پایان خوش/ نوشته مراد فرهادپور. منبع: سایت تز یازدهم

پایان خوش/ نوشته مراد فرهادپور
منبع: سایت تز یازدهم

اکنون ديگر هيچ شک و ترديدي باقي نمانده که يگانه اصل متعالي و متافيزيکي حاکم بر سرنوشت همه ما فرصت طلبي است. از ميلياردر شدن در عرصه اقتصاد و مشهور شدن در "هنر" تا نشستن بر مسند قدرت حاکم و تبديل شدن به مهمترين "نظريه پرداز" معاصر، همه چيز فقط و فقط در گرو يک چيز است : اين که آدمي در زمان درست در مکان درست حاضر باشد، حاضر و آماده براي استفاده از فرصت و طلبيدن و به ارث بردن آن با تمام وجود. آنچه وجودش لازم نيست، بلکه حتي مي تواند مزاحم و دست و پا گير هم باشد، قابليت است و شجاعت و استعداد و استقامت و خلاقيت و فداکاري و هوش و صداقت و صبر و شرم و شرافت و فروتني و دوستي و تشخص و تجربه و تفکر و ...خلاصه هر آن چيزي که زماني يک "فضيلت" شمرده مي شد؛ حتي صفات و به اصطلاح امتيازاتي چون زيبايي و خوش پوشي و زرنگي و تردستي و خوش صحبتي و ظاهرسازي و...هم ديگر مؤثر يا به دردبخور نيستند. ظاهراً پيشبيني آدورنو درباره يکدست و يک شکل شدنِ آدميان توسط سيستم، تحقق يافته است: با تبديل شدنِ همگان به حشراتي انباشته از حرص و هراس؛ حرص به قدرت و شهرت و ثروت بيشتر، و هراس از هر چيزي جز اين.

فکر کنم اواخر قرن گذشته بود که يک استاد دانشگاه و تحليلگر (يا به زبان امروزي "کارشناس") بسيار معمولي و بسيار فرصت طلب به نام فرانسيس فوکوياما اعلام داشت که با فروپاشي شوروي و پيروزي ليبرال-دمکراسي در مقام بهترين نظام اجتماعي و سياسي ممکن، تاريخ نيز به پايان رسيده است، آنهم پاياني خوش.اين حکم که اعلامش هواداران و شهرت و امکانات زيادي براي آقاي فوکوياما به ارمغان آورد، به رغم لحن علمي و کارشناسانه اش، از قضا تا حدي شبيه ارسال نوعي پيام يا دستور به خود تاريخ هم بود. ولي حال که به جهان اطراف خود مي نگريم به نظر مي رسد که تاريخ با همان طنز هميشگي و مکر هگلي اش دارد، به تعبير لاکان، پيام ايشان را در شکل وارونه شده اش پس مي فرستد، شکلي که در قالب آن معناي حقيقي پيام – که خود فرستنده هم از آن بي خبر بوده – عيان و آشکار مي شود :

بحران فراگير مالي و اعتباري، تورم همراه با رکود، بيکاري گسترده، فساد فزاينده در دستگاه هاي دولتي، مافيايي شدن اقتصاد، ترس از تروريسم و امنيتي شدن همه ابعاد زندگي روزمره، پايمال شدن حقوق مدني و صنفي (به همان شيوه هاي مورد علاقه خانم تاچر و آقاي ريگان)، 9 ساعت کار در روز زير دست يک احمق خرشانس به قصد کسب چند صد دلار بيشتر و خريد و "مصرف" کالاهاي "نواي" که مصرفشان به عوض نمونه هاي قبلي فقط موجب افزايش حس تهوع و دلزدگي مي شود (دستکم در آناني که هنوز کاملاً ديوانه نشده اند)، و درگير شدن در چندين جنگ ناتمام يا قريب الوقوع براي مردمان ظاهراً خوش اقبال بلاد مغرب زمين وچند کشور شرق آسيا که زودتر از همه ما به پايان خوش تاريخ رسيدند.

گرسنگي شديد و روزافزون در نتيجه افزايش قيمت مواد غذايي ( به لطف نوسانات اقتصاد آزاد و همچنين به لطف تلاش براي کاستن از آلودگي هوا با کاشتن نيشکر به عوض گندم و توليد سوخت گياهي – که خود يکي از "جذاب ترين" نمونه هاي مکر تاريخ است و آدمي نمي داند برايش بخندد يا گريه کند)، قحطي و خشکسالي و سيل و طوفان ناشي از تخريب محيط زيست ( که مسئول اصلي اش سرمايه داري مصرفگراي آمريکايي-غربي است)، انواع جنگ و کشتار و تجاوز و نسل کشي از بالکان تا کلمبيا، افزايش فقر و بيسوادي (که قرار بود تا يک دهه ديگر به کلي محو شود)، صور گوناگون دخالت هاي آشکار و پنهان و زد و بندهاي سياسي و رواج انواع و اقسام عوامفريبي، تداوم بحرانهاي منطقه اي و حالت نه جنگ نه صلح و ستيز دولتها و ابردولتها، شيوع و بازگشت بسياري از بيماريهاي مهلک، کشتار همسايگان بدبخت تر از خود به بهانه تفاوت هاي ديني و قومي، روزي 14 ساعت کار براي بچه هاي زير 14 سال ، و رئيس جمهورهاي عدالت پرور مادام العمر براي مردمان کشورهاي رو به توسعه و در حال توسعه و نيمه توسعه يافته-- که خيلي هاشان براي رفتن به غرب و رسيدن به پايان تاريخ له له مي زنند و اکثريت شان سنگ امثال بن لادن را به سينه مي زنند و "معتقد"اند همه اين بدبختي ها نتيجه عريان شدن چند تار موست و براي خالي کردن بغضشان پس از کتک زدن زنان يا دختران خويش در خيالبافيهاي انباشته از نفرت درباره قلع و قمع کفار فرو مي روند.

پايان خوش تاريخ بر همگان مبارک باد.
@Kajhnegaristan