دین و جامعه مرجع محتوای تخصصی مطالعات اجتماعی دین: نشستها، همایش ها، پایان نامه ها، معرفی کتاب، مقالات، پژوهشها و یادداشتهای تحلیلی. اطلاع رسانی، تبادل و دریافت مطلب: مریم محمدی اکمل @maryam_mohamadiakmal دین و جامعه ۲۳:۴۸ ۱۳۹۷/۰۶/۰۹ 🔸 «مسجد جمکران؛ موقعیت مقدس پیشا اسلامی.. ✍️ محمد مشهدی نوش آبادی.. ادامه👇 🔸همچنین در این کتاب درباره قلعهای باستانی در کوهی مشرف بر جمکران آمده است: «و به جمکران کوهی است مشرف بر آن و آنرا ویشویه (وشنویه) خوانند و بر آن قلعه است بلند کهنه قدیمی و صاحبش را نمیدانند و گویند که اسکندر آنرا بنا کرده است و آب را بر آن روانه کردانید. (۱۸۳-۱۸۴). 🔸نائینی اردستانی ضمن اشاره به این عبارت آورده است: «وشنویه کوهی با قلعه قدیمی مشرف بر جمکران در سال۱۲۸۵شمسی آن را «قز قلعه سی» میخوانند.» (نائینی اردستانی، ۴۴۰) میدانیم که عبارت قز قلعه سی در زبان ترکی به معنای قلعه چهل دختر است. با توجه به اینکه دختر یا دختران در نامگذاریها مربوط به وجود چشمه در آن ناحیه است و لفظ دختر نیز با توجه به قراین و شواهد متعدد باز تابی از ناهید ایزد آبها در فرهنگ زرتشتی است. بنا بر این ممکن است این کوه نیز یکی از مکانهای مقدس پیش از اسلام باشد. وجود آثار قدیمی و روان بودن آب از ین قلعه و نسبت آن به اسکندر که در افسانههای ایرانی و اسلامی با اب حیات مربوط است این امر را تأیید میکند …🔸اما اشارات مستقیم به مسجد قدمگاه جمکران نیز در روایاتی که مربوط به دوره اسلامی است قابل ملاحظه است. گویا اها ... دین و جامعه ۲۳:۴۸ ۱۳۹۷/۰۶/۰۹ 🔸 «مسجد جمکران؛ موقعیت مقدس پیشا اسلامی». ✍️ محمد مشهدی نوش آبادی.. اشاره آبادی جمکران که وجه تسمیه آن با جم (جمشید) شخصیت اسطورهای ایرانی و جمکرد آن سخت در پیوند است، در واقع از مراکز دینی زرتشتی در منطقه قم بوده و در پیش از اسلام دوازده آتشکده در محلهها و دروازههای آن روشن بوده است. چنانکه خواهیم دید در تاریخ قم از سده چهارم هجری آمده است: «بر در هر محلتی و دربی «آتش کذه» بود.». 🔸قم از نقاط باستانی ایران است و آثار متعددی از تپهها و موقعیتهای باستانی در این منطقه بدست آمده که قدمت آن را به هزاران سال پیش از اسلام میرساند. یکی از منابعی که به وضعیت قم در دوره ساسانی و اوایل قرون اسلامی اشاره دارد، کتاب تاریخ قم است. این کتاب را حسن بن علی قمی در سده چهارم تالیف کرده است. وی در این کتاب از منابع قدیمیتر استفاده کرده است. این کتاب یکی از معتبرترین کتابها در تاریخ محلی ایران است …🔸در این کتاب به موقعیتهای مقدس زرتشتی در قم اشاره شده است. در این میان دو موقعیت از همه اهمیت بیشتری دارد. یکی از آنها روستای «مزدجان» است و دیگری آبادی «جمکران» که در این کتاب از هر دو به عنوان آبادیهای باستانی و قدیمه قم یاد شده است …🔸موقعیت قدمگاهی مسجد جمکران. ... دین و جامعه ۲۳:۳۹ ۱۳۹۷/۰۶/۰۹ 🔴فقه در پستو، فقه در میدان: از فقه &aposسکولار&apos تا فقه &aposانقلابی&apos 🔹یاسر میردامادی، پژوهشگر دین و فلسفه در یادداشتی برای صفحه ناظران با اشاره به تاریخچه کشاکش میان اکثریگرایان و اقلیگرایان فقهی نتیجه گرفته است این نزاع به بخش نزدیک به حکومت حوزه نیز سرایت کرده است …🔶به گفته او میتوان حدس زد که این کشاکش در آینده، به ویژه در بحران احتمالی جانشینی رهبر، موجب صفبندیهای آشکارتری میان دو طرف نزاع شود …📌در INSTANT VIEW بیشتر بخوانید:. ... دین و جامعه ۲۳:۱۵ ۱۳۹۷/۰۶/۰۹ 🔶علوم اجتماعی و مطالعه عزاداری محرم.. ✍️جبار رحمانی 📝در این نوشتار، مباحث مورد نظر ذیل سه پرسش کلیدی طرح میشود. پرسش اول این است که علوم اجتماعی به عزاداری محرم و به طور کلی دین چه نگاهی دارد و این نوع نگاه، چه تفاوتی با دیگر نگاهها دارد؟ پرسش دوم این است که علوم اجتماعی چه در داخل و چه در خارج ایران، چقدر به عزاداری محرم پرداخته و در آن، به چه چیزهایی توجه داشته است؟ سؤال سوم هم این است که در مسیر پیش رو، علوم اجتماعی چرا و چگونه باید به عزاداری محرم بپردازد؟ …📝ویژگیهای علوم اجتماعی در مواجهه با امر دینی. علوم اجتماعی اعم از جامعه شناسی، انسانشناسی، مطالعات فرهنگی و سایر مطالعاتی که معمولا در حوزه علوم اجتماعی قرار میگیرد، ویژگیهای خاصی دارد که این ویژگیها در نسبت آن با امر دینی تعیین کننده است. در پاسخ پرسش اول، یعنی نوع نگاه علوم اجتماعی به دین، در ضمن بیان این ویژگیها روشن خواهد شد …متن کامل را در «انسان شناسی و فرهنگ» مطالعه کنید. 🌐 ... دین و جامعه ۱۳:۵۹ ۱۳۹۷/۰۶/۰۸ ✔️آیت الله صافی گلپایگانی طی فتوایی اعلام کردند؛ کسانی که توانایی پرداخت مهریه ندارند، زندانی نمودن آنها شرعا جایز نیست 🔻. دین و جامعه ۱۳:۵۰ ۱۳۹۷/۰۶/۰۸ ⚡️ظهور روحانیون فوکولی و کت و شلواری حوزه را تهدید میکند ✔️علی اکبر رشاد رئیس شورای حوزه علمیه تهران🔻. 🔹طلبههای برادر باید بدانند معمم شدن فرهنگ نیست و اگر فرهنگ است جوهر فرهنگ است. جوهر فرهنگ هویت است. تصور نکنیم لباس روحانی یک یونیفورم شغلی است که وقتی مسجد میرویم لباس بر تن کنیم و اگر به خیابان میآییم به بهانه آزار و اذیت لباس نداشته باشیم …🔹لباس روحانیت لباس پرچم و هویت است، در این لباس طلاب و علمای بسیاری به خون خود آغشته شدهاند. و اگر کسی خود را اهل جهاد و شهادت نمیداند، این لباس را بر تن نکند. الگوی ما باید پیامبر اکرم (ص) باشد که فرمود هیچ پیامبری آنچنان که من اذیت دیدم، اذیت نشد. یکی از آفات عظیم که هم اکنون حوزه علمیه را تهدید میکند ظهور روحانیون فوکولی و کت و شلواری است. تجربه تلخی که در عالم مسیحیت اتفاق افتاد …🔹حوزه آموزش و پرورش یا دانشگاه نیست زیرا اصل در حوزه تربیت است و فرع تعلیم است. طلبهای که درس غیرحضوری میخواند شاید تعلیم ببیند اما تربیت نشده است بلکه اگر طلبهای محضر استاد را درک کرد و از نفس استاد بهرمند شد، رشد میکند.. ... دین و جامعه ۰۱:۲۳ ۱۳۹۷/۰۶/۰۷ 🔶رابطه نهادی شدن امر دینی و عرفی شدن.. ✍️محمدرضا پویافر در کتاب «پیاده روی اربعین: تأملات جامعه شناختی» که به کوشش دوست و برادرم محسن حسام مظاهری از سوی نشر آرما منتشر شده، مقالهای دارم با عنوان «نهادی شدن آیین اربعین و عرفی شدن». با وجود آنکه زمان کمی از انتشار این کتاب میگذرد، اما واکنشهای نقادانه ارزشمند در مورد آن آغاز شده است. از جمله نقدی است که در مورد مقاله من به دستم رسیده است:. ◀️کتاب پیاده روی اربعین رو مطالعه کردم و همین دقایقی پیش تمامش کردم. مطالب برای من بسیار نو بود و حقیقتا نگاه جدیدی به این مراسم در من بوجود اورد. اما چند سوال:. اول اینکه در مقالهی دکتر پویافر؛ متوجه نشدم چطور نهادی شدن مراسم اربعین منجربه عرفی شدن اون میشه؟. اینکه نهادی شدن باعث زیرسوال رفتن اون نهاد بخاطر ضعفها و کاستیها میشود رو میتوان درک کرد ولی هضم عرفی شدن برام کمی مشکل شد …این نقد ارزشمند فرصتی برای توضیح تکمیلی در مورد موضوعی که مدتی است مورد تمرکز من در حوزه جامعه شناسی دین و از جمله در حوزه «خیر دینی» است فراهم میکند:.۱- نظریههای عرفی شدن (سکولار شدن) بر آن اند که یکی از رویههای اجتماعی که موجب عرفی شدن در سطح اجتماعی میشود، قطعه قطعه شد ... دین و جامعه ۱۶:۳۷ ۱۳۹۷/۰۶/۰۶ اسلام اعتقادمحور و اسلام عملمحور / سخنرانی به دعوت شورای هدایت بهبهان / ۱۸ خرداد ۱۳۹۷ مصادف با ۲۳ رمضان My Recording – 110114_001 ( 1:39:02, 27.0 MB ) دانلود و مشاهده در تلگرام دین و جامعه ۱۵:۲۹ ۱۳۹۷/۰۶/۰۴ 🔶 جمع مستان؛ اندر روابط استاد و شاگردی در حوزه علمیه.. ✍️ جواد شریفی از سویههای زیبا و روشن تاریخ حوزه علمیه، نوع روابط میان استاد و شاگرد است؛ که اکنون نیز _گرچه کمرنگتر از گذشته_ هنوز وجود دارد.. در فاهمه حوزویان، رابطه استاد و شاگردی، گونهای از رابطه پدر و فرزندی دانسته میشود و همان طور که شاگرد تلاش میکند آموزگارش را مانند پدرش احترام نهد، استاد نیز در محبت و تفقد نسبت به شاگرد، مانند پدر با وی رفتار میکند. (طبیعتا این یک حالت کلی و فراگیر نیست.). در نخستین سالهای تحصیل در حوزه علمیه در کتابی با عنوان «منیة المرید» مجموعه مفصلی از آدابی که استاد و شاگرد باید نسبت به یکدیگر رعایت کنند، آموزش داده میشود. از آدابی درباره قدم زدن در کنار استاد تا چگونه نشستن در جلسه درس و جز اینها. ناگفته پیداست این چنین آدابی را سخت و کم میشود رعایت کرد و بیشتر جنبه مانیفستی دارد؛ اما آن چه در واقعیت میگذرد کمابیش مانند این مانیفست، سرشار از روح احترام و محبت و تواضع میان استاد و شاگرد است. در این نوشته کوتاه، حتی از رابطه هایی مانند رابطه شیخ هاشم قزوینی و شاگردانش که برای بسیاری ممکن است اسطوره بنماید کاری ندارم و فقط بخشی از دیدهها و شنیدههای مستقیم خود ... دین و جامعه ۱۴:۰۶ ۱۳۹۷/۰۶/۰۳ ⚡️پوشش زنان قم …✔️پژوهشی درباره بررسی ارتباط بین گرایش به حجاب و احساس امنیت فردی و اجتماعی زنان شهرقم 🔻. 🔹آنچه در درجه نخست به مقوله امنیت اجتماعی معنای ویژهای میبخشد و آن را با اهمیت میکند، مسئله حجاب و پوشش بانوان است با توجه به این مسئله، پژوهش حاضر در جهت ارزیابی ارتباط میان گرایش به حجاب و احساس امنیت فردی و اجتماعی در میان زنان جوان شهر قم هدف گذاری شد.. 🔹شواهد آماری حاصل از این بررسی نشان دادند که به لحاظ نوع پوشش ۴۶/۷ درصد از زنان جوان ساکن قم از چادر، مقنعه و روسری، ۳۱/۳ از مانتوهای ساده، ۱۷ درصد از مانتوهای چسبان و ۵ درصد نیز از کت، شلوار و شال به مثابه نوع حجاب غالب استفاده میکردند. همچنین میزان گرایش به عفاف و حجاب در میان این دسته از زنان در حد بالایی شد به طوری که اکثریت ۵۳ درصدی از این زنان در سطح بالایی گرایش به عفاف و حجاب داشتند. این مسئله به نوعی حاکی از جو مذهبی پر رنگ حاکم بر شهروندان قمی میباشد. به عبارتی، میدان مذهبی در شهر قم بر سایر میدانهای اجتماعی غالب بوده و رنگ خود را بر عرصههای اجتماعی دیگر گسترانده است و حاصل این مسئله توسعه گرایش به حجاب و عفاف در میان زنان بوده است.. 🔹میزان امنیت فردی ۵۹/۶ درصد از شهروندان زن شهر قم و نیز میزان احساس امنیت اجتماع ... دین و جامعه ۱۱:۳۰ ۱۳۹۷/۰۶/۰۱ 🔶حجاب خانمهای ایرانی.. ✍️فریبا علاسوند عضو شورای سیاستگذاری حوزههای علمیه خواهران 🔹گزارشهای علمی برای حجاب نشان میدهد که تقریبا ۳۴ درصد جامعه ما محجبه هستند که از این تعداد ۱۳ درصد حجاب چادر هستند و بخشی این ۳۴ درصد، چادریهای مدرن و جدید در نسل جوان هستند اما این افراد حجاب مشکی ندارند و بعد از اینها، ۶۰ درصد افراد حجاب عرفی دارند و مانتو و روسری دارند اما این افراد جزو هنجارشکنها دسته بندی نمیشوند و این نوع پوشش در فهم بین الاذهانی در خانواده و اقوام شکل گرفته است و از این ۶۰ به بالا به بدحجابهای بدپوشش میرسیم که چند دسته هستند و یک گروهی بیشتر از ۵ درصد معارض هستند بدان معنا که فهم آنها از بی حجابی سیاسی است و بدحجابی را راهی برای نشان دادن اعتراض میدانند و اعتراض آنها فقط به حجاب نیست چرا که حجاب فقط یک نماد است و از آنجا که نماد از یک اخلاق عفت محور و نمادی از تفکر ایدئولوژیک سیاسی است که آنها مخالف هستند و با نماد بدحجابی اعتراض میکند چرا که نگاه آنان به مسئله حجاب شهوانی است و نوع آرایش و پوشش این گروه این موضوع را نشان میدهد که روسری را همانند سنگری میداند که در مقابل خواستههای روابط آزاد، مشروب خواری و گریز از خانواده گرایی و ازدواج ایستاد ... دین و جامعه ۱۱:۳۰ ۱۳۹۷/۰۶/۰۱ 🔶سهم نهاد دین و نهاد حکومت در سکولار شدن جامعه!.. ✍️محمد وکیلی (طلبه حوزه علمیه قم) ⬅️هفته گذشته در مدرسۀ فیضیه، به بهانۀ اعتراض به وضعیت اقتصادی کشور، تجمعی برگزار گردید که علاوه بر حاشیههای پررنگ آن، مطالب مطرح شده توسط استاد رحیم پور ازغدی پیرامون سکولار شدن حوزه علمیه، خبرساز شد و واکنشهای مختلفی از طرف مراجع، اساتید و فضلای حوزوی و حتی غیر حوزوی را برانگیخت. عدهای به دفاع از این سخنرانی پراختند و عدهای در مقابلش دست به قلم شدند تا از نسبت حوزه علمیه و سکولاریسم بگویند …⬅️در تعریف سکولاریسم گفته میشود که به معنی جدایی دین از حکومت یا جدایی نهاد دین از نهاد حکومت و سیاست است. به عبارتی بین دو نهاد حکومت و نهاد دین جدایی صورت میگیرد به طوری که حکومت بدون لحاظ دستورات و قوانین دینی عمل میکند و در مقابل، نهاد دین بدون توجه به حکومت و سیاست به تولید و بسط مفاهیم و گزارههای دینی میپردازد …⬅️حال که نگرش و عملکرد سکولاریستی نهادهای مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به دغدغهای عمومی برای جامعه علمی فرهنگی و حاکمیتی کشور تبدیل شده است، بحث از این میشود که حوزه علمیه در این مسئله چقدر نقش دارد؟ حوزه علمیه آیا سکولار شده یا در حال سکولار شدن است؟ یا با توجه به ... دین و جامعه ۲۱:۱۴ ۱۳۹۷/۰۵/۳۱ 🔹عید قربان رمز پایان خشونت آیینی🔹 ✍️ دکتر محمد مشهدی نوش آبادی …❇️ بحث قربانی کردن فرزند در عهد عتیق و قرآن به لحاظ پدیدار شناختی مبین پایان یک دوره خشونت در قربانی انسانی است که در دینهای متأخر که از حدود هزاره یکم پیش از میلاد روندی انسانی و اخلاقی را میپیمودند، به کلی فراموش شد؛ گرچه صورتی از قربانی انسانی در برخی فرقههای ابتدایی و جادومحور قاره آفریقا هنوز هم جریان دارد. ❇️ هزاران سال پیش که بشر در فرایند تکامل اخلاقی و انسانی خود به نقطه قابلاطمینانی رسیده بود، رفتهرفته بهجای خدایان خشن و پرتوقع، خدایی را در تصور آورد که به انسان مهر میورزد و بر پرستندگان خود سخت مهربان است. این تصویر بهصورت پررنگتری در مسیحیت ظاهر میشود که خود خدا حتی تاوان گناه آغازین (ذنب ازلی) را بر دوش میکشد؛ برای رهایی و نجات انسانی که سخت مورد مهر و عطوفت خداست. ❇️ یهودیت، دین اقوام سامی که ابراهیم شیخ آنهاست در حوزه بینالنهرین و آسیای غربی سکونت و رشد داشته و از بسیاری باورها و آیینهای آسیای غربی تأثیر پذیرفته است و البته متقابلا بر این حوزه تأثیر گذاشته است. از رهآوردهای این قوم ایجاد صورت دینی معقول مبتنی بر یکتاپرستی و دو ... دین و جامعه ۲۰:۰۷ ۱۳۹۷/۰۵/۳۰ 🔹یک ارزیابی کوتاه از منازعه رحیمپور ازغدی و مراجع تقلید حوزه.. ✍رحیم محمدی، جامعه شناس (قسمت یک از دو). 🔸من در این یادداشت کوتاه مایلم یک ارزیابی از منازعه آقای حسن رحیمپور ازغدی و دو تن از مراجع تقلید (آقایان ناصر مکارم شیرازی و حسین نوری همدانی) ارائه کنم. اما برای اینکه سوء تفاهمی پیش نیاید، پیشاپیش باید یک «نکتهی روششناختی» را به خواننده محترم این یادداشت یادآوری کنم. ارزیابی بنده نه از سنخ ارزیابی فقهی و فقیهانه است و نه از سنخ ارزیابی سیاسی و حکومتی است، بلکه از موضع تاریخ و جامعهشناسی معرفت است و اتفاقا این ارزیابی فقط از دست جامعهشناسی و تاریخ علم و معرفت بر میآید. 🔸رحیمپور ازغدی در سخنرانی گردهمائی اعتراضی که توسط بسیج طلاب تیپ ۸۳ امام صادق (ع) روز پنجشنبه ۲۵ مرداد در مدرسه فیضیه قم برگزار شد، یک موضوع مهمی را مطرح کرد که از چند دهه پیش هم به اشکال گوناگون در محافل سیاسی و سخنرانیهای دیگر هم کم و بیش گفته شده بود. او گفت: «فقه ما، فقه سیاسی و تمدنی نیست و اگر شما بیش از هزار درس خارج فقه که در حوزههای قم و نجف و مشهد و اصفهان برگزار میشود توجه کنید، در یک درس خارج فقه مسائل حکومت و جامعه مطرح نمیشود، هیچ کدام از اینها بحثی از حکومت دینی و تمدن دینی م ... دین و جامعه ۲۰:۰۷ ۱۳۹۷/۰۵/۳۰ 👆👆👆. (قسمت دو از دو) 🔹به دیگر سخن فقه حکومتی و فقه سیاسی و فقه اجتماعی، اساسا و تاریخا و معرفتا غیر ممکن و محال است، چون فقه درکی از سیاست و اقتصاد و فرهنگ و جامعه ندارد و نمیتواند هم داشته باشد. زیرا که این سیاست و اقتصاد و فرهنگ و جامعه، بنیاد و تاریخ دیگری دارند و درک آنها با فقه ممکن نیست و فقه هم اگر وارد این عرصهها بشود درکی از آنها پیدا نمیکند و در آن صورت هم فقه دیگر فقه نیست. پس به صراحت باید به اهل ایدئولوژی گفت که سیاست و اقتصاد و فرهنگ و جامعه جز از طریق علوم اجتماعی و علوم دانشگاهی چون جامعهشناسی و علم اقتصاد و علم سیاست و انسانشناسی فهمیده و شناخته نمیشود. چنانکه حتی، فقه اهل سنت و جماعت نیز که همواره به صورت تاریخی و عملی در کنار حکومتهای مستقر دنیای اسلام قرار داشته است و بیش از فقه شیعه تجربه با سیاست نشستن دارد و با اینکه از فقهای اهل سنت کسانی مانند ابوالحسن ماوردی کتاب فقهی «احکام السلطانیه» را نوشتهاند. باز هم این فقه، فقه فردی است و سلطان را به مثابه یک فرد (اما فرد مهم) احکام خاصاش را جداگانه برایش نوشتهاند. پس اینکه فقه شیعه و حتی فقه اهل سنت صرفا معطوف به احکام فردی و عبا ... دین و جامعه ۱۲:۵۵ ۱۳۹۷/۰۵/۳۰ ♦️حج و هجوم معانی. حسن محدثی. [انتشار گزیدهای از کتاب «حاجی خودتی» در روزنامهی اعتماد] حج تا آنجایی که من میدانم و شناختهام، یکی از معنویترین مناسک دینی دنیا است و در حج تمتع تجربه کردهام که آنچه ذاتی حج است، هجوم معانی گوناگون است. حاجی در لحظهلحظه حج تحت هجوم معنوی قرار دارد. من نیز پیشاپیش گمان میکردم که حج چنین باشد و به همین خاطر مشتاق این تجربه بودم. اگر حاجی اندکی تربیت اسلامی داشته باشد و از اسلام چیزی بفهمد، هر قسمت حج و هر مفهوم و عملی از حج، نمادین است و به حاجی پیام میدهد و درگیرش میکند. برآنم که انسان مسلمان در حج اسلام را بهتر میفهمد، زیرا طی قرون متمادیچنان به اسلام افزودهاند و چنان بدان «برگوساز» بستهاند و چنان مسلمان بودن را دشوار کردهاند و از ابعاد انسانیاش دور ساختهاند که درونمایههای اسلام در زیر آنها گم شده است. به بیانی که منسوب به نظامی است:. دین تو را در پی آرایشند / در پی آرایش و ویرایشند. بس که ببستند بر او برگ و ساز / گر تو ببینی نشناسیش باز. در حج انبوهی از معانی بر حاجی هجوم میآورند و گریبان او را سخت میگیرند. ... دین و جامعه ۱۲:۵۴ ۱۳۹۷/۰۵/۳۰ 🔻در واکنش به سخنرانی ریحم پور ازغدی:.. ✍️رضا بابایی …جلسۀ فیضیه و چند یادآوری در دل حوزۀ علمیۀ قم (مدرسۀ فیضیه)، به بهانۀ اعتراض به وضعیت اقتصادی کشور، مراسمی برگزار و خبرساز شده است. سخنران جلسه (رحیمپور ازغدی)، حوزه را به سکولار شدن و مراجع را به بیگانگی از فقه سیاسی و تمدنی متهم کرده و درسهای حوزه را تکراری خوانده است. دیروز آیت الله مکارم شیرازی علیه این تجمع بیانیه داده و ساحت حوزه را از سکولاریسم و نیز از تهدید دولتمردان به استخر فرح مبرا دانستهاند. آیت الله نوری همدانی و چند تن دیگر از بزرگان حوزوی هم اعتراض کردهاند.. مایلم چند مسئله را در اینجا یادآوری کنم:. یک. از اوایل دهۀ هشتاد، سخنرانیهای نامبرده (رحیمپور ازغدی) تقریبا هر هفته از پربینندهترین شبکۀ تلویزیون و در بهترین روز و ساعت پخش میشود و او در این سخنرانیها بسیاری از جریانهای فکری و شخصیتهای علمی کشور را نقد و مسخره میکند، بدون اینکه هیچ یک از آن جریانها و شخصیتها یکبار امکان دفاع از خود را در صداوسیما یافته باشد. اگر حوزه یک بار به این شیوۀ ظالمانه اعتراض کرده بود، امروز افراطگرایی تا قلب حوزه پیشروی نمیکرد …دو. سخنران محترم، حوزه را به سکولار شدن متهم میکند؛ با این استدلال ک ... دین و جامعه ۱۹:۳۵ ۱۳۹۷/۰۵/۲۹ حسن رحیم پور ازغدی🔻. ریشه سکولاریسم در حوزه است مرورگر شما از ویدیو پشتیبانی نمیکند. Video file ( 02:57, 6.0 MB ) دانلود و مشاهده در تلگرام دین و جامعه ۱۷:۴۲ ۱۳۹۷/۰۵/۲۸ 🔶رشد بادکنکی.. ✍️ محسنحسام مظاهری..۱ تشیع ایرانی همچنان در مسیر توسعه است: جغرافیای مقدساش، فرهنگ مادیاش، سازمان رسمیاش، مناسک اختصاصیاش. هر سال مناسبتهای تازهای از دل تاریخ بیرون کشیده و به تقویم شیعی افزوده میشود. هر سال شیعیان مراسم و مناسک مذهبی تازهای ابداع میکنند و به مناسک پیشین، شاخ و برگ بیشتری میدهند. هر سال اشیای بیشتری تقدیس شده و به فهرست مقدسات افزوده میشوند. هر سال بر مساحت مکانهای مقدس و اماکن متبرکه و بر شمار مؤسسات و سازمانهای مذهبی شیعیان افزوده میشود …۲. شیعهی امروز ایرانی (و تا حدی هم عراقی) مانند کسی است که ملک باارزشی (هم زمینش و هم بنایش) به او ارث رسیده و حالا هوس کرده است آن را بکوبد و جایش برجی چندین طبقه بنا کند. همهی فکر و ذکرش همین بنایی و ساختوساز است. همین توسعه. همین حرص افزودن بر مایملک. ... دین و جامعه ۲۰:۲۱ ۱۳۹۷/۰۵/۲۷ بازنگری در مفهوم خیریه و داوطلبانگی.. محمدرضا پویافر مشغول تنظیم متنهایی در مورد نیکوکاری و فعالیتهای داوطلبانه در ایران هستم. حدود هجده سال است که در فعالیتهای مختلف سمنها (NGOs) و آنچه به آن «داوطلبانگی» میگویند مشارکت دارم. کمی پس از آغاز این هجده سال به جامعه شناسی وارد شدم و تاکنون، هم در اولی (فعالیتهای داوطلبانه) و هم در دومی (جامعه شناسی) اقامت دارم. اساسا بها و بهانه ورودم به جامعه شناسی، ازیک جهت، استمرار همان دغدغه اجتماعی بود. حالا سیزده سال است که در جامعه شناسی فعالیت میکنم. اشتراک این دو تجربه در کنش اجتماعی و علمی از یک سو و علاقه دست اولم در جامعه شناسی، یعنی جامعه شناسی دین از سوی دیگر، مرا بر آن میدارد که در سه قلمرو «جامعه شناسی»، «داوطلبانگی» و «دین» در حرکت متناوب و حتی همزمان باشم. این که هفته گذشته گزارش نهایی بزرگترین پژوهش اجتماعی کیفی در آیین پیاده روی اربعین را با موضوع «خیر دینی در اربعین» به پایان رساندم و امروز مشغول تنظیم یادداشتهایی در مورد الگوی مناسب برای ساماندهی و تسهیل امور خیریه و داوطلبانه هستم، خود نمونه خوبی از این حرکت متناوب است. در میان این رفت و برگشتهای مطالعاتی-مشارکتی، دو زوج مفه ... ‹ 46 47 48 49 50 51 52 ›
دین و جامعه ۲۳:۴۸ ۱۳۹۷/۰۶/۰۹ 🔸 «مسجد جمکران؛ موقعیت مقدس پیشا اسلامی.. ✍️ محمد مشهدی نوش آبادی.. ادامه👇 🔸همچنین در این کتاب درباره قلعهای باستانی در کوهی مشرف بر جمکران آمده است: «و به جمکران کوهی است مشرف بر آن و آنرا ویشویه (وشنویه) خوانند و بر آن قلعه است بلند کهنه قدیمی و صاحبش را نمیدانند و گویند که اسکندر آنرا بنا کرده است و آب را بر آن روانه کردانید. (۱۸۳-۱۸۴). 🔸نائینی اردستانی ضمن اشاره به این عبارت آورده است: «وشنویه کوهی با قلعه قدیمی مشرف بر جمکران در سال۱۲۸۵شمسی آن را «قز قلعه سی» میخوانند.» (نائینی اردستانی، ۴۴۰) میدانیم که عبارت قز قلعه سی در زبان ترکی به معنای قلعه چهل دختر است. با توجه به اینکه دختر یا دختران در نامگذاریها مربوط به وجود چشمه در آن ناحیه است و لفظ دختر نیز با توجه به قراین و شواهد متعدد باز تابی از ناهید ایزد آبها در فرهنگ زرتشتی است. بنا بر این ممکن است این کوه نیز یکی از مکانهای مقدس پیش از اسلام باشد. وجود آثار قدیمی و روان بودن آب از ین قلعه و نسبت آن به اسکندر که در افسانههای ایرانی و اسلامی با اب حیات مربوط است این امر را تأیید میکند …🔸اما اشارات مستقیم به مسجد قدمگاه جمکران نیز در روایاتی که مربوط به دوره اسلامی است قابل ملاحظه است. گویا اها ...
دین و جامعه ۲۳:۴۸ ۱۳۹۷/۰۶/۰۹ 🔸 «مسجد جمکران؛ موقعیت مقدس پیشا اسلامی». ✍️ محمد مشهدی نوش آبادی.. اشاره آبادی جمکران که وجه تسمیه آن با جم (جمشید) شخصیت اسطورهای ایرانی و جمکرد آن سخت در پیوند است، در واقع از مراکز دینی زرتشتی در منطقه قم بوده و در پیش از اسلام دوازده آتشکده در محلهها و دروازههای آن روشن بوده است. چنانکه خواهیم دید در تاریخ قم از سده چهارم هجری آمده است: «بر در هر محلتی و دربی «آتش کذه» بود.». 🔸قم از نقاط باستانی ایران است و آثار متعددی از تپهها و موقعیتهای باستانی در این منطقه بدست آمده که قدمت آن را به هزاران سال پیش از اسلام میرساند. یکی از منابعی که به وضعیت قم در دوره ساسانی و اوایل قرون اسلامی اشاره دارد، کتاب تاریخ قم است. این کتاب را حسن بن علی قمی در سده چهارم تالیف کرده است. وی در این کتاب از منابع قدیمیتر استفاده کرده است. این کتاب یکی از معتبرترین کتابها در تاریخ محلی ایران است …🔸در این کتاب به موقعیتهای مقدس زرتشتی در قم اشاره شده است. در این میان دو موقعیت از همه اهمیت بیشتری دارد. یکی از آنها روستای «مزدجان» است و دیگری آبادی «جمکران» که در این کتاب از هر دو به عنوان آبادیهای باستانی و قدیمه قم یاد شده است …🔸موقعیت قدمگاهی مسجد جمکران. ...
دین و جامعه ۲۳:۳۹ ۱۳۹۷/۰۶/۰۹ 🔴فقه در پستو، فقه در میدان: از فقه &aposسکولار&apos تا فقه &aposانقلابی&apos 🔹یاسر میردامادی، پژوهشگر دین و فلسفه در یادداشتی برای صفحه ناظران با اشاره به تاریخچه کشاکش میان اکثریگرایان و اقلیگرایان فقهی نتیجه گرفته است این نزاع به بخش نزدیک به حکومت حوزه نیز سرایت کرده است …🔶به گفته او میتوان حدس زد که این کشاکش در آینده، به ویژه در بحران احتمالی جانشینی رهبر، موجب صفبندیهای آشکارتری میان دو طرف نزاع شود …📌در INSTANT VIEW بیشتر بخوانید:. ...
دین و جامعه ۲۳:۱۵ ۱۳۹۷/۰۶/۰۹ 🔶علوم اجتماعی و مطالعه عزاداری محرم.. ✍️جبار رحمانی 📝در این نوشتار، مباحث مورد نظر ذیل سه پرسش کلیدی طرح میشود. پرسش اول این است که علوم اجتماعی به عزاداری محرم و به طور کلی دین چه نگاهی دارد و این نوع نگاه، چه تفاوتی با دیگر نگاهها دارد؟ پرسش دوم این است که علوم اجتماعی چه در داخل و چه در خارج ایران، چقدر به عزاداری محرم پرداخته و در آن، به چه چیزهایی توجه داشته است؟ سؤال سوم هم این است که در مسیر پیش رو، علوم اجتماعی چرا و چگونه باید به عزاداری محرم بپردازد؟ …📝ویژگیهای علوم اجتماعی در مواجهه با امر دینی. علوم اجتماعی اعم از جامعه شناسی، انسانشناسی، مطالعات فرهنگی و سایر مطالعاتی که معمولا در حوزه علوم اجتماعی قرار میگیرد، ویژگیهای خاصی دارد که این ویژگیها در نسبت آن با امر دینی تعیین کننده است. در پاسخ پرسش اول، یعنی نوع نگاه علوم اجتماعی به دین، در ضمن بیان این ویژگیها روشن خواهد شد …متن کامل را در «انسان شناسی و فرهنگ» مطالعه کنید. 🌐 ...
دین و جامعه ۱۳:۵۹ ۱۳۹۷/۰۶/۰۸ ✔️آیت الله صافی گلپایگانی طی فتوایی اعلام کردند؛ کسانی که توانایی پرداخت مهریه ندارند، زندانی نمودن آنها شرعا جایز نیست 🔻.
دین و جامعه ۱۳:۵۰ ۱۳۹۷/۰۶/۰۸ ⚡️ظهور روحانیون فوکولی و کت و شلواری حوزه را تهدید میکند ✔️علی اکبر رشاد رئیس شورای حوزه علمیه تهران🔻. 🔹طلبههای برادر باید بدانند معمم شدن فرهنگ نیست و اگر فرهنگ است جوهر فرهنگ است. جوهر فرهنگ هویت است. تصور نکنیم لباس روحانی یک یونیفورم شغلی است که وقتی مسجد میرویم لباس بر تن کنیم و اگر به خیابان میآییم به بهانه آزار و اذیت لباس نداشته باشیم …🔹لباس روحانیت لباس پرچم و هویت است، در این لباس طلاب و علمای بسیاری به خون خود آغشته شدهاند. و اگر کسی خود را اهل جهاد و شهادت نمیداند، این لباس را بر تن نکند. الگوی ما باید پیامبر اکرم (ص) باشد که فرمود هیچ پیامبری آنچنان که من اذیت دیدم، اذیت نشد. یکی از آفات عظیم که هم اکنون حوزه علمیه را تهدید میکند ظهور روحانیون فوکولی و کت و شلواری است. تجربه تلخی که در عالم مسیحیت اتفاق افتاد …🔹حوزه آموزش و پرورش یا دانشگاه نیست زیرا اصل در حوزه تربیت است و فرع تعلیم است. طلبهای که درس غیرحضوری میخواند شاید تعلیم ببیند اما تربیت نشده است بلکه اگر طلبهای محضر استاد را درک کرد و از نفس استاد بهرمند شد، رشد میکند.. ...
دین و جامعه ۰۱:۲۳ ۱۳۹۷/۰۶/۰۷ 🔶رابطه نهادی شدن امر دینی و عرفی شدن.. ✍️محمدرضا پویافر در کتاب «پیاده روی اربعین: تأملات جامعه شناختی» که به کوشش دوست و برادرم محسن حسام مظاهری از سوی نشر آرما منتشر شده، مقالهای دارم با عنوان «نهادی شدن آیین اربعین و عرفی شدن». با وجود آنکه زمان کمی از انتشار این کتاب میگذرد، اما واکنشهای نقادانه ارزشمند در مورد آن آغاز شده است. از جمله نقدی است که در مورد مقاله من به دستم رسیده است:. ◀️کتاب پیاده روی اربعین رو مطالعه کردم و همین دقایقی پیش تمامش کردم. مطالب برای من بسیار نو بود و حقیقتا نگاه جدیدی به این مراسم در من بوجود اورد. اما چند سوال:. اول اینکه در مقالهی دکتر پویافر؛ متوجه نشدم چطور نهادی شدن مراسم اربعین منجربه عرفی شدن اون میشه؟. اینکه نهادی شدن باعث زیرسوال رفتن اون نهاد بخاطر ضعفها و کاستیها میشود رو میتوان درک کرد ولی هضم عرفی شدن برام کمی مشکل شد …این نقد ارزشمند فرصتی برای توضیح تکمیلی در مورد موضوعی که مدتی است مورد تمرکز من در حوزه جامعه شناسی دین و از جمله در حوزه «خیر دینی» است فراهم میکند:.۱- نظریههای عرفی شدن (سکولار شدن) بر آن اند که یکی از رویههای اجتماعی که موجب عرفی شدن در سطح اجتماعی میشود، قطعه قطعه شد ...
دین و جامعه ۱۶:۳۷ ۱۳۹۷/۰۶/۰۶ اسلام اعتقادمحور و اسلام عملمحور / سخنرانی به دعوت شورای هدایت بهبهان / ۱۸ خرداد ۱۳۹۷ مصادف با ۲۳ رمضان My Recording – 110114_001 ( 1:39:02, 27.0 MB ) دانلود و مشاهده در تلگرام
دین و جامعه ۱۵:۲۹ ۱۳۹۷/۰۶/۰۴ 🔶 جمع مستان؛ اندر روابط استاد و شاگردی در حوزه علمیه.. ✍️ جواد شریفی از سویههای زیبا و روشن تاریخ حوزه علمیه، نوع روابط میان استاد و شاگرد است؛ که اکنون نیز _گرچه کمرنگتر از گذشته_ هنوز وجود دارد.. در فاهمه حوزویان، رابطه استاد و شاگردی، گونهای از رابطه پدر و فرزندی دانسته میشود و همان طور که شاگرد تلاش میکند آموزگارش را مانند پدرش احترام نهد، استاد نیز در محبت و تفقد نسبت به شاگرد، مانند پدر با وی رفتار میکند. (طبیعتا این یک حالت کلی و فراگیر نیست.). در نخستین سالهای تحصیل در حوزه علمیه در کتابی با عنوان «منیة المرید» مجموعه مفصلی از آدابی که استاد و شاگرد باید نسبت به یکدیگر رعایت کنند، آموزش داده میشود. از آدابی درباره قدم زدن در کنار استاد تا چگونه نشستن در جلسه درس و جز اینها. ناگفته پیداست این چنین آدابی را سخت و کم میشود رعایت کرد و بیشتر جنبه مانیفستی دارد؛ اما آن چه در واقعیت میگذرد کمابیش مانند این مانیفست، سرشار از روح احترام و محبت و تواضع میان استاد و شاگرد است. در این نوشته کوتاه، حتی از رابطه هایی مانند رابطه شیخ هاشم قزوینی و شاگردانش که برای بسیاری ممکن است اسطوره بنماید کاری ندارم و فقط بخشی از دیدهها و شنیدههای مستقیم خود ...
دین و جامعه ۱۴:۰۶ ۱۳۹۷/۰۶/۰۳ ⚡️پوشش زنان قم …✔️پژوهشی درباره بررسی ارتباط بین گرایش به حجاب و احساس امنیت فردی و اجتماعی زنان شهرقم 🔻. 🔹آنچه در درجه نخست به مقوله امنیت اجتماعی معنای ویژهای میبخشد و آن را با اهمیت میکند، مسئله حجاب و پوشش بانوان است با توجه به این مسئله، پژوهش حاضر در جهت ارزیابی ارتباط میان گرایش به حجاب و احساس امنیت فردی و اجتماعی در میان زنان جوان شهر قم هدف گذاری شد.. 🔹شواهد آماری حاصل از این بررسی نشان دادند که به لحاظ نوع پوشش ۴۶/۷ درصد از زنان جوان ساکن قم از چادر، مقنعه و روسری، ۳۱/۳ از مانتوهای ساده، ۱۷ درصد از مانتوهای چسبان و ۵ درصد نیز از کت، شلوار و شال به مثابه نوع حجاب غالب استفاده میکردند. همچنین میزان گرایش به عفاف و حجاب در میان این دسته از زنان در حد بالایی شد به طوری که اکثریت ۵۳ درصدی از این زنان در سطح بالایی گرایش به عفاف و حجاب داشتند. این مسئله به نوعی حاکی از جو مذهبی پر رنگ حاکم بر شهروندان قمی میباشد. به عبارتی، میدان مذهبی در شهر قم بر سایر میدانهای اجتماعی غالب بوده و رنگ خود را بر عرصههای اجتماعی دیگر گسترانده است و حاصل این مسئله توسعه گرایش به حجاب و عفاف در میان زنان بوده است.. 🔹میزان امنیت فردی ۵۹/۶ درصد از شهروندان زن شهر قم و نیز میزان احساس امنیت اجتماع ...
دین و جامعه ۱۱:۳۰ ۱۳۹۷/۰۶/۰۱ 🔶حجاب خانمهای ایرانی.. ✍️فریبا علاسوند عضو شورای سیاستگذاری حوزههای علمیه خواهران 🔹گزارشهای علمی برای حجاب نشان میدهد که تقریبا ۳۴ درصد جامعه ما محجبه هستند که از این تعداد ۱۳ درصد حجاب چادر هستند و بخشی این ۳۴ درصد، چادریهای مدرن و جدید در نسل جوان هستند اما این افراد حجاب مشکی ندارند و بعد از اینها، ۶۰ درصد افراد حجاب عرفی دارند و مانتو و روسری دارند اما این افراد جزو هنجارشکنها دسته بندی نمیشوند و این نوع پوشش در فهم بین الاذهانی در خانواده و اقوام شکل گرفته است و از این ۶۰ به بالا به بدحجابهای بدپوشش میرسیم که چند دسته هستند و یک گروهی بیشتر از ۵ درصد معارض هستند بدان معنا که فهم آنها از بی حجابی سیاسی است و بدحجابی را راهی برای نشان دادن اعتراض میدانند و اعتراض آنها فقط به حجاب نیست چرا که حجاب فقط یک نماد است و از آنجا که نماد از یک اخلاق عفت محور و نمادی از تفکر ایدئولوژیک سیاسی است که آنها مخالف هستند و با نماد بدحجابی اعتراض میکند چرا که نگاه آنان به مسئله حجاب شهوانی است و نوع آرایش و پوشش این گروه این موضوع را نشان میدهد که روسری را همانند سنگری میداند که در مقابل خواستههای روابط آزاد، مشروب خواری و گریز از خانواده گرایی و ازدواج ایستاد ...
دین و جامعه ۱۱:۳۰ ۱۳۹۷/۰۶/۰۱ 🔶سهم نهاد دین و نهاد حکومت در سکولار شدن جامعه!.. ✍️محمد وکیلی (طلبه حوزه علمیه قم) ⬅️هفته گذشته در مدرسۀ فیضیه، به بهانۀ اعتراض به وضعیت اقتصادی کشور، تجمعی برگزار گردید که علاوه بر حاشیههای پررنگ آن، مطالب مطرح شده توسط استاد رحیم پور ازغدی پیرامون سکولار شدن حوزه علمیه، خبرساز شد و واکنشهای مختلفی از طرف مراجع، اساتید و فضلای حوزوی و حتی غیر حوزوی را برانگیخت. عدهای به دفاع از این سخنرانی پراختند و عدهای در مقابلش دست به قلم شدند تا از نسبت حوزه علمیه و سکولاریسم بگویند …⬅️در تعریف سکولاریسم گفته میشود که به معنی جدایی دین از حکومت یا جدایی نهاد دین از نهاد حکومت و سیاست است. به عبارتی بین دو نهاد حکومت و نهاد دین جدایی صورت میگیرد به طوری که حکومت بدون لحاظ دستورات و قوانین دینی عمل میکند و در مقابل، نهاد دین بدون توجه به حکومت و سیاست به تولید و بسط مفاهیم و گزارههای دینی میپردازد …⬅️حال که نگرش و عملکرد سکولاریستی نهادهای مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به دغدغهای عمومی برای جامعه علمی فرهنگی و حاکمیتی کشور تبدیل شده است، بحث از این میشود که حوزه علمیه در این مسئله چقدر نقش دارد؟ حوزه علمیه آیا سکولار شده یا در حال سکولار شدن است؟ یا با توجه به ...
دین و جامعه ۲۱:۱۴ ۱۳۹۷/۰۵/۳۱ 🔹عید قربان رمز پایان خشونت آیینی🔹 ✍️ دکتر محمد مشهدی نوش آبادی …❇️ بحث قربانی کردن فرزند در عهد عتیق و قرآن به لحاظ پدیدار شناختی مبین پایان یک دوره خشونت در قربانی انسانی است که در دینهای متأخر که از حدود هزاره یکم پیش از میلاد روندی انسانی و اخلاقی را میپیمودند، به کلی فراموش شد؛ گرچه صورتی از قربانی انسانی در برخی فرقههای ابتدایی و جادومحور قاره آفریقا هنوز هم جریان دارد. ❇️ هزاران سال پیش که بشر در فرایند تکامل اخلاقی و انسانی خود به نقطه قابلاطمینانی رسیده بود، رفتهرفته بهجای خدایان خشن و پرتوقع، خدایی را در تصور آورد که به انسان مهر میورزد و بر پرستندگان خود سخت مهربان است. این تصویر بهصورت پررنگتری در مسیحیت ظاهر میشود که خود خدا حتی تاوان گناه آغازین (ذنب ازلی) را بر دوش میکشد؛ برای رهایی و نجات انسانی که سخت مورد مهر و عطوفت خداست. ❇️ یهودیت، دین اقوام سامی که ابراهیم شیخ آنهاست در حوزه بینالنهرین و آسیای غربی سکونت و رشد داشته و از بسیاری باورها و آیینهای آسیای غربی تأثیر پذیرفته است و البته متقابلا بر این حوزه تأثیر گذاشته است. از رهآوردهای این قوم ایجاد صورت دینی معقول مبتنی بر یکتاپرستی و دو ...
دین و جامعه ۲۰:۰۷ ۱۳۹۷/۰۵/۳۰ 🔹یک ارزیابی کوتاه از منازعه رحیمپور ازغدی و مراجع تقلید حوزه.. ✍رحیم محمدی، جامعه شناس (قسمت یک از دو). 🔸من در این یادداشت کوتاه مایلم یک ارزیابی از منازعه آقای حسن رحیمپور ازغدی و دو تن از مراجع تقلید (آقایان ناصر مکارم شیرازی و حسین نوری همدانی) ارائه کنم. اما برای اینکه سوء تفاهمی پیش نیاید، پیشاپیش باید یک «نکتهی روششناختی» را به خواننده محترم این یادداشت یادآوری کنم. ارزیابی بنده نه از سنخ ارزیابی فقهی و فقیهانه است و نه از سنخ ارزیابی سیاسی و حکومتی است، بلکه از موضع تاریخ و جامعهشناسی معرفت است و اتفاقا این ارزیابی فقط از دست جامعهشناسی و تاریخ علم و معرفت بر میآید. 🔸رحیمپور ازغدی در سخنرانی گردهمائی اعتراضی که توسط بسیج طلاب تیپ ۸۳ امام صادق (ع) روز پنجشنبه ۲۵ مرداد در مدرسه فیضیه قم برگزار شد، یک موضوع مهمی را مطرح کرد که از چند دهه پیش هم به اشکال گوناگون در محافل سیاسی و سخنرانیهای دیگر هم کم و بیش گفته شده بود. او گفت: «فقه ما، فقه سیاسی و تمدنی نیست و اگر شما بیش از هزار درس خارج فقه که در حوزههای قم و نجف و مشهد و اصفهان برگزار میشود توجه کنید، در یک درس خارج فقه مسائل حکومت و جامعه مطرح نمیشود، هیچ کدام از اینها بحثی از حکومت دینی و تمدن دینی م ...
دین و جامعه ۲۰:۰۷ ۱۳۹۷/۰۵/۳۰ 👆👆👆. (قسمت دو از دو) 🔹به دیگر سخن فقه حکومتی و فقه سیاسی و فقه اجتماعی، اساسا و تاریخا و معرفتا غیر ممکن و محال است، چون فقه درکی از سیاست و اقتصاد و فرهنگ و جامعه ندارد و نمیتواند هم داشته باشد. زیرا که این سیاست و اقتصاد و فرهنگ و جامعه، بنیاد و تاریخ دیگری دارند و درک آنها با فقه ممکن نیست و فقه هم اگر وارد این عرصهها بشود درکی از آنها پیدا نمیکند و در آن صورت هم فقه دیگر فقه نیست. پس به صراحت باید به اهل ایدئولوژی گفت که سیاست و اقتصاد و فرهنگ و جامعه جز از طریق علوم اجتماعی و علوم دانشگاهی چون جامعهشناسی و علم اقتصاد و علم سیاست و انسانشناسی فهمیده و شناخته نمیشود. چنانکه حتی، فقه اهل سنت و جماعت نیز که همواره به صورت تاریخی و عملی در کنار حکومتهای مستقر دنیای اسلام قرار داشته است و بیش از فقه شیعه تجربه با سیاست نشستن دارد و با اینکه از فقهای اهل سنت کسانی مانند ابوالحسن ماوردی کتاب فقهی «احکام السلطانیه» را نوشتهاند. باز هم این فقه، فقه فردی است و سلطان را به مثابه یک فرد (اما فرد مهم) احکام خاصاش را جداگانه برایش نوشتهاند. پس اینکه فقه شیعه و حتی فقه اهل سنت صرفا معطوف به احکام فردی و عبا ...
دین و جامعه ۱۲:۵۵ ۱۳۹۷/۰۵/۳۰ ♦️حج و هجوم معانی. حسن محدثی. [انتشار گزیدهای از کتاب «حاجی خودتی» در روزنامهی اعتماد] حج تا آنجایی که من میدانم و شناختهام، یکی از معنویترین مناسک دینی دنیا است و در حج تمتع تجربه کردهام که آنچه ذاتی حج است، هجوم معانی گوناگون است. حاجی در لحظهلحظه حج تحت هجوم معنوی قرار دارد. من نیز پیشاپیش گمان میکردم که حج چنین باشد و به همین خاطر مشتاق این تجربه بودم. اگر حاجی اندکی تربیت اسلامی داشته باشد و از اسلام چیزی بفهمد، هر قسمت حج و هر مفهوم و عملی از حج، نمادین است و به حاجی پیام میدهد و درگیرش میکند. برآنم که انسان مسلمان در حج اسلام را بهتر میفهمد، زیرا طی قرون متمادیچنان به اسلام افزودهاند و چنان بدان «برگوساز» بستهاند و چنان مسلمان بودن را دشوار کردهاند و از ابعاد انسانیاش دور ساختهاند که درونمایههای اسلام در زیر آنها گم شده است. به بیانی که منسوب به نظامی است:. دین تو را در پی آرایشند / در پی آرایش و ویرایشند. بس که ببستند بر او برگ و ساز / گر تو ببینی نشناسیش باز. در حج انبوهی از معانی بر حاجی هجوم میآورند و گریبان او را سخت میگیرند. ...
دین و جامعه ۱۲:۵۴ ۱۳۹۷/۰۵/۳۰ 🔻در واکنش به سخنرانی ریحم پور ازغدی:.. ✍️رضا بابایی …جلسۀ فیضیه و چند یادآوری در دل حوزۀ علمیۀ قم (مدرسۀ فیضیه)، به بهانۀ اعتراض به وضعیت اقتصادی کشور، مراسمی برگزار و خبرساز شده است. سخنران جلسه (رحیمپور ازغدی)، حوزه را به سکولار شدن و مراجع را به بیگانگی از فقه سیاسی و تمدنی متهم کرده و درسهای حوزه را تکراری خوانده است. دیروز آیت الله مکارم شیرازی علیه این تجمع بیانیه داده و ساحت حوزه را از سکولاریسم و نیز از تهدید دولتمردان به استخر فرح مبرا دانستهاند. آیت الله نوری همدانی و چند تن دیگر از بزرگان حوزوی هم اعتراض کردهاند.. مایلم چند مسئله را در اینجا یادآوری کنم:. یک. از اوایل دهۀ هشتاد، سخنرانیهای نامبرده (رحیمپور ازغدی) تقریبا هر هفته از پربینندهترین شبکۀ تلویزیون و در بهترین روز و ساعت پخش میشود و او در این سخنرانیها بسیاری از جریانهای فکری و شخصیتهای علمی کشور را نقد و مسخره میکند، بدون اینکه هیچ یک از آن جریانها و شخصیتها یکبار امکان دفاع از خود را در صداوسیما یافته باشد. اگر حوزه یک بار به این شیوۀ ظالمانه اعتراض کرده بود، امروز افراطگرایی تا قلب حوزه پیشروی نمیکرد …دو. سخنران محترم، حوزه را به سکولار شدن متهم میکند؛ با این استدلال ک ...
دین و جامعه ۱۹:۳۵ ۱۳۹۷/۰۵/۲۹ حسن رحیم پور ازغدی🔻. ریشه سکولاریسم در حوزه است مرورگر شما از ویدیو پشتیبانی نمیکند. Video file ( 02:57, 6.0 MB ) دانلود و مشاهده در تلگرام
دین و جامعه ۱۷:۴۲ ۱۳۹۷/۰۵/۲۸ 🔶رشد بادکنکی.. ✍️ محسنحسام مظاهری..۱ تشیع ایرانی همچنان در مسیر توسعه است: جغرافیای مقدساش، فرهنگ مادیاش، سازمان رسمیاش، مناسک اختصاصیاش. هر سال مناسبتهای تازهای از دل تاریخ بیرون کشیده و به تقویم شیعی افزوده میشود. هر سال شیعیان مراسم و مناسک مذهبی تازهای ابداع میکنند و به مناسک پیشین، شاخ و برگ بیشتری میدهند. هر سال اشیای بیشتری تقدیس شده و به فهرست مقدسات افزوده میشوند. هر سال بر مساحت مکانهای مقدس و اماکن متبرکه و بر شمار مؤسسات و سازمانهای مذهبی شیعیان افزوده میشود …۲. شیعهی امروز ایرانی (و تا حدی هم عراقی) مانند کسی است که ملک باارزشی (هم زمینش و هم بنایش) به او ارث رسیده و حالا هوس کرده است آن را بکوبد و جایش برجی چندین طبقه بنا کند. همهی فکر و ذکرش همین بنایی و ساختوساز است. همین توسعه. همین حرص افزودن بر مایملک. ...
دین و جامعه ۲۰:۲۱ ۱۳۹۷/۰۵/۲۷ بازنگری در مفهوم خیریه و داوطلبانگی.. محمدرضا پویافر مشغول تنظیم متنهایی در مورد نیکوکاری و فعالیتهای داوطلبانه در ایران هستم. حدود هجده سال است که در فعالیتهای مختلف سمنها (NGOs) و آنچه به آن «داوطلبانگی» میگویند مشارکت دارم. کمی پس از آغاز این هجده سال به جامعه شناسی وارد شدم و تاکنون، هم در اولی (فعالیتهای داوطلبانه) و هم در دومی (جامعه شناسی) اقامت دارم. اساسا بها و بهانه ورودم به جامعه شناسی، ازیک جهت، استمرار همان دغدغه اجتماعی بود. حالا سیزده سال است که در جامعه شناسی فعالیت میکنم. اشتراک این دو تجربه در کنش اجتماعی و علمی از یک سو و علاقه دست اولم در جامعه شناسی، یعنی جامعه شناسی دین از سوی دیگر، مرا بر آن میدارد که در سه قلمرو «جامعه شناسی»، «داوطلبانگی» و «دین» در حرکت متناوب و حتی همزمان باشم. این که هفته گذشته گزارش نهایی بزرگترین پژوهش اجتماعی کیفی در آیین پیاده روی اربعین را با موضوع «خیر دینی در اربعین» به پایان رساندم و امروز مشغول تنظیم یادداشتهایی در مورد الگوی مناسب برای ساماندهی و تسهیل امور خیریه و داوطلبانه هستم، خود نمونه خوبی از این حرکت متناوب است. در میان این رفت و برگشتهای مطالعاتی-مشارکتی، دو زوج مفه ...