حسین جاویددانشجوی دکتریمدیر نشر مشاوره و همکاری در زمینهی همهی مراحل تولید کتاب: ۰۹۱۲۲۴۷۲۸۳۸ صرفاً پیام ضروری و کاری:
متأسفانه، بعضی از ناشران ما مفهوم «کپیرایت» را اشتباه متوجه شدهاند
متأسفانه، بعضی از ناشران ما مفهوم «کپیرایت» را اشتباه متوجه شدهاند. کپیرایت قراردادی رسمی و دارای ابعاد حقوقی است که بین مالک حقوق مادی اثر (عمدتاً نخستین ناشر اثر تألیفی) و طرف دیگر (ناشر دومی که قصد دارد ترجمهی اثر را به چاپ برساند) ردوبدل میشود. نکته اینجا است که مالک حقوق مادی آثار در کشورهای دارای صنعت نشر پیشرفته در اکثریت قریب به اتفاق موارد «ناشر» است، نه خود «نویسنده». بنابراین، اگر بنا به دریافت کپیرایت باشد، مذاکره و توافق باید با ناشر صورت بگیرد، نه با نویسندهی متن.
ناشران ما عادت کردهاند که به نویسنده ایمیل یا پیام بدهند و توضیح بدهند که اینجا اوضاع نشر فلان و بهمان است و ما جهان سوم هستیم و پولی نداریم که به شما بدهیم اما دوست داریم اثرتان را چاپ کنیم! آن بندهی خدا هم غالباً از روی خوشقلبی و علاقه به ترجمهی آثارش پاسخ میدهد که مشکلی ندارد و خوشحال میشود خوانندگان در کشوری دیگر هم اثر او را بخوانند! بعد هم ناشر میآید و با ذوقوشوق و ادعا روی جلد کتاب میزند که کپیرایت کتاب را دریافت کرده است! حتی مواردی پیش آمده که دو ناشر ایرانی برای یک کتاب واحد ادعای دریافت کپیرایت کردهاند! (چیزی که در عالم واقع محال است. کپیرایت در هر کشور فقط به یک ناشر داده میشود).
غالب آثاری که این روزها به فارسی ترجمه میشوند آثاری هستند که ناشران امریکایی دارند و ناگفته پیدا است که ــ دستکم در شرایط فعلی ــ کمتر ناشری در ایالات متحده حاضر است با ناشر ایرانی ــ که هیچ سودی هم به لحاظ مادی برایش ندارد! ــ پای مذاکره و معامله بنشیند و قرارداد امضا کند.
خیلی از ناشرانی که آثارشان در ایران با کپیرایت منتشر شده روحشان هم از موضوع خبر ندارد! البته هستند ناشرانی که با ناشران خارجی در ارتباطاند و کپیرایت را عرفی و قانونی میخرند.
@Virastaar