✅شوک: تحمیل هزینه‌های شکست به مردم.. ✍رضا امیدی

✅شوک: تحمیل هزینه‌های شکست به مردم

✍رضا اميدی

🔸طی ماه‌های اخیر سه شوک قیمتی در مسکن، ارز، و سکه فضای اقتصادی‌سیاسی ایران را ملتهب کرده و این سه شوک با التهاب‌آفرینی در عرصۀ بین‌المللی هم تقویت شده است. اوضاع اقتصادی به‌گونه‌ای است که برخی بر این باورند که اوضاع از دست دولت خارج شده است، اما واقعیت این است که حتی به فرض صحت چنین گزاره‌ای، باید پذیرفت که روند اوضاع اقتصادی همسو با خواست بسیاری از مدیران اقتصادی دولت است؛ مدیرانی که صدای بلندی دارند و اوضاع ملتهب فعلی را فرصتی می‌دانند برای پیشبرد سیاست‌های راستگرایانۀ حداکثری و حتی مدام تأکید می‌کنند که در این راستا دولت نباید نسبت به ناآرامی‌های احتمالی جامعه نگران باشد.

🔸برای مثال، توجه به برخی اظهارات طیفی از سیاست‌گذاران طی یک سال اخیر در بخش مسکن قابل تأمل است. کمتر از 10 ماه قبل بود که الویری (عضو شورای شهر تهران)، مرعشی (از گزینه‌های شهرداری تهران)، و هاشمی (استاندار تهران) بر ضرورت گران‌شدن هزینۀ زندگی در تهران تأکید داشتند. هر سه نفر بر این موضوع تأکید کرده‌اند که باید با افزایش هزینه‌های سکونت در تهران از یکسو بخشی از جمعیت را به حومه سوق داد و از سوی دیگر از مهاجرت به تهران جلوگیری کرد.

🔸حال یکی از اعضای اتحادیۀ املاک کشور از پناه‌بردن برخی مستأجران تهرانی به شهرک‌ها و شهرهای حاشیه‌ای تهران خبر می‌دهد و معاون وزیر مسکن از رونق‌گرفتن فروش واحدهای مسکن مهر در شهرهای اقماری به‌دلیل افزایش قیمت مسکن در تهران ابراز خشنودی می‌کند. وضعیت پیش‌آمده در حوزۀ مسکن یک برندۀ بزرگ دیگر دارد و آن نظام بانکی است. از یکسو بررسی سهام‌داران بانک‌های خصوصی نشان می‌دهد که شرکت‌های ساختمانی اصلی‌ترین سهام‌داران نظام بانکی هستند و از سوی دیگر بخش قابل‌توجهی از سرمایه‌گذاری بانک‌ها در سال‌های اخیر در حوزۀ مستغلات بوده است. درواقع، شوک قیمتی در حوزۀ مسکن می‌تواند بخش کوچکی از بحران نظام بانکی را فروبکاهد و تورم‌های پیش رو تا پایان سال نیز می‌تواند بخش دیگری از بحران نظام بانکی را از جیب مردم بستاند.

🔸اصرار بر اینکه مسائل پیش‌آمده به رفتارهای هیجانی و ناعقلانی مردم مربوط است بی‌معناست، چراکه اساساً کارکرد چنین شوک‌هایی ایجاد التهاب و تعلیق و عقلانیت‌زدایی از مردم است. به‌عبارتی بناست گستره و عمق التهاب در حدی باشد که مردم گیج شوند و نفهمند که چه اتفاقی در حال رخ‌دادن است. چنین شوک‌هایی حتی اگر نتیجۀ خارج‌شدن اوضاع از دست سیاست‌گذاران باشد، به‌تعبیر نائومی کلاین برای پیش‌بردن سیاست‌ها و تحمیل خسارت‌های ناشی از شکست سیاست‌های پیشین به دوش مردم کارآمد است!

🔰از کانال سياست گذاری اجتماعی

🌐شبکه جامعه شناسی علامه
@Atu_sociology