مهران صولتی

مهران صولتی

یادداشت های تحلیلی پیرامون جامعه و سیاست در ایران @mehran_solati : ارتباط با نویسنده

عناصر و نشانه‌های کارناوالی عزاداری / مانتوی مخصوص ایام عزاداری

♦️تراژدی حسین (ع)، کمدی عزاداری

🔻این کلمات را بوالهوسانه ننوشته‌ام بل‌که در معنای تخصصی به‌کار می‌برم. شاید به زودی سخن‌رانی‌ای با همین عنوان برگزار کنم و شاید با همین عنوان کتابی بنویسم. بیش از یک دهه است که نظریه‌ی کارناوالی شدن عزاداری عاشورا را در ایران مطرح کرده‌ایم. در آغاز دو جامعه‌شناس دین و دو هم‌کار ارج‌مند (دکتر سارا شریعتی و دکتر شجاعی‌زند) با این نظریه در باب تحول عزاداری در ایران مخالفت کردند. بعدها دوست و هم‌کار عزیز من دکتر جبار رحمانی با این نظریه مخالفت کرد. ولی در تمام این سال‌ها هر چه بیش‌تر مشاهده کرده و خوانده‌ام، بیش‌تر در باب صحت آن اطمینان یافته‌ام.. 🔻داستان حسین بن علی، تراژدی‌ای تحقق یافته در تاریخ است. حسین قربانی جامعه‌ای منحط است؛ جامعه‌ای که در طی چند دهه پس از وفات پیامبر توسط جانشینان‌اش به انحطاط کشیده شده است. حسین انسان والایی است که در جامعه‌ای منحط ناچار است بین خیر و شر انتخاب کند. ...

🔹 چرا شورای شهر بابل به این نقطه رسید؟.. مهران صولتی

🌱در ایران افکار عمومی نسبت به هر آنچه با فساد جنسی یا مالی آمیخته باشد حساسیتی شگرف دارند. هر چند که به دلیل تعدد خبررسانی نسبت به آمارهای اختلاس در سال‌های اخیر دیگر از برانگیختگی مردم نسبت به سوء استفاده‌های مالی دیگر چندان خبری نیست ولی هنوز هم حساسیت‌ها نسبت به روابط جنسی نامشروع به ویژه زمانی که با قدرت هم آمیخته باشد به قوت خود باقی است. شورای شهر بابل اما هر دو را با هم داشت و از این نظر توانست نصاب جدیدی را به نام خود ثبت کند. البته در همه جای جهان به دلیل شکافی که میان دو حوزه رسمی و غیر رسمی (بخوانید عمومی و خصوصی) وجود دارد افشای لغزش‌های جنسی از جذابیت خبری خاصی برخوردارند. از کشیده شدن دامان کشیشان کلیسا به عرصه کودک آزاری، تا درمیان آمدن پای فلان رییس جمهور یا وزیر به رسوایی‌های جنسی، همه و همه بر نیرومندی این غریزه تاکید می‌ورزند. زمانی فروید تصریح کرده بود که هیچ کس حتی قدیسین هم از لغزش‌های جنسی مصون نیستند. رویداد اخیر هم اگر صرفا در حد توجه به فساد جنسی یا مالی پدید آمده متوقف بماند و از ریشه‌های واقعی ناکارآمدی در این نهاد بیست ساله (شورا) پرسش نکند، ما در عمل با خس ...

‍ 🔹 پیام‌های نوحه خوانی در یزد و جهرم! 🔹.. مهران صولتی

🌱 نوحه خوانی‌های مردم یزد و جهرم در شبکه‌های اجتماعی سروصدا برپا کرده و مورد استقبال جامعه قرار گرفته است. نوحه هایی که پا به عرصه انتقاد سیاسی نهاده و از آسیب‌های یک جامعه دینی سخن به میان آورده‌اند. در حالی که تا کنون بحث از آلوده شدن عزاداری‌ها به مداحی‌های لس آنجلسی بود، گویا از این به بعد باید منتظر رادیکالیزه شدن هر چه بیشتر این عرصه باشیم. از همین رو به نظر می‌رسد شکل گیری این سبک جدید از نوحه خوانی می‌تواند حاوی نشانه‌ها و پیام هایی از تحولات زیر پوستی جامعه باشند:. ✏️ بیان آسیب‌های جامعه دینی به آموزه‌های عصر مشروطه باز می‌گردد. در دوران قبل و بعد از انقلاب اسلامی هم روشنفکران دینی از اهمیت پالایش جامعه دینی از این آفات سخن به میان آورده بودند. تلاش هایی که البته با مخالفت شدید برخی از روحانیون مواجه شده و نتوانست به گفتمان غالب کشور تبدیل شود. به نظر می‌رسد هم اکنون افول سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی جامعه نسبت به خوانش رسمی از دین، آنچنان برخی از دینداران را بی تاب کرده که لاجرم آنها را به سوی واگویه کردن دردهای‌های خود در قالب چنین نوحه هایی سوق داده است!. ✏️ یکی از کارکرده ...

به مناسبت ایام محرم، یادداشت سال گذشته را دوباره به اشتراک می‌گذارم چون احتمال می‌دهم برخی از دوستان محترم کانال آن را نخوانده باش

👇👇

🔹 چرا تجربه هند برای ایران قابل تکرار نیست؟.. مهران صولتی

🌱حسام الدین آشنا؛ مشاور فرهنگی رییس جمهور نوشته است:. «کلید توسعه هند پذیرش ضرورت اصلاحات ساختاری از سوی هر دو گروه عمده سیاسی است. هر دو گروه پذیرفته‌اند که اصلاحات ساختاری را حتی اگر به قیمت از دست دادن دولت باشد، به پیش ببرند و چنانچه در اثر اصلاحات ساختاری گروه حاکم محبوبیت خود را از دست داد و رقیب در انتخابات به پیروزی رسید، رقیب موظف به ادامه اصلاحات خواهد بود. لطفا در معرفی و نشر این الگو برای ایران عزیزمان بکوشید».. دعوتی از سر دغدغه برای سرفرازی میهن عزیز که البته نمی‌تواند در ایران قابلیت اجرایی و عملیاتی بیابد. حداقل به دلایل زیر:. 🖌 عدم حاکمیت قانون: استعمار انگلیس برای کشورهایی مانند هند و مالزی صرفا همراه با زیان و خسران نبود بلکه پشتوانه‌ای از قانون مداری، متکی بر نوعی بوروکراسی کارآمد را نیز به ارمغان آورد. تنها در چنین بستری است که می‌توان از کنش گران اجتماعی انتظار داشت منافع ملی را بر مصالح جناحی برتری بخشیده و به تداول قدرت برای اخذ تصمیم‌های دشوار تن دهند. اما در ایران و بعد از گذشت بیش از یکصد سال از پیروزی نهضت مشروطه، ما هنوز در کوچه پس کوچه‌های تعریف قانون سرگر ...

🔹 نطق‌های نمایندگان و مساله دموکراسی در ایران!.. مهران صولتی

🌱 نامه سرگشاده مهدی کروبی در کنار نطق‌های رادیکال سلحشوری و حیدری به عنوان نمایندگان تهران فضای نسبتا متفاوتی در شبکه‌های اجتماعی ایجاد کرده است. اینکه دو مطالبه بهره گیری از رفراندوم و لغو نظارت استصوابی، در حال تبدیل شدن به یک خواست عمومی بوده و قرار است تا رخوت موجود در جامعه به امیدی تازه پیوند خورد. اما این فقط یک روی سکه است و خوش بینی ایجاد شده ممکن است به ناامیدی دوباره بینجامد! بیشترین تاثیر نطق‌های ذکر شده در روزهای اخیر بازسازی نسبی وجهه تخریب شده اصلاح طلبان بعد از ناآرامی‌ها و اعتراضات دی ماه گذشته بود. اینکه در میانه متهم شدن اصلاح طلبان به حکومتی بودن، غیر مردمی شدن و رانت جویی، ندایی رهایی بخش از پارلمان برخاسته و راهکار برون رفت از بحران‌های موجود را نه در دعوت به شرکت در انتخابات بلکه در فراخوانی به ضرورت انجام اصلاحات ساختاری ارزیابی کند می‌تواند در بهبود چهره اصلاح طلبان موثر باشد. اما مشکل اینجاست که حتی اگر مطالبه رفراندوم و لغو نظارت استصوابی به سمت و سوی تبدیل شدن به یک گفتمان غالب پیش رود (امری که به دلیل در شرایط بحرانی ناشی از فشارهای تحریم و اصالت یافتن تلاش ...

دکتر یوسف اباذری، جامعه شناس:. نشانه‌های آن در جامعه ما نیز در حال دیده شدن است!

<unknown> – اتميزه شدن - يوسف اباذري ( 04:23, 2.0 MB )

دانلود و مشاهده در تلگرام

‍ 🔹 زمانی برای احساس خطر! 🔹.. مهران صولتی

🌱 برخورد یک شهروند گلپایگانی با علی مطهری و پیامدهای خبری آن می‌تواند نشانه‌ای بر وجود برخی تحولات زیرپوستی جامعه باشد که اینک با توجه به فراگیری و آزادی نسبتا مناسب شبکه‌های اجتماعی خود را آشکار ساخته است. علائمی که اگر جدی تلقی نشوند ممکن است هیچ گاه قابل جبران نباشند. در مقام داوری این مواجهه، کاربران فضای مجازی به سه دسته تقسیم شدند: دو دسته نخست، اندک کسانی بودند که به دلیل همراهی یا مخالفت جناحی با مطهری، رفتار او را قابل قبول یا مردود دانسته و کوشیدند تا از این فرصت برای برکشیدن یا فرو کوفتن او بهره گیرند. به نظرم پیگیری استدلال‌های این دو دسته صرفا می‌تواند اتلاف وقت باشد! منازعات جناحی در کشور ما از آنجا که شخص محور و فاقد معیارهای روشن و قابل اجماع است هیچ گاه به سر منزل مقصود نخواهد رسید. اما آنچه می‌تواند برای جامعه شناسان مهم و نشانه‌ای از وجود نارسایی‌های عمیق اجتماعی تلقی شود عبارت از واکنش افراد غیر سیاسی یا اقشار خاکستری جامعه است. همان کسانی که معمولا اصلاح طلبان و اصولگرایان را سروته یک کرباس قلمداد کرده و نهایتا در ساعت‌های آخر انتخابات مختلف و بر اساس ضرورت انتخاب ...

🔹 حسن روحانی در کمند «ذهنیت اسطوره‌ای!».. مهران صولتی

🖌 اپیزود اول: حدود دو هفته پیش حسن روحانی از جناح‌ها و احزاب سیاسی کشور درخواست کرد که حداقل برای دوماه هم که شده به تعطیلات رفته و اختلافات میان خود را برای حفظ وحدت ملی به فراموشی بسپارند!. 🖌 اپیزود دوم: روحانی در جلسه پاسخگویی به پرسش‌های نمایندگان باز هم بر حفظ وحدت و تفاهم در کشور تاکید کرد و خروج ترامپ از برجام را نتیجه طمع ورزی رییس جمهور امریکا ناشی از وجود اختلافات میان دولت، مجلس و مردم قلمداد کرد!. 🔹 حسن روحانی از همان روزی که کوشید با تاکید بر میانه روی گفتمان اعتدال را پایه گذاری کند چیزی برای عرضه در چنته نداشت. گفتمانی سترون که قادر نبود تا تفاوت‌های خود را با دو گفتمان اصلاح طلبی و اصولگرایی تئوریزه کرده و صرفا می‌کوشید با گفتار درمانی و تاکید ملال آور بر ضرورت وحدت در میان مسئولان، جایی برای خود در سپهر سیاست ایران باز کند. واقعیت این است که روحانی به رغم آشنایی با مبانی فلسفی و حقوقی حکمرانی در جهان مدرن همچنان در حصار ذهنیتی اسطوره‌ای به سر می‌برد. غلبه تصوری که وحدت را به معنای کنار گذاشتن اختلافات، مرخص کردن احزاب و تاکید مداوم بر همدلی در جامعه تلقی می‌کند. روز گذ ...

‍ 🔹 چرا در ایران، «فوتبال» از «فلسفه» مهم‌تر است؟.. مهران صولتی

🌱 بیژن عبدالکریمی فیلسوف برجسته روزگار ماست. درک خوبی ازتحولات اندیشگی ایران دارد، با روشنفکران دینی همدلی می‌کند و می‌کوشد ارتباط خوبی با رسانه‌های جدید و مخاطبان خود در حوزه عمومی داشته باشد. مهمترین دلیل عقب ماندگی تاریخی ما را فقدان خودآگاهی تاریخی نسبت به این وضعیت می‌داند و معتقد است بدون نزدیک شدن به این نقطه کار ما سامان نخواهد یافت. چندی پیش و در کلیپ کوتاهی دردمندانه و ناامیدانه از جایگاه فرودست فلسفه نزد جامعه و حکومت در ایران سخن گفت و برای واقعی‌تر شدن مقصودش بیان کرد که جامعه ایران به فوتبال بسیار بیشتر از فلسفه نیازمند است! (کلیپ پیوست). عبدالکریمی در آن گفتگوی کوتاه فرصت نیافت تا دلایل خود را فهرست کند. اما من در این یادداشت می‌خواهم به دلایل برتری فوتبال بر فلسفه در ایران بپردازم:. 🖌 فلسفه در ایران دانشی انتزاعی و فارغ از دغدغه‌های روزمره است: آنچه به نام فلسفه اسلامی تدریس می‌شود کاملا با مسائل واقعی ایران معاصر فاصله دارد و آنچه به نام فلسفه غرب در آکادمی و موسسات پژوهشی خارج از دانشگاه تدریس می‌شود نتوانسته به واقعیت‌های موجود جامعه پیوند خورد (رونق برخی از فلسفه‌ها ...

🔹 سیر تاریخی مواجهه روحانیت با منتقدان؛ از سروش تا رحیم پور!.. مهران صولتی

✔️ اپیزود اول: در آذرماه ۱۳۷۱ سخنرانی دکتر عبدالکریم سروش با عنوان؛ «انتظارات دانشگاه از حوزه» در دانشگاه اصفهان برگزار شد. این سخنان که ناظر به نقد نزدیکی روحانیت به قدرت و قرائت سنتی از فقه اسلامی بود واکنش هایی را برانگیخت که فراتر از حد مورد انتظار بود. آیت ا … مکارم شیرازی از لزوم برخورد قانونی با سروش سخن به میان آورد و روزنامه کیهان کارزار تخریبی سنگینی علیه او به راه انداخت!. ✔️ اپیزود دوم: از خرداد ۱۳۷۴ گروهی از منتقدان سروش که نگران تاثیر گذاری اندیشه‌های او بر فضای جامعه و دانشگاه‌ها بودند کوشیدند تا ماموریت جدیدی برای فعالیت گروه نوظهوری به نام «انصار حزب ا …» تعریف کنند؛ حمله به محل سخنرانی‌های سروش و جلوگیری از برگزاری آن‌ها! برخی از نزدیکان سروش از طلبه جوانی به نام رحیم پور به عنوان طراح اصلی این ماموریت برای این گروه خبر دادند!. ✔️ اپیزود سوم: به موازات ایجاد ممانعت فیزیکی از برگزاری سخنرانی‌های سروش، صدا و سیما می‌کوشد تا بدیلی را برای این روشنفکر دینی منتقد به جامعه معرفی کند. حسن رحیم پور که از نظر بیان و چهره شباهت هایی به عبدالکریم سروش دارد به صورت هفتگی در برنام ...

🔹 گفت و گوی مهران صولتی با خبرگزاری ایسنا درباره پیامدهای اجتماعی مهاجرت نخبگان به خارج از کشور

‍ 🔹 دلایل رفتار متفاوت مردم ایران و ترکیه در بحران ارزی اخیر!.. مهران صولتی

🌱 در حالی که مردم ایران از چندماه پیش صف‌های طولانی برای خرید دلار تشکیل داده و سهمی جدی در تلاطم بازار ارز ایفا کرده بودند، مردم ترکیه به فراخوان اردوغان برای حراست از پول ملی پاسخ مثبت داده و با ایستادن در صف‌های طولانی، ارزهای خود را به لیر ترک تبدیل کردند. نشانه‌ای از وجود اعتماد میان دولت- ملت در روزگاری که برخی کشورها از جمله ایران به نحوی تاریخی از فقدان آن رنج می‌برند. اما واقعا چه دلایلی موجب تفاوت رفتار مردم ترکیه و ایران در بحران ارزی اخیر شده است؟. 🔹 ملیت سرکوب شده: برخلاف ترکیه که دورانی از ملی گرایی را بعد از فروپاشی عثمانی پشت سر نهاده و توانست در مقاطعی آن را با لائیسیته یا اسلام گرایی تلفیق کند، ایران در چهاردهه گذشته همواره شاهد پایمال شدن ملیت در پای امت یا اسلامیت بوده است. سیاستی که حتی بازگشت مقطعی به عنصر ملیت در هنگامه بحران هایی مانند تحریم یا تهدید به جنگ را بی اثر ساخته است. در مجموع می‌توان گفت که ما هنوز به تلفیق کارآمدی میان ملیت و مذهب در ایران دست نیافته‌ایم!. 🔹 دموکراسی و آزادی انتخابات: دولت ترکیه از دل یک دموکراسی پارلمانی و متکی بر رقابت چند حزبی به ...

حاجی واشنگتن به کارگردانی زنده یاد علی حاتمی و با هنرنمایی شادروان انتظامی

Video file ( 01:12, 2.0 MB )

دانلود و مشاهده در تلگرام

🔹 روحانی دیروز، روحانی امروز، و ضرورت تغییر میدان بازی!.. مهران صولتی

🌱حسن روحانی در سال ۹۲ وارد عرصه انتخابات شد. مشاور او حسام الدین آشنا نقل می‌کند که روحانی معتقد بود حملات احمدی نژاد به روحانیت موجب اقبال مردم به او خواهد شد. روحانی با اتکا به سرمایه فکری مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت، میدانی برای فعالیت سیاسی خود به عنوان رییس جمهور طراحی کرد که دارای ویژگی‌های زیر بود:. 🖌 تاکید بر بوروکراسی به جای دموکراسی: روحانی معتقد بود که به جای ورود به تجربه یک جامعه سیاسی تنش آلود (دوره خاتمی) می‌توان بر کارآمد سازی دولت از مسیر چانه زنی در کریدورهای قدرت متمرکز شد. به عبارت دیگر اصلاح سیاستی در دولت جایگزین اصلاح سیاسی (حرکت به سوی ایجاد توازن قوا) شد …🖌 تاکید بر نقش متخصصان به جای روشنفکران: تیم فکری دولت همواره به جای بهادادن به نظرات روشنفکران نق زن (به زعم ایشان) بر نقش متخصصان در تمشیت امور مختلف تاکید ورزیدند!. 🖌 اولویتی به نام سیاست خارجی: دولت برخلاف نظر روشنفکرانی که اجماع در سیاست داخلی را شرط موفقیت در سیاست خارجی می‌دانستند، معتقد به حرکت در مسیر مخالف یعنی ترجیح سیاست خارجی بود!. 🖌 زبان فنی و نخبه گرایانه: دولت روحانی نه تنها همواره ...

🔹 توصیه‌های وزیر امور خارجه روسیه به وزیر مختار آن کشور در تهران/ اواخر دوره قاجار

📔 مقاومت شکننده، جان فوران، ص ۱۷۷.

🔹 در حکومت‌های خودکامه چگونه بی اخلاقی مجاز می‌شود؟.. مهران صولتی

🔸 اپیزود اول: حدود سه سال پیش و در جریان برگزاری یک کنفرانس خبری، نتانیاهو کوشید تا اتهام یهودسوزی در جریان هولوکاست را به گردن مفتی مسلمان بیت المقدس انداخته و هیتلر را تطهیر نماید. اما یک جمله مرکل بسیار درخشان بود؛ «ما آلمانی‌ها مسئول هولوکاست هستیم!» هر ساله و در روز جهانی یادبود هولوکاست آلمانی‌ها به خود یادآوری می‌کنند که فراموش نکنند مسئول بزرگترین کشتار جمعی یهودیان در آشوویتس بوده‌اند. نوعی توبه ملی!. 🔸 اپیزود دوم: کوچر بیرکار ریاضیدان مهاجر ایرانی به موفقیت درخشانی دست یافت و دومین مدال فیلدز را بعد از مریم میرزاخانی کسب کرد. داستان چگونگی مهاجرت بیرکار به سرعت به موضوعی مورد مناقشه تبدیل شد (استفاده از وثیقه وزارت علوم، پناهندگی و ایجاد محدودیت سفر برای دانشجویان بعد از خود!). اقلیتی مسیر مهاجرت او را غیراخلاقی قلمداد کردند ولی اکثریت او را برای گریز از ایران جهت نیل به موفقیت‌های بعدی محق دانسته و تحسین کردند!. 🔹 حکومت‌های خودکامه در سراسر جهان نه تنها فرصت‌های پیشرفت را از شهروندان خود می‌ستانند بلکه امکان نقد جامعه را نیز از آنها سلب می‌کنند. همه چیز به نقد و نفی دولت‌ها ...

‍ 🔷🔹 درس هایی از یک سوگند! 🔹🔷.. مهران صولتی

🌱 رفتار چند روزه اخیر عبدالفتاح سلطانی و آرامش ستودنی وی نشان داد که بزرگی نه تنها به آسانی به کف نمی‌آید بلکه صرفا از مسیری پرفراز و فرود، و با چشیدن طعم تلخ بسیاری از ناکامی‌ها برای آینده بهتر مردم، قابل دستیابی است. سلطانی نه تنها در روز نخست حضور در مراسم تعزیه دخترش نشان داد که دغدغه مردم و رنج‌های شان را دارد بلکه امروز و قبل از خاکسپاری فرزند دلبندش؛ هما سلطانی، همچنان بر عهد خود بر مردم تاکید کرد. شگفت اینکه سلطانی نه بر بلندای تریبون‌ها پرزرق و برق، بلکه در درون گور سرد و در نهایت سکینه و آرامش، سوگند یاد کرد که همچنان پی گیر دغدغه‌های مردم و شادی آن‌ها باشد. در حقیقت رفتار سلطانی در این چند روزه، نه تنها اوج افول اخلاق در سیستمی را به رخ کشید که او بیش از هفت سال زندانی آن بوده است، بلکه تراز نوینی از مردم داری را نیز به ایرانیان معرفی کرد. اینکه همراهی با مردم و سخن گفتن از دردهای آنان تنها با تحمل انبوهی از آلام و رنج‌ها قابل تحقق است. اینکه نمی‌توان به راحتی مردم را در کشاکش رویدادها نمایندگی کرد. اینکه نمی‌توان به آسانی خود را سخنگوی مردم معرفی کرد! درسی بزرگ برای پوپولیس ...

‍ 🔹 چگونه تاریخ در ایران سلاخی شد؟! 🔹.. مهران صولتی

🌱 اعتراضات دیماه نه تنها از منظر عبور جامعه از جناح بندی‌های مرسوم سیاسی و پژواک یافتن صدای مردم در سپهر سیاست ایران، بلکه از زاویه آشکار شدن ضعف حافظه تاریخی ایرانیان نیز حائز اهمیت بود! شاید بتوان دو شعار بنیادی این تجمعات را؛ «اصلاح طلب، اصول گرا، دیگه تمومه ماجرا!» و «رضا شاه، روحت شاد!» دانست. شعارهایی که انباشتی از عقده‌ها و مطالبات فراموش شده را یادآوری می‌کردند. در همان زمان یوسف اباذری استاد دانشگاه تهران رجوع مردم به رضاشاه و تلاش برای تطهیر او را «سلاخی تاریخ» نامید و برخی از دلایل آن را برشمرد (فایل پیوست). در این یادداشت می‌کوشم تا از همین منظر به برخی از دلایل نوستالوژیک شدن دوران شاه، و کمرنگ شدن حافظه تاریخی مردم اشاره نمایم:. 🖌 نقش آموزش و پرورش: در حالی که همه کشورها می‌کوشند تا با جدی گرفتن تاریخ، به نوعی پیوستگی ذهنی میان نسل‌های گذشته و حال ایجاد نمایند، نظام آموزش و پرورش ایران عامدانه حافظه تاریخی شهروندان را تخریب می‌کند: به حاشیه رفتن علوم انسانی در رقابت با پزشکی و علوم پایه، رواج سطحی نگری از طریق کنکوری شدن آموزش، تدریس ایدئولوژیک و غیر واقعی تاریخ ایران، ار ...