش تهی دستان یا گرسنگان و اعتراض به گرانی» است.
سوالی که اینجا مطرح می شود این است که آیا تحلیل این اعتراضات با عنوان جنبش گرسنگان تحلیل دقیق و درستی است؟؟
شاخص ها و آمارهای اقتصادی نشان می دهد تورم یک سال گذشته کمترین درصد تورم در دهه گذشته در کشور بوده است. از سوی دیگر طبق اعلام رسمی نهادهای بین المللی سال گذشته میلادی بهترین شرایط اقتصاد ایران در دهه نود شمسی است.

به هیچ وجه هدف نگارنده ایده آل و آرمانی نشان اوضاع اقتصادی کشور نیست اما همه آمارها گواهی می دهند که شرایط اقتصادی ایران در سال اخیر به مراتب از سالهای گذشته بهتر بوده است و بالطبع اگر قرار به شورش گرسنگان یا قیام علیه گرانی بود این مسئله باید در سالهای گذشته به ویژه در سال نود و یک و نود و دو خود را نشان می داد.

✅ برای بررسی علل واقعی این واکنش های هیجانی و نسبتا فراگیر در سطح شهرهای مختلف کشور باید به عوامل مختلفی توجه کرد.
1_ قدرت شبکه های اجتماعی به ویژه پیام رسان تلگرام.
عضویت بیش از نیمی از مردم ایران در این شبکه ارتباطی به تلگرام قدرتی به مراتب بیشتر از صدا و سیما و هر شبکه ماهواره ای داده است.
اتفاقاتی یک ماه اخیر به ویژه زلزله کرمانشاه و بودجه ارائه شده توسط دولت، به کاربران تلگرام این فرصت را داد تا انتقادات تند و صریحی از عملکرد دولت در هر دو حوزه داشته باشند.
نحوه پوشش خبری حضور روحانی و وزرا در مناطق زلزله زده و نارضایتی مردم از کمک های دولتی باعث شکل گیری انتقادات بسیار زیادی از دولت شد.
مسئله بعدی که انتقادات از دولت را گسترش داد (به گونه ای که حتی باعث شکل گیری موج «پشیمانیم» از سوی برخی از افراد حامی روحانی شد) لایحه بودجه بود.
آگاهی مردم از بودجه برخی نهادها از یک طرف و پیش بینی افزایش پنجاه درصدی قیمت بنزین، گران شدن نان و عوارض خروج از کشور از طرف دیگر باعث شد اعتراضات و انتقادات به بالاترین سطح خود برسد.
در چنین شرایطی جریان مقابل که هیچ فرصتی برای حمله به دولت را از دست نمی دهد سعی کرد سوار بر موج ایجاد شده نماید و ناامیدی از دولت را به نهایت برساند.
البته حضور کانال هایی خبری پر بازدید و کانال های حامی «دولت بهار» نیز با تحریک مردم در شکل گیری این اعتراضات نقش مهمی ایفا کرد.

2_ با دقت در شعارهای معترضان حاضر در خیابان های شهرهای مختلف بیشتر می توان به گوناگونی نگاهها و دغدغه های افراد شرکت کننده پی برد. بسیاری از این شعارها شبیه همان غر زدن های همیشگی بود که مدام در تاکسی، مهمانی ها و در جمع طبقات پایین شهری شنیده می شود.

«رضا شاه روحت شاد» «کشور که شاه نداره حساب کتاب نداره»، حمایت از خاندان پهلوی و حمله به روحانیون مهمترین بخش این شعارها محسوب می شد. شعارهایی که تداعی گر جمله های معروف و کلیشه ای «خدابیامرز شاه» «آخوندهای مفت خور» بود.

در کل قدرت شبکه ارتباط جمعی به ویژه تلگرام و ایجاد موج نارضایتی از دولت توسط جناح مقابل مهمترین عوامل شکل گیری این اعتراضات بود.
اعتراضاتی که باعث شد خرده گفتمان های طرد شده ، هاشور خورده و حاشیه ای برای چندین ساعت خود را به متن تحمیل کرده و طبقات متوسط و بالای شهری را (به مانند سال هشتاد و هشت) در بهت و تعجب فرو برد.
telegram.me/kharmagaas