دین و جامعه

🔻 وارونگی دین 🔻.. 🔵پاسخ یکی از مخاطبان کانال دین و جامعه به یادداشت «پدیده‌ی وارونگی دین» 👇

همانند اجماع ثقیفه که بلافاصله بعد از رحلت رسول الله (ص) تشکیل شد و دین را به جامعه بصورت وارونه نشان داد. افراد ثقیفه کسانی بودند که در زمان حیات رسول الله بعنوان اصحاب رسول خدا ظاهر شده بودند. لذا همین جمعیت که تعدادشان هم خیلی , خیلی اندک بود , با توجه به جایگاه ساختگی که برای خود در کنار رسول خدا ایجاد نموده بودند , اقدام به وارونگی دین خدا نمودند تا جائی که دخت رسول خدا را به شهادت رسانیده و نور چشم رسول خدا , اباعبدالله الحسین را به مذبح بردند. اما زینب کبری دخت امیرالمؤمنین , علی ابن ابیطالب و فاطمه زهراء و خواهر حسین ابن علی , در موقع اسارت بدست همین جماعت , مأموریت خود را با نظارت امام زمان خود , علی ابن الحسین , امام سجاد (ع) با نهایت زیبایی و درستی انجام میدهد و این وارونگی را قلب مینماید. آری تاریخ تکرار می‌شود و این باصطلاح شما , وارونگی دینی , بدست افرادی از همین قماش در اینروزها اتفاق افتاده است. سعی کنیم با واقعیات که همان صراط مستقیم است زندگی کنیم تا به حقایق دست یابیم. و الا از هر مسیر دیگری بخواهیم به حقیقت دست یازیم , خطاست. یا حق … ...

🔻کتاب «جستاری در مطالعات اربعین پژوهی» منتشر شد🔻

📝به کوشش عباس اشرفی و علی شریفی …🔰منبع: علامه آنلاین.

🔻راه‌اندازی فقه فضای مجازی در حوزه علمیه قم🔻

💭 حجت‌الاسلام و المسلمین حمید شهریاری؛ معاون آمار و فن آوری اطلاعات قوه قضاییه:. 🔸فقه فضای مجازی در حوزه علمیه قم راه‌اندازی شده است و حریم خصوصی و امنیت فضای مجازی به عنوان درس خارج از فقه مطرح می‌شود و تاکنون ۲۰۰ جلسه از آن برگزار شده است …🔹از یک‌سو در تولید محتوا، ضعیف هستیم و اگر محتوایی هم تولید می‌شود، با فضای مجازی کنونی همخوانی ندارد و از سوی دیگر در شبکه‌سازی و عرضه گسترده هم هنوز تجربه لازم نداریم …🔸حضور روحانیت در فضای مجازی مانند حضور دانشجویان و سایرین در این فضا ضروری است؛ از آنجایی که فضای مجازی کپی شده فضای حقیقی است بنابراین روحانیت در فضای مجازی می‌تواند شاگرد، استاد، پژوهشگر، خدمات‌دهنده و خدمات‌گیرنده باشد …🔹اینترنت نخستین تکنولوژی است که بدون حرمت از سوی مراجع وارد کشور شد و مواضعی مثل ویدئو و ماهواره در قبال آن گرفته نشد؛ بنابراین روحانیت می‌تواند و باید در این حوزه حضور فعال داشته باشند؛ از سال ۸۵ شناخت روحانیون در این زمینه گسترده‌تر و سایت‌هایی هم راه‌اندازی شد …🔰منبع: شبکه اجتهاد. ...

🔻اجرای حدود الهی و ملاحظات حقوق بشری🔻.. ✍محمد باقر تاج الدین

🔹این که گفته شده است: «به خاطر ملاحظات حقوق بشری اجرای برخی حدود الهی متوقف شده است» آیا معنایی جز توجه به شرایط تاریخی، فرهنگی و اجتماعی زمانه دارد؟ آخر با چه زبانی باید گفته شود که توجه به ملاحظات حقوق بشری یعنی توجه به تاریخ، توجه به فرهنگ، توجه به شرایط اجتماعی، توجه به عقلانیت و توجه به اخلاق و باور بفرمایید اگر به طور اساسی و بنیادی به این اصولی که برشمرده شد توجه شود بخش مهمی از گره‌های فقهی، کلامی و معرفتی گشوده خواهد شد و آن گاه راه برای حل مشکلات اجتماعی و فرهنگی نیز گشوده خواهد شد. همه حرف روشنفکران و نواندیشان دینی هم همین است که به دلیل وجود برخی ملاحظات اجتماعی، فرهنگی و تاریخی است که اجرای برخی احکام دینی امکان پذیر نیست و اگر غیر از این بود که دیگر این همه بحث و جدل و منازعه ضرورتی نداشت.. 🔸نکته کلیدی و اساسی این است که برخی احکام دینی و البته نه همه آنها تاریخی و فرهنگی بوده و لازم است که ترجمه فرهنگی شوند تا برای هر فرهنگی قابلیت پذیرش و اجرایی شدن داشته باشند. برای نمونه احکامی چون ارث، دیه، بلوغ و برخی احکام دیگر تماما تاریخی، فرهنگی و اجتماعی هستند و با تغییر شرایط ...

🔻پدیده‌ی وارونگی دین🔻.. ✍️ علی زمانیان

🔹دین، تا پیش از انقلاب، کارکردی انسجام‌بخش میان انقلابیون داشت، اما پس از انقلاب، نقش و کارکردش وارونه شد. آن نقش انسجام‌بخش و کارکرد وحدت‌بخش را از دست داد و به تفرقه و گسست‌ پی‌درپی در نیروهای انقلاب به صورت خاص و در جامعه به نحو عام تبدیل گردید. وارونگی کارکرد دین به گسترش دشمنی و تخاصم میان افرادی منجر شد که پیش از آن، در کنار یکدیگر و در یک جبهه قرار داشتند. تا جایی که رو در روی یک‌دیگر ایستادند و حتی در حد توان به حذف دیگری، از صحنه‌ی سیاست و قدرت کوشیدند. این فقط نیروهای انقلاب نبود که از پدیده‌ی وارونگی آسیب دیدند بلکه با گسترش «غیرسازی»، جامعه رو به سستی نهاد.. 🔸تا پیش از انقلاب، کم و بیش افراد مذهبی و افراد غیر مذهبی، متشرع و غیرمتشرع، محجبه و غیر محجبه کنار یکدیگر با یک هدف قرار داشتند. گویی نوعی رواداری دینی و تساهل اجتماعی شکل گرفته بود و ساحت جامعه رو به سوی تکثر و تعدد سلایق و شیوه‌ها و سبک‌های زندگی باز بود. اما پس از پیروزی انقلاب، آن پنجره‌ی روشن تسامح و افق امیدوارکننده‌ی رواداری بسته شد و به جای آن، دوگانه‌سازی‌ها شروع شد و افراد از یک‌دیگر فاصله گرفتند. رودرروی یک‌ ...

🔻نگاه صرف تاریخی به دین/ دشمن ولایت در زمان کنونی کیست؟ 🔻.. ✍مهدی مسائلی

نگاه صرف تاریخی به دین، یکی از عوامل پررنگ‌شدن تعصبات مذهبی و گسترش فرقه‌گرایی است. در این نگاه، مصادیق حق و باطل به زمان صدر اسلام منحصر می‌شود و تطبیق‌پذیر بر مصادیق امروزی آن‌ها نیست. براین‌اساس، مبارزهٔ حق و باطل در روزگار کنونی، به اختلاف‌های تاریخی و فرقه‌ای منحصر می‌شود و مسلمانان اهل سنت، ازآن‌جهت که نگاهی متفاوت به وقایع صدر اسلام دارند، به‌عنوان دشمن اصلی شیعه و مکتب اهل‌بیت (ع) معرفی می‌شوند. به دیگر سخن، در این نگاه، مخالفان ولایت در زمان حاضر فقط مسلمانان سنی‌مذهبی هستند که به موضوع امامت اهل‌بیت (ع) اعتقادی ندارند؛ اما سلطه‌گران مستکبر با همهٔ جنایت‌هایشان، دشمن ولایت به‌حساب نمی‌آیند؛ زیرا آن‌ها هیچ اظهارنظری دربارهٔ مباحث تاریخی صدر اسلام ندارند و به قضاوت دربارهٔ خلفا نمی‌پردازند. در مقابل، فردی سنی‌مذهب هرچند در عمل و رفتار از سیرهٔ اهل‌بیت (ع) پیروی کند، به‌خاطر قضاوت‌های تاریخی‌اش، دشمن ولایت به‌حساب می‌آید. در این نگرش، برای قضاوت درباره شخصیت‌های تاریخی، صفات واقعی آن‌ها بررسی و تحلیل نمی‌شود؛ بلکه حب‌وبغض فرقه‌ای عامل جانب‌داری‌ها یا دشمنی‌ها است، ازاین‌رو غلو در ...

🔻به اساتیدی که نسبت به اسلام زاویه دارند نباید اجازه تدریس داده شود🔻

💬آیت‌الله‌ سبحانی در دیدار دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی:. 🔹مسئله‌ای که وجود دارد این است که آیا ازدیاد دانشگاه و فارغ‌التحصیل دانشگاهی نیاز کشور بوده و یا اینکه باید گمتر از این مقدار وجود داشته باشد. تربیت دانشجو و دکتر باید به مقدار نیاز باشد و اگر بیش از حد نیاز صورت گیرد مشکلات جدی پیش می‌آید و دانشگاه‌ها باید از میان افراد عصاره آن‌ها را انتخاب کنند …🔸گاهی پدر و مادرها گله می‌کنند که ما فرزندمان را متدین به دانشگاه می‌فرستیم اما در زمان خروج آن‌ها از دانشگاه پایبدی دینی آن‌ها کاهش می‌یابد و شورای انقلاب فرهنگی می‌تواند در حل این معضل نقش مهمی ایفا کند …🔹گاهی نوشته هایی از منابع دانشگاهی برای ما آورده می‌شود که در این کتاب‌ها مبانی اسلامی مورد تشکیک قرار گرفته و شورای انقلاب فرهنگی باید بر محتوای کتب اشراف داشته باشد.. 🔸شهید بهشتی در قانون اساسی تاکید داشتند که بندهای آن نباید مخالف اسلام باشد، چرا که در برخی از حوزه‌ها، اسلام نظری ارائه نداده است و کتب دانشگاهی نیز حداقل نباید با مفاهیم اسلام مخالفتی داشته باشند …🔹برخی بیان می‌کنند که اسلامی کردن مفاهیم کتب دانشگاهی معنایی ندارد ...

🔻داستان «معصوم دوم» 🔻 …✍🏻 هوشنگ گلشیری.. ♦️روایتی از فهم مزار و زیارت در دینداری عامه

معصوم دوم ـ اثر هوشنگ گلشیری.pdf ( 224.6 KB )

دانلود و مشاهده در تلگرام

🔰منبع: دین | فرهنگ | جامعه - محسن حسام مظاهری.

‍ 🔻مزارات مذهبی: تلاقی اراده‌ها و انباشت منافع 🔻

(منطق تأسیس و توسعه‌ی امامزاده‌ها و دیگر اماکن مقدس در کشور) …✍ محسن حسام مظاهری …🔸اگر ویژگی اولیه را مبنای تکریم و توسعه‌ی زیارتگاه‌ها بدانیم، ویژگی ثانویه، مبنایی برای ایجاد و تأسیس این قبیل اماکن بوده است. کم نیستند امامزاده‌هایی که دفعتا یا در یک روند تدریجی چندساله، به مستند یک خواب یا ادعای مکاشفه یا پیداشدن یک شجره‌نامه و نظایر این‌ها ساخته شده و بعضا خیلی زود هم با اقبال زایران مواجه شده‌اند. (این منطق سنتی تأسیس امامزاده و مفهوم عامیانه‌ی زیارت‌ را هوشنگ گلشیری با هنرمندی در داستان «معصوم دوم» تصویر کرده است.). 🔹در دوره‌ی معاصر و خصوصا پس از انقلاب، علاوه‌بر منطق سنتی، تأسیس و توسعه‌ی امامزاده‌ها یک منطق تازه‌ هم یافته است؛ منطقی که محصول پیوند منافع سیاسی اقتصادی با مذهب است. در منطق جدید، دیگر نه رقابت و چشم‌وهم‌چشمی اهالی دو روستا برای داشتن امامزاده، بلکه در سطحی کلان‌تر و پیچیده‌تر رقابت‌های سیاسی اقتصادی مدیران و صاحبان قدرت در هر منطقه مبنای تأسیس یا توسعه‌ی مزارات شده است. به‌عبارت دیگر، حال یک مزیت و کارویژه‌ی سوم به فهرست مزایای مزار افزوده شده: کسب و ارتقای قدرت س ...

📚آیندۀ روحانیت و جهان معاصر. ✍🏻دکتر بیژن عبدالکریمی. 🔹زمستان ۹۷

🔹انتشارات نقد فرهنگ. 🔰منبع: نامه‌های حوزوی.

🔻دانشجویان علاقه‌ای به مطالعه و تحقیق فلسفه اسلامی نشان نمی‌دهند🔻

💬 پرفسور لگنهاوسن در گفتگو با سایت مباحثات:. 🔸در ایران تقریبا همه این سوال را از من می‌پرسند و این برای من کمی عجیب است. چون هیچ کسی درباره فلسفه ارسطو چنین سوالی ندارد. در اروپا و آمریکا و کشورهای دیگری که متخصصان ارسطو زیاد هستند نکته این است که ارسطو حرفی دارد و این برای درک و استفاده مهم است. درباره دیگر فلسفه‌ها هم همینطور است. روی آنها کار می‌کنند و کسی شکی ندارد و نمی‌گوید که این دیگر کهنه شده است، ولی اینجا اینطور نیست و تردید دارند و می‌گویند این فلسفه با عرفان و این جور چیزها مخلوط شد و دیگر فلسفه محض نیست. این پرسش مطرح می‌شود که ما با این فلسفه چه کار باید بکنیم. دور بیندازیمش؟ آیا ما می‌توانیم درباره تمام فلاسفه گذشته همینطور حرف بزنیم؟. ...

🔻تحلیل هرمنوتیکی نهج البلاغه؛ دریچه‌ای به روی انسان معاصر🔻

تحلیل هرمنوتیکی نهج البلاغه.pdf ( 574.8 KB )

دانلود و مشاهده در تلگرام

✍🏻محمدرضا آرام؛ حسین آریان؛ حسین میرزایی‌نیا. 🔹مجله علمی پژوهشی پژوهشنامه نهج البلاغه؛ بهار ۱۳۹۷. 🔰منبع: مطالعات شیعه در غرب.

🔻تحلیل خروجی‌های علمی حوزه علمیه🔻.. شبکه اجتهاد

‍ 🔻دین وحکومت🔻. (بازخوانی شریعت).. 🎙صدیقه وسمقی..۱۹ دی ۹۷

🔰منبع: کانال سخنرانی‌ها.

🔻تأملاتی درباره‌ی گفتمان معاصر قرآن‌شناسی در غرب🔻.. ✍🏻مهرداد عباسی (محقق و مترجم مطالعات اسلامی)

@studiesofshia_تأملاتی_درباره‌ی.pdf ( 333.8 KB )

دانلود و مشاهده در تلگرام

🔰منبع: مطالعات شیعه در غرب.

‍. 🔻دین در رهگذر تغییرات اجتماعی🔻.. 🎙علی زمانیان

جلسه‌ی اول. تاریخ ۹۷/۱۰/۲۱. توفیق این را دارم که با دوستان جمعیت خیریه‌ی غدیر کرج گفتگویی از منظر جامعه شناختی در باب دین‌داری در رهگذر تغییرات اجتماعی داشته باشم. قرار است در این جلسات به نسبت و رابطه‌ی میان تغییرات اجتماعی و ظهور چهره‌های مختلف دینداری پرداخته می‌شود. هم چنین انواع چالش‌های فراروی دینداری نیز مورد واکاوی قرار می‌گیرد. توضیح این که جلسات هر دو هفته یک بار تشکیل می‌شود.. جلسه‌ی اول به طرح کلیات اختصاص داده شد و علاوه بر این، تلاش شد تا تغییرات اجتماعی با ذکر برخی مثال‌های آشنا و روزمره و با تکیه بر برخی منابع، شرح داده شود …🔰منبع: کانال سخنرانی‌ها. ...

🔻پاره‌ای از نظرات دکتر بیژن عبدالکریمی درباره حوزه و روحانیت🔻

🔸حوزه‌های علمیه‌ی ما به چند دلیل نتوانسته‌اند نقش تاریخی خودشان را در روزگار کنونی به خوبی ایفا کنند. نخستین دلیل این است که به شدت تحت تأثیر «ذات‌گرایی ارسطویی» و لذا «فاقد نگاه تاریخی» هستند. یعنی حوزه‌های علمیه‌ی ما هنوز در نیافته‌اند که جهان (مرادم تصویر جهان برای انسان است)، انسان، عقلانیت، علم، حقیقت و … از ذوات ثابت و لایتغیری (در معنای ارسطویی آن) برخوردار نیستند. 🔹به بیان ساده‌تر، آنها درنیافته‌اند که جهان ما با جهان گذشتگان، عقلانیت مدرن با عقلانیت سنتی، انسان امروز با انسان دیروز و جوامع جدید با جوامع گذشته به اعتبارهای بسیاری یکی نیست. لذا دیگر نمی‌توان با عقلانیت شیخ صدوق، شیخ مفید، غزالی، خواجه نصیر، امام الحرمین و امثالهم به سوبژکتویسیم دوره‌ی جدید و مسائل دوران مدرن پاسخ داد. من حضور ذات‌گرایی ارسطو را در فقه، علم اصول، و تفسیر خودمان به خوبی احساس می‌کنم، آنچنان که گویی وجود مجسمه‌ی بزرگی از ارسطو را در وسط شبستان‌ها و حیاط‌های حوزه‌های علمیه‌ی خودمان می‌بینم. این مجسمه (به اعتبار ذات‌گرایی ارسطویی) باید ویران شود، به این معنا که پیوند میان ذات‌گرایی ارسطویی با فقه و ا ...

🔻‍ مخالفان دوآتشه جریان روشنفکری دینی بخوانند! 🔻

✍️ مهران صولتی …🔹چند سالی است که مخالفان جریان روشنفکری دینی سرمست از مهاجرت نمایندگان این نحله به خارج از کشور و به تبع آن فقدان حضور موثر آنها در داخل، ناجوانمردانه بر کوس افول و حضیض این جریان کوبیده و همچنان از تناقض آمیز بودن تعبیر «روشنفکری دینی» سخن می‌گویند! اما برای نسل ما که در دهه هفتاد با رویای تحقق «حکومت دموکراتیک دینی» می‌پوییدیم و پرسش‌های این جریان را جدی می‌گرفتیم اهمیت این نحله همواره بدیهی بوده است. به تازگی کتاب «دین و نوسازی» از خانم نسیم نعمتی زاده را مطالعه می‌کردم که کوشیده است در قالب رساله دکتری خود به «بررسی تطبیقی نسبت میان دین و مدرنیزاسیون در ایران و مالزی» بپردازد! نعمتی زاده در این کتاب نشان می‌دهد که اگر مالزی آغوش بازتری به روی نوسازی گشوده و در نتیجه، هم به پیشرفت اقتصادی رسیده، و هم با ایجاد تلفیق کارآمدی میان سنت و مدرنیته توانسته به مرزهای تجربه موفقیت آمیز مدرنیت در ژاپن نزدیک شود، تا حد زیادی مرهون نقش و جایگاه ممتاز روشنفکران دینی در این کشور مسلمان آسیای جنوب شرقی بوده است … 🔸نعمتی زاده با معرفی روحانیت به عنوان اصلی‌ترین نهاد مخالف مدرنیته از ...

‍ 🔻دین و علوم اجتماعی🔻.. ✍️رسول ملکیان اصفهانی (استاد وپژوهشگرحوزه علمیه اصفهان)

مادر من کمال ومعنویت خودش راعلاوه در خود و خانواده دراجتماع جستجو می‌کرد. من اوایل جوانی و دوران تحصیل حوزوی خیلی متوجه این مطلب نبودم که مگرمیشود سعادت رادراجتماع هم جستجو کرد وبدست آورد. سالهای عمرمن سپری شد وبه بیش ازسه دهه طلبه گی رسید انقلاب و جمهوری شکوهمند اسلامی هم وارد دهه چهارم خود شده بود ومسائل اجتماعی یکی بعدازدیگری درجامعه جلوه گرمیشد وبه تعبیری ازعمق به سطح می‌آمد من هم کم کم متوجه عمق مسئله فرد وخانواده (جمع کوچک) واجتماع (جمع بزرگ) شدم. ولی هنوزتردید داشتم آیا بواقع میشود فهم اجتماعی داشته باشم وارتباط آن رابا تحصیلات دینی خود برقرارکنم کاری که بعدا فهمیدم چقدرعمیق ومشکل است. حقیقت این بود که مادرمن نسبت به اوضاع محله وکوچه وشهربی تفاوت نبود. بااینکه یک زن خانه داروفوق العاده مردمی محسوب میشد لکن نسبت به وضعیت کوچه ومحله بی تفاوت نبود. ازریختن زباله وبی نظمی وسروصداگرفته درکوچه تا مجرد ماندن دختروپسرو نداشتن کاربرای پسرها واخلاق ورفتارشان و حجاب ورفتن وآمدنشان و ….. اینکه دختران خودش ازدواج کرده بودنند وپسران خودش تحصیل کرده بودنند واشتغال وخانواده داشتند برایش کافی نب ...

♦️مصاحبه محمدرضا پویافر با ایکنا در مورد جامعه شناسی امور خیریه و مردم نهاد

و دوگانه خیر قدسی - خیر عرفی.