یادداشت های تحلیلی پیرامون جامعه و سیاست در ایران @mehran_solati : ارتباط با نویسنده


لگوها و عروسک‌های شکسته. *********

چیزی در نسل جدید وجود دارد که برای هم نسلان من قابل فهم نیست: آنها می‌خواهند زندگی کنند. این درست همان نکته ساده و بدیهی است که برای نسل من، و برای دنیایی که ما در آن بالیدیم قابل فهم نیست. دنیایی که ما در آن بالیدیم یک دست نبود. رنگ‌ها و تنوعات و تعارض‌های فراوانی در آن موج می‌زد. اما چیزی بود که همه آنها را به هم پیوند می‌داد. همه ما حس سنگینی از زندگی در این دنیا داشتیم. چیزی بود که بر روان همه ما سنگینی می‌کرد و سبب می‌شد تبعیض، ستم، نابرابری و استبداد را تحمل نکنیم. ما برای تحقق الگویی آرمانی از زندگی، می‌خواسیتم همه چیز را به یک نقطه آغاز پاک و بی آلایش بازگردانیم. پر از عشق نسبت به آن نقطه آغاز بودیم و پر از اشتیاق به آن الگوی آرمانی زندگی. ...
  • گزارش تخلف

🔹 تحصن معلمان به مثابه سیاست امید!.. مهران صولتی

🌱 تحصن دو روزه معلمان کشور اگر چه در مقایسه با تحصن‌های دهه هشتاد کم فروغ‌تر برگذار شد ولی با استقبال بسیار بیشتری از سوی جامعه مدنی مواجه گردید. جدا از همدلی پاره‌ای خانواده‌ها با این اقدام، حمایت وسیع شبکه‌های اجتماعی و محافل دانشجویی نقطه عطفی برای این حرکت محسوب می‌شود. پیشتر از این معلمان در مظان این اتهام بودند که با تحصن‌های خود به دانش آموزان و آینده آن‌ها بی اعتنا بوده و صرفا خواسته‌های خود را مهم می‌شمارند. اما اکنون گویا داستان متفاوت است. می‌توان اقبال اخیر به اعتصاب کامیون داران و تحصن معلمان را به دلیل وضعیت متفاوت جامعه دانست. ایران در مقطع کنونی با مجموعه‌ای از بحران‌ها و درمانده گی‌ها مواجه است. ناامیدی‌ها و نارضایتی‌ها با یکدیگر پیوندی وثیق یافته و ناشنوایی سیستماتیک حکومت در شنیدن صدای اعتراضات و تغییر سیاست‌های خود، احساس استیصال را به یک اپیدمی تبدیل کرده است. در چنین وضعیتی تپیدن نبض جامعه با تحرکاتی از قبیل اعتصاب و تحصن می‌تواند کورسوی امیدی در این شب‌های ظلمانی تلقی شود. از همین رو شاهد اقبال و همدلی کم سابقه جامعه با چنین اقداماتی هستیم. ...
  • گزارش تخلف

🔹 چگونه FATF به آزمون توسعه نیافتگی ما تبدیل شد؟!.. مهران صولتی

🌱 داستان تصویب کنوانسیون CFT از مجموعه FATF همچنان در محافل سیاسی داغ داغ است. به تازگی محافل دانشگاهی هم به این جریان پیوسته و تلاش می‌کنند با برگزاری مناظره هایی از زوایای نامکشوف آن پرده بردارند. اما فراتر از محتوای این کنوانسیون که می‌تواند در شورای نگهبان یا مجمع تشخیص مصلحت رد و مخالفان اش را آرام سازد، سیر مقدمات و پیامدهای تصویب این معاهده نشان داد که ما هنوز هم به شدت از تبعات توسعه نیافتگی رنج می‌بریم. به عبارت دیگر سیر این پرونده می‌تواند آزمونی برای حرکت یا در جا زدن ما در مسیر توسعه محسوب شود. حداقل به دلایل زیر:. 🖌 در همه جای دنیا تبلیغ برای رد یا قبول یک طرح یا لایحه، در جامعه و رسانه‌ها مرسوم است. لذاهمه می‌کوشند تا با به راه انداختن کمپین هایی در شبکه‌های مجازی یا تظاهراتی در خیابان مواضع خود را بیان نمایند. وجود پارلمان هم برای آن پیش بینی شده که تعارض‌های سیاسی- اجتماعی را نمایندگی کرده و آن‌ها را به نحو مسالمت آمیز حل و فصل نماید. لذا به نظر می‌رسد آوردن پلاکاردها و پارچه نوشته‌ها به صحن مجلس جهت تاثیر گذاشتن بر رای نمایندگان آشکارا مخالف فلسفه ذاتی پارلمان و نشانی ...
  • گزارش تخلف

🔹 ضرورت خوانش «حافظ» در افق امروز!.. مهران صولتی

🌱بیستم مهرماه روز حافظ است و به همین مناسبت مراسم حافظ خوانی و موسیقی در محافل و مجالسی در سراسر ایران برپا بود. من توفیق انس دیرینه و عمیق با حافظ نداشته‌ام ولی حدود بیست سال پیش با جوانی همسفر بودم که فقط دیوانی از او را به همراه داشت و می‌گفت هر زمان که دچار دلمردگی می‌شود سوار بر اتوبوس مسیر طولانی تهران تا شیراز را می‌پیماید تا به نشاط و آرامشی مجدد دست یابد. آن زمان بود که دریافتم چه ذخائری در این فرهنگ نهفته است! اما به نظر می‌رسد که در ایران ما همچنان در کمند حافظ، سعدی، مثنوی و شاهنامه خوانی گرفتار مانده‌ایم! درست است که توجه به این مواریث فرهنگی در جامعه و محافل و مجالس آن بسیار است ولی این نمی‌تواند غایت بهره گیری ما از این سرمایه‌های فرهنگی محسوب شود. به طور مثال در جامعه‌ای که به شدت از وجود آفات دینی همچون اجبار و تظاهر رنج می‌برد، در کشوری که هویت ملی دچار مناقشه بوده و به نسل‌های آتی منتقل نمی‌شود، در سرزمینی که همچنان با برخی خوانش‌های قشری و تنگ نظرانه از خدا و دین مواجهیم و … این حافظ، سعدی، فردوسی و مولوی هستند که می‌توانند با پشتوانه نفوذ عمیق خود در فرهنگ مردمان ا ...
  • گزارش تخلف

🔹 چرا تصمیم‌های سیاسی در آخرین لحظات گرفته می‌شود؟!.. مهران صولتی

🌱بالاخره پس از فراز و فرودهای بسیار لایحه cft از مجموعه لوایح پیوستن به کنوانسیون مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم در مجلس تصویب و روانه شورای نگهبان شد. به نظر می‌رسد در این مرحله شورای نگهبان با آن مخالفت ولی نهایتا پیوستن نهایی به fatf در مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب برسد. تجربه کنونی و پیش‌تر از آن برجام نشان داد که متاسفانه نظام سیاسی ایران نه از عقلانیت لازم برخوردار است و نه اعتماد به نفس کافی! به این دلیل کوچک که تصمیم‌های سیاسی مهم به سرعت حیثیتی شده و با غیرت اسلامی یا هویت ملی گره می‌خورد. امری که انعطاف پذیری در مورد آن‌ها را دشوار می‌سازد. بنابراین شاهد هستیم که به رغم نرمش‌های گاه به گاه در مقابل نظم جهانی قادر نیستیم از منافع سیاسی یا دیپلماتیک آن بهره مند شویم. اما چرا بعد از گذشت چهاردهه از انقلاب اسلامی همچنان شاهد اخذ تصمیم‌های سیاسی از روی اکراه و در آخرین لحظات هستیم؟. 🖌 شخصی شدن سیاست: در ایران سیاست بیش از آن که با نهادها پیوند یابد، به اشخاص گره خورده است. پدیده‌ای که موجب سیالیت تصمیم گیری‌های سیاسی و پررنگ شدن شکاف اختیار- مسئولیت شده است. ...
  • گزارش تخلف

🔹 شهروند ایرانی و دولت محوری! 🔹.. مهران صولتی

🌱فراز و فرود دلار طی چندماه اخیر دست کم این خاصیت را داشت که از نگاه تقلیل گرایانه و دولت محور ما به مسائل پیچیده اجتماعی پرده برداشت. چه آن زمانی که صعود قیمت ارز دستاورد بی تدبیری و بی عرضه گی دولت تلقی شد و چه اکنون که سقوط ناگهانی بهای آن، نتیجه فریب کاری دولت قلمداد می‌شود، تنها یک چیز در تحلیل‌های مردم عادی و حتی برخی تحصیل کردگان مشهود است؛ «دست دولت پشت همه قضایا است!». کسی هم نمی‌پرسد این دولت بی عرضه که نتوانست مانع افزایش افسار گسیخته قیمت ارز شود چگونه توانست ناگهان بهای دلار را به نحو قابل توجهی کاهش دهد؟! این در حالی است که عموم کارشناسان اذعان دارند که دولت در ایران به دلیل تزاحمات زیادی که از سوی سایر نهادها متوجه آن است تا حد زیادی ناکارآمد است. دولتی که نه می‌تواند درست مالیات بگیرد، نه قادر است معوقات بانکی را وصول کند و نه می‌تواند هزینه‌های خود را کاهش داده و اندکی خود را چابک‌تر سازد چه توقعی است که بتواند یک تنه بازار آشفته ارز را سامان دهد! اما محوریت دولت در تحلیل‌ها، با گذشت بیش از یک سده از وقوع مشروطیت همچنان با ما همراه است. از پیش از مشروطه که دولت تنها چن ...
  • گزارش تخلف

‍ 🔹 غنچه امیدی که شکفت و پرپر شد!.. مهران صولتی

🌱زمان پیروزی انقلاب ۵۷ کودکی بودم که هنوز به مدرسه نمی‌رفت. از شور و حال آن روزگار و بعدش چندان چیزی در خاطرم نمانده است جز آن که شب‌ها خانواده گسترده ما پای تلویزیون سیاه و سفید پایه داری نشسته و از عمق جان به سخنان مرحوم طالقانی گوش می‌دادند. بعدها در عبارتی از عطاء ا … مهاجرانی خواندم که نوروز ۵۸ را شادترین عید ایرانیان نامیده بود و اینکه همه از شادی سرشار بودند و آینده‌ای پرفروغ را فراروی خود می‌دیدند. امروز که به صورت اتفاقی صفحه‌ای از خاطرات مرحوم عبدالرحیم جعفری بنیان گذار انتشارات امیر کبیر را دیدم (تصویر پیوست)، نوستالژی گذشته گریبان خاطراتم را رها نکرد. دوست عزیزی داشتم که در زمستان ۷۵ آسمانی شد. یادم می‌آید بعد از رویداد دوم خرداد ۷۶ که جلوه‌ای از تحقق اراده ملی بود بارها به خود می‌گفتم حیف شد که او رفت و این روزها را ندید. اما می‌دانم که این خاطرات امروزه بیش از حد بیات شده به نظر می‌رسند. تلاطم‌های هر روزه یک اقتصاد پیش بینی ناپذیر در کنار افق تیره سیاسی آن چنان ما را از آینده مایوس ساخته که زندگی را به یک چرخش تکراری و ملال آور مبدل ساخته است. به نظرم در گذشته نه چندان دو ...
  • گزارش تخلف

🔹 الزامات سخنرانی روحانی در عرصه داخلی!.. مهران صولتی

🌱سخنرانی حسن روحانی در سازمان ملل متین و فاخر بود. سنجیده بودن آن هم زمانی مشخص می‌شود که در نظر آوریم چگونه پیش از او دونالد ترامپ حجم قابل توجهی از خشونت‌های کلامی را نثار جهان و ایران ساخته بود. اما تاکنون نه ایده گفتگوی تمدن‌های خاتمی و نه سخنان خردمندانه روحانی نتوانسته گرهی از سیاست خارجی ایران باز کند. حداکثر توانسته به مثابه نسیمی از امید بر فضای کشور وزیده و اندکی ما را دلخوش کند! یکی از مهم‌ترین دلایل ناکامی هم این بوده که در ایران سیاست خارجی نتوانسته تداوم سیاست داخلی باشد بلکه همواره به مثابه متغیری مستقل، عرصه سیاست کشور را نیز بی ثبات و متلاطم ساخته است. حتی برجام در اوج موفقیت خود به دلیل کشمکش‌های فزاینده داخلی نتوانست به وعده‌های داده شده منجر شود. بنابراین می‌توان گفت تا نمایندگان بخش انتخابی حکومت نتوانند بخشی از الزامات سخنان فرامرزی خود را در درون کشور مطرح و به کرسی بنشانند نمی‌توان امید چندانی به حضور بین المللی داشت. به نظر می‌رسد روحانی از این پس باید اقدامات زیر را در عرصه داخلی طرح و برای انجام آن‌ها تلاش کند:. 🖌 اگر روحانی در سازمان ملل بر ضرورت آغاز گفتگو ...
  • گزارش تخلف

🔹 چرا به «شجریان» نیازمندیم؟ 🔹.. مهران صولتی

🌱اول مهر ماه، زاد روز استاد محمدرضا شجریان است. هنرمند موسیقی سنتی و خواننده قطعاتی مانند ربنا و تصنیف‌های معروفی از شعر فارسی. شجریان اگر چه همواره در خاطره جمعی ایرانیان حضور داشت ولی مشارکت فعال در رویدادهای سال ۸۸ و پیامدهای ناشی از آن، به هنرش آشکارا رنگ و بویی سیاسی بخشید و اهمیتش را افزون‌تر ساخت. البته در این میان بخشی از قدرت هم کوشید تا با سانسور چهره و صدای وی در رسانه رسمی کشور از میزان محبوبیتش بکاهد که روشن است در این زمینه ناکام ماند. شجریان اینک به اسطوره‌ای تاثیر گذار در فرهنگ ایرانی -اسلامی ما تبدیل شده است که حذف یا فراموشی آن به سودایی محال شباهت دارد. اسطوره‌ای که البته می‌تواند برای ایران امروز کارکردهای جامعه شناختی مفیدی هم داشته باشد. می‌کوشم تا در این یادداشت به نیاز جامعه ایرانی به پدیده‌ای به نام «شجریان» نگاهی بیفکنم …🔹شجریان نمادی از احیای سنت در روزگار سیطره مدرنیته است. سنتی که می‌کوشد در قالب لطیف‌ترین وجوه هنری، انسان مدرن را با عمیق‌ترین مضامین اخلاقی و انسانی آشنا کند. اهمیت موضوع آن جایی بیشتر می‌شود که ایرانیان در روزگار بعد از انقلاب با یک سنت اسل ...
  • گزارش تخلف

🔹 خطر ظهور «سکولاریسم ستیزه جو» در ایران!.. مهران صولتی

🌱 با جان باختن محمد تولایی؛ طلبه مضروب مشهدی، تعداد سوء قصدهایی که منجر به فوت روحانیون در مکان عمومی شده به انگشتان یک دست رسیده است. تعداد مجروحین البته بسیار بیشتر از این است. به نظر می‌رسد انبان کینه‌ها آنچنان لبریز شده است که کسی توجه نمی‌کند این طلبه‌های جوانی که به سختی در پی معیشت خود در میان شهروندان دیگر زیست می‌کنند چندان نسبتی با آن روحانیون مسئولی ندارند که هرگز بدون محافظ در جامعه ظاهر نمی‌شوند. روشن است که این رویداد را باید نشانه‌ای از عمیق‌تر شدن شکاف میان جامعه با خوانشی از دینداری حکومتی دانست که بیش از همه خود را در تحمیل یک سبک زندگی سختگیرانه از جنس گشت ارشاد به نمایش می‌گذارد. نگرشی که نه تنها در قبال تحولات اجتماعی، انعطافی از خود نشان نمی‌دهد بلکه تک صداهای مخالفی همچون نقویان، دانشمند، زائری و … را نیز از عرصه رسانه‌های فراگیری همچون صدا و سیما حذف می‌کند! در چنین بستری است که نوعی برخورد هیستریک علیه نمادهای دینداری در جامعه شکل گرفته و شمایلی از ظهور یک سکولاریسم ستیزه جو در افق فردای ایران پدیدار شده است. در قاموس چنین سکولاریسمی دین عامل تمامی ناکامی‌ها، ع ...
  • گزارش تخلف

🔹 چرا حسین (ع)، قابل احترام است؟ 🔹.. مهران صولتی

🌱شهادت حسین (ع) یک تراژدی بود. مظلومیت قتل عام گروهی از پاکبازترین و آزاده‌ترین انسان‌ها در نبردی نابرابر با جباریت! جلوه‌ای از ماندن بر سر اصول، تا پای جان باختن خود و خانواده. رخدادی تراژیک برای انسانیت که متاسفانه در مرزهای عقیدتی اسلام باقی ماند و به اندازه کافی ابعاد جهانی نیافت. حسین با ما و جان ما کاری کرد که می‌توان متدین نبود، می‌توان مسلمان نبود، ولی نمی‌توان او را تحسین نکرد و دوست نداشت، شاید به دلایل زیر؛. 🔹حسین «متفاوت» بود و هزینه تفاوت و همنوایی نکردن با دیگران را پرداخت. در روزگاری که همگان در قبال جباریت، با تطمیع یا تهدید زبان در کام کشیده بودند، حسین به ما آموخت که هزینه زیست اصیل انسانی، مرگی «دردناک» و «تراژیک» است! حسین آموزگار بزرگ «ایستادن» در مقابل تمام چیزهایی بود که انسان و انسانیت را به تباهی می‌کشاند. از همین رو بود که قدرت تمامیت طلب همگان را در مقابل یک انتخاب قرار داده بود؛ تسلیم، یا مرگ!. ...
  • گزارش تخلف