❓چطور ممکن است علیرغم «اشتغال خالص مثبت» «نرخ بیکاری» نیز افزایش یابد؟

❓چطور ممکن است علیرغم «اشتغال خالص مثبت» «نرخ بیکاری» نیز افزایش یابد؟

🔷 امروز رئیس جمهوری با بیان اینکه به طور میانگین سالانه 500 هزار شغل توسط این دولت ایجاد شده عملکرد اقتصادی دولت در این حوزه را قابل دفاع ارزیابی کرد، این درحالی است که نرخ بیکاری نسبت به ابتدای دولت یازدهم با افزایش مواجه شده به طوری که این نرخ از 10.5 درصد در پاییز 93 به 11.7 درصد در تابستان 96 رسیده است. یعنی در عین اینکه نزدیک به 2.5 میلیون شغل جدید ایجاد شده، نرخ بیکاری هم توامان با افزایش مواجه شده است. چطور این مسئله ممکن است؟

🔸علت این مسئله در مفهومی به نام «جمعیت فعال اقتصادی» نهفته است. به زبان ساده جمعیت فعال اقتصادی یعنی جمعیت افراد در سن کاری که «تمایل» به کار کردن دارند. برای روشن شدن موضوع به این مثال ساده توجه کنید. فرض کنید از جمعیت 100 نفری کشوری 60 نفر در سن کار کردن باشند. از این جمعیت در سن کار کردن، 40 نفر متقاضی کار هستند (جمعیت فعال اقتصادی) که 30 نفرشان موفق به پیدا کردن شغل میشوند. نرخ بیکاری این جامعه برابر است با تعداد بیکاران (30-40) تقسیم بر تعداد افراد جویای کار (40) که برابر با %25 خواهد بود.

🔸حال فرض کنید همین جامعه بتواند طی دوره ای 5 شغل جدید ایجاد کند. اما در همین دوره متقاضیان کار از 40 نفر به 50 نفر افزایش پیدا کنند. در این حالت نرخ بیکاری برابر است با تعداد بیکاران (35-50) تقسیم بر تعداد افراد جویای کار (50) که برابر با %30 خواهد بود.

🔸یعنی علیرغم میزان اشتغال خالص ایجاد شده (5 نفر) نرخ بیکاری هم بالا رفته است. علت این مسئله در افزایش تعداد متقاضیان کار نسبت به دوره قبل نهفته است.

🔹در دولت یازدهم نیز علیرغم ایجاد 2.5 میلیون شغل خالص بر اساس آمارهای موجود، به دلیل افزایش بیش از 3 میلیونی در متقاضیان کار (جمعیت فعال) نرخ بیکاری با افزایش مواجه شده است. در دولتهای نهم و دهم (احمدی نژاد) تقریبا جمعیت شاغل تغییری نداشته است، به همین دلیل علیرغم عدم ایجاد شغل جدید، نرخ بیکاری با تغییر محسوسی مواجه نشده است.

موارد زیر برخی از دلایل افزایش جمعیت فعال اقتصادی است:
▪️ورود موج شغل اولی ها به بازار کار
▪️سخت شدن وضعیت اقتصادی خانوارها و نیاز به اشتغال افراد بیشتر برای گذران زندگی
▪️کاهش خروج شاغلان از طریق بازنشستگی
▪️تقاضای انتظاری ناشی از وعده های ایجاد شغل توسط دولتها


💹در این خصوص به جداول زیر که بر اساس اطلاعات مرکز آمار تهیه شده است توجه کنید.