تحولات مخاطره آمیز شکار‌. پرویز شریفی مقدم

تحولات مخاطره آمیز شکار‌
پرویز شریفی مقدم
تحولات شدید در منطقه زاگرس در طول یک قرن گذشته، از جمله شکار بی رویه، وقوع خشکسالی، پدیده ریزگردها، تخریب درختان بلوط، و نابودی زیستگاههای جانوری از عوامل موثر در نابودی و در معرض مخاطره و انقراض قرار گرفتن گونه های مختلف جانوری شده است. این قرن را می توان به سه دوره از تحولات در زمینه شکار با ویژگی های هر دوره تقسیم کرد. دوره اول که شکار برای رفع نیازهای ضروری زندگی صورت می گرفت و همراه بود با آداب و رسوم خاص خود، افراد شکارچی اخلاق خاصی در شکار داشتند و کمتر حیوانات درنده و گونه های دیگر( غیر قابل استفاد) را شکار می کردند مگر به دلیل حمله ناگهانی واز روی ناچاری، در کل در این زمان گونه های مانند بز و قوچ کوهی در معرض انقراض و مخاطره جدی قرار گرفتند، در دوره دوم با زیر کشت رفتن زمین های کشاورزی در سطح وسیع و ویژگی های دیگری مانند پیشرفت در ابزارالات کشاورزی و جلوگیری از آسیب ها به مزارع کشاورزان توسط جانوران وحشی شکار عمدی گسترش پیدا کرد،همچنین بیماریهای جدیدی مانند سرطان حیات انسان را به مخاطره انداخت و پیشرفت های پزشکی نیز در درمان بیماریها ناتوان بود، در نتیجه ناامیدی مردم در درمان بیماری باعث شد که مردم برای درمان به شکار جانوران روی اوردند. در واقع بین مخاطرات و شکار درمانی رابطه نزدیکی وجود داشت و مردم به خاطر عدم قطعیت در درمان بود که به سمت شکار هر گونه حیوانی که گمان به درمان در آن وجود داشت رفتند و حیات گونه های دیگری مانند خرس، گراز و پلنگ را در معرض تهدید و انقراض قرار دادند. اما امروزه شکل دیگری از شکار و صید که با قصد تفریح و درمان و درآمد هست رواج پیدا کرده است. گرچه در احکام اسلامی شکار به قصد تفریح منع و حرام می باشد. اما قصد صید بیشتر در این مرحله گذران فراغت و تفریح می باشد. در این دوره نیز با کاهش و یا نابودی گونه های قبلی زمینه برای شکار بی رویه گونه های دیگرمانند خرگوش، کبک، جوجه تیغی فراهم شد.با گذشت این یک قرن مخاطراتی جدی حیات زاگرس را تهدید و به نابودی انواع گونه های جانوری منجر شده است. این تحولات اساسی به قول الریش بک مشکلات محیطی را به زندگی سیاسی و اجتماعی آورده و نیازمند این هست که خودمان این تحولات را مدیریت کنیم و نمی توان این مدیریت را صرفا به دوش دولت گذاشت، بلکه نیازمند همکاری شهروندان و نیز شکل گیری گروههای مختلفی در مناطق زاگرس نشین مانند طرفداران محیط زیست می باشد که با فرهنگ سازی از انقراض و در معرض انقراض قرار گرفتن گونه های جانوری جلوگیری نمایند.سخن پایانی جمله معروف" بک" که گویای روابط متقابل انسان و محیط هست * امروزه، طبیعت ، جامعه است و جامعه نیز همان طبیعت*@zistbomeshomal