دین و جامعه
دین و جامعه

مرجع محتوای تخصصی مطالعات اجتماعی دین: نشستها، همایش ها، پایان نامه ها، معرفی کتاب، مقالات، پژوهشها و یادداشت‌های تحلیلی. اطلاع رسانی، تبادل و دریافت مطلب: مریم محمدی اکمل @maryam_mohamadiakmal

دین و جامعه
دین و جامعه
۲۳:۴۷ ۱۳۹۹/۰۱/۲۱

اسرار ازل را نه تو دانی و نه من.. ️درباب شر کرونا و رنج ما.. مجید احسن
ملاحظه بخش‌هایی از کتاب ایوب در عهد عتیق می‌تواند به خوبی نشان دهد که از دیرباز یکی از ریشه‌های اصلی طرح مسئلهٔ چرایی خلقت و چیستی زندگی، رنج انسان بوده است. قرائت برخی آیات سوره‌های بلد و انشقاق در قرآن کریم نیز از همزادی و همراهی توامان رنج و انسان حکایت می‌کند. به‌راستی کدامیک از ماست که رنجی را نچشیده یا در باب رنج دیگران نشنیده باشد؟ در رمان برادران کارامازوف، ایوان که شخصی تحصیل‌کرده و البته بی‌خداست، رنج‌ها و قساوت‌های انسان را به آلیوشای مومن، یادآور می‌شود و از وی پاسخی قانع‌کننده طلب می‌کند. ویروس کرونا مسئله‌ای را باز پر رنگ ساخته است که در همه اعصار وجود داشته و در هر دوره‌ای نیز پاسخ‌های متفاوتی دریافت کرده است. مسئله‌ای که باز مدافعان و مخالفان علم و فلسفه و دین را به تکاپو و نزاع واداشته تا هر یک اندیشه‌ای ابراز نمایند. پیشفرض‌های معرفتی و عاطفی افراد در فهم و قضاوت امور، ابعاد معرفتی و نیز غیر‌شناختی برخی مسائل، نقش مثبت‌اندیشی و منفی‌نگری افراد در ارزیابی پاسخ‌های ارائه‌شده، و نیز میزان بهره‌وری از آن‌ها در زندگی چه بسا باعث نادیده گرفتن تفاوت‌های مهم علم و فلسفه و دین ...
  • گزارش تخلف
دین و جامعه
دین و جامعه
۱۶:۲۱ ۱۳۹۹/۰۱/۲۱

تطبیق روایات دینی بر کشفیات علمی در «تطبیقات کریمی» منتشره در ۱۳۱۰ش.. رسول جعفریان
تطبیقات کریمی، کتابی در پنج مجلد است که نخستین جلد آن در سال ۱۳۱۰ش توسط یک عالم دینی نوشته شد تا ثابت کند، کشفیات علمی جدید، در روایات آمده است. این مقاله گزارشی از همان جلد نخست است …. عشق نویسنده ما در مباحث مربوط به پزشکی، به این اسید کوربونیک است که چندین و چند بار از آن سخن می‌گوید، و عنوان بعدی او باز این است «اخبار از اسید کربونیک». روایت «القهقهة من االشیطان»، و این که مومن فقط تبسم می‌کند، محور این بحث است. مبنا روشن است، قهقهه سبب خروج بخار از دهان شده و بازدم که همان گاز سمی یا اسید کربونیک است، سبب تولید امراض می‌شود. قدغن کردن آن در شرع هم به همین دلیل است (ص ۶۴). در بحث «معالجه ضعف بدن» از خوردن گوشت و لبنیات در چند روایت یاد شده، اما شرحی در علل آن از نظر طبی داده نشده است. عنوان شگفت بعدی در میان مباحثی که به حفظ الصحه و بهداشت مربوط بود، این است «قوه الکتریسته در حال نطق یا قوه دفاعیه از برق». روایتی از امام صادق (ع) نقل می‌کند که مومن به هر صورتی ممکن است بمیرد، مگر از صاعقه، در حالی که ذکر خدا می‌گوید. ...
  • گزارش تخلف
دین و جامعه
دین و جامعه
۰۱:۴۰ ۱۳۹۹/۰۱/۱۹

کرونا پنبه علم و تمدن و دمکراسی را زد!.. رسول جعفریان
این روزها باب شده است تا از کرونا و بازار آشفته ایجاد شده، نتایج عجیب و غریبی گرفته شود. هر روز، اظهار نظرهای عجیب و غریب مطرح شده و ابعاد کرونا و تبعات آن مورد بحث قرار می‌گیرد. این وضع ویژه طیف نخبگان نیست، که در میان مردم هم همین بحث‌ها هست، و از قضا موضوعات و قضاوتهای ارائه شده جالب است. این که مثلا این ویروس از کجا درآمده و چه کسی ساخته است، و این که تق علم و آن هم پیشرفت هم در آمد، و غرب و دمکراسی هم پوزشان به خاک مالیده شد و …. خیلی حرف‌های دیگر. راستش یادم آمد که یک وقتی که ایدز آمد و شمار قابل توجهی از مردم در دنیا، در اروپا و افریقا گرفتار شدند، خطیب وقت نماز جمعه تهران که اتفاقا آدم عاقلی بود، چندین خطبه را به این امر اختصاص داد، و گفت که تمدن غرب رو به زوال است. ایشان طوری صحبت کرد که گویی جنازه اروپا را دراز کرده و به تفصیل از اوضاع خرابی که در اروپا پدید آمد و استفاده از ظرف‌های یک بار مصرف و خیلی از مسائل دیگر سخن گفت و هزار جور از آن نتیجه گرفت!. حالا هم عده‌ای با آمدن این ویروس، تمام دنیای جدید را به چالش کشیده و بر این باورند که اعتبار همه چیز از علم و تمدن بشری زیر س ...
  • گزارش تخلف
دین و جامعه
دین و جامعه
۰۲:۲۹ ۱۳۹۹/۰۱/۱۷

مقاله پدیدارشناسی تجربی واکنش به مرگ؛ مطالعه زنان شهر مشهد.. پدید آورندگان:. ملیحه تابعی
علی یوسفی. غلامرضا صدیق اورعی. نشریه: راهبرد فرهنگ. ⏰ زمان انتشار: زمستان ۱۳۹۶. ️ دوره (۱۰) , شماره (۴۰). تضاد مرگ با زندگی، انکار مرگ و ضرورت تداوم زندگی، انسان‌ها را ناگزیر از پذیرش مرگ ساخته است. این وضعیت سبب شده انسان‌ها همواره در مرز پذیرش و انکار مرگ حرکت کنند. به‌علاوه آنچه مرگ را پذیرفتنی یا قابل ‌انکار می‌سازد، معانی ساخته‌شده اجتماعی مرگ است که از طریق فرایند‌های‌ متعدد یادگیری به جامعه منتقل می‌شود. نتایج تحلیل پدیدارشناختی تجربی واکنش به مرگ بین ۸ مشارکت‌کننده زن در مشهد. ...
  • گزارش تخلف
دین و جامعه
دین و جامعه
۲۲:۱۰ ۱۳۹۹/۰۱/۱۴

‍ فیلمی که بعد از کرونا می‌آید.. FATIMA ۲۰۲۰
‍ فیلمی که بعد از کرونا می‌آید.. FATIMA ۲۰۲۰
فیلم سینمایی فاطیما، آخرین فیلم بلند با محوریت زیارتگاه مشهور مسیحیان کاتولیک، یعنی فاطیماست. این فیلم محصول کشور آمریکا به کارگردانی مارکو پونته کوروو کارگردان ایتالیایی است. این فیلم تازه‌ترین روایت از واقعه ظهور مریم مقدس به سه کودک چوپان در فاطیما را ارایه میکند. نکته جالب اینجاست که اکران عمومی این فیلم چهاردهم آگوست ۲۰۲۰ یعنی ۲۴ مرداد خواهد بود، یعنی این فیلم احتمالا در دوران پسا کرونا اکران خواهد شد، دورانی که برخی مدعای مرگ یا اضمحلال دین را در آن دارند. واکنشهای عمومی به اکران این فیلم در آن زمان محک خوبی برای چنین مدعایی خواهدبود …آیا تا آن زمان، دنیا از شر ویروس کرونا خلاص خواهد شد؟. پ. ن.: از ماه می‌سال ۱۹۱۷ در شش مرتبه پیاپی در فاطیما، سه کودک چوپان ۱۰, ۹ و ۷ ساله به نامهای لوسیا، جاستینا و فرانسیسکو ملاقات و تجلی مریم مقدس را تجربه میکنند. این مکان، امروز یکی از مهمترین زیارتگاههای مسیحیت است که بسیاری را با پای پیاده به سوی خود می‌کشاند …محمدرضا پویافر.۱۴فروردین ۹۹. فیلم فاطیما ۲۰۲۰، در:. ...
  • گزارش تخلف
دین و جامعه
دین و جامعه
۲۲:۱۰ ۱۳۹۹/۰۱/۱۴

بازگشت به دین
حتی اگر این حرف آگوست کنت، فیلسوف و جامعه‌شناس فرانسوی، که «خدا در فاصله‌ی میان خواست و ابزار انسان‌ها پیدا می‌شود» و یا «دین در جایی میان آگاهی و واقعیت جوانه می‌زند» را درست بدانیم، کرونا نشان داد که بر خلاف پیش‌بینی او و برخی دیگر از هواداران نظریه‌های سکولاریزاسیون، انسان مدرن از دین بی‌نیاز نیست و علم تجربی نمی‌تواند جای خدا را بگیرد. کرونا دست‌های زمینی‌ترین آدم‌ها را نیز رو به آسمان کرد و نیایش را روی میز درمان گذاشت و نشان داد که دین هنوز هم آخرین پناه انسان، حتی در روزگار مدرن است. این روز‌ها از پاپ تا ترامپ و از مرجع تقلید شیعه تا رئیس خاخام‌های یهودی و مانک‌های بودایی برای رهایی جهان از بیماری کرونا دعا می‌خوانند. حتی فرهنگ‌هایی که خدا در آن‌ها «مرده بود» هم فهمیدند که علمی‌ترین مسائل هم ممکن است روزی به دینی‌ترین آن‌ها تبدیل شوند. کروناویروس دین‌داری را از «تجربه‌های حاشیه‌ای» به تجربه‌های معمول و معنادار روزانه تبدیل کرد. این بیماری به جامعه‌ی مدرن نشان داد که «بسیاری از دین‌پژوهان در باره‌ی میزان سکولاریزاسیون و نیز برگشت‌ناپذیری دین به جهان انسان‌ها، دچار زیاده‌روی شده‌ا ...
  • گزارش تخلف
دین و جامعه
دین و جامعه
۲۲:۰۶ ۱۳۹۹/۰۱/۱۴

مباحثات/
مباحثات/
اینفوگرافی بخشی از کمک‌های نقدی و غیرنقدی دفتر حضرت آیت‌الله‌العظمی وحید خراسانی برای جامعه پزشکی و مراکز خدمات رسانی به بیماران مبتلا به کرونا. گفتنی است مراجع عظام تقلید از نخستین روزهای انتشار خبر شیوع بیماری، از طرق مختلف نقش موثری در هدایت جامعه برای مقابله با این ویروس داشته‌اند …. ...
  • گزارش تخلف
دین و جامعه
دین و جامعه
۰۱:۲۰ ۱۳۹۹/۰۱/۱۴

«سلامت معنوی» متضمن کاهش استرس‌های ناشی از کروناویروس؛ هفت توصیه استاد روان‌پزشکی و علوم رفتاری دانشگاه دوک امریکا برای مواجهه با

تاریخ انتشار: چهارشنبه ۱۳۹۹/۱/۱۳. محمد باعزم (پژوهشگر کمیسیون توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی در نظام سلامت). ️ پروفسور هارولد جی کوئینیگ برای جامعه دانشگاهی مرتبط با مطالعات میان‌رشته‌ای «دین و سلامت» استادی شناخته شده و صاحب نام است. وی مدیر مرکز معنویت، الهیات و سلامت دانشگاه دوک و استاد روانپزشکی و علوم رفتاری این دانشگاه است. کوئینیگ با پژوهش‌های خود طی سال‌های بسیار و بهره‌گیری از پژوهش‌ها و یافته‌های محققان دیگر در دنیا، به نتایج قابل توجهی در زمینه ارتباط «دین و سلامت» رسیده است. از این نویسنده حدود ۴۰ اثر در سطح بین‌المللی وجود دارد که «دستینه دین و سلامت» جزء پربازدیدترین و پرارجاع‌ترین منبع مطالعات میان‌رشته‌ای «دین و سلامت» به شمار می‌رود …وضعیت کنونی، برهه‌ای از اضطراب در تاریخ جهان است. نکته جالب این است که این اضطراب و پریشانی عاطفی، به دلیل تأثیر منفی ترس و اضطراب بر سیستم ایمنی، باعث افزایش حساسیت همه افراد به کروناویروس می‌شود. صلح، اعتماد، هماهنگی، عشق و شادی تأثیر بسیار زیادی برای مقابله با این ویروس دارند. موارد یاد شده به واسطه حجم قابل توجهی از تحقیقات علمی پشتیبا ...
  • گزارش تخلف
دین و جامعه
دین و جامعه
۲۰:۵۳ ۱۳۹۹/۰۱/۱۱

دین در جامعه کرونا زده؛ آیا دین هم به کرونا مبتلا شده و می‌میرد؟ بخش دوم
مثال دوم در نقض فرضیه مرگ دین در دوران پسا کرونا:. بر خلاف آنچه که در مورد بی سابقه بودن تعطیلی مسجدالحرام گفته می‌شود و در نتیجه آن تحلیلهایی در مورد مرگ دین یا مرگ آیین‌ها و مناسک جمعی ارایه می‌شود، باید بدانیم که پیش از این مسجدالحرام و حج زایران، حدود چهل بار به دلایل مختلف تعطیل شده است. در این ویدئو والد عبدالحکیم به برخی از این موارد که از جمله شامل بیماریهای همه گیر هم بوده، اشاره کرده است. از جمله مواردی که او اشاره میکند:.۸۶۵ میلادی: عباسیان چند روز قبل از موسم حج، اسماعیل بن یوسف و حامیانش را در کوه عرفه کشتند و حج تعطیل شد.۹۳۰ میلادی: قرمطیان به کعبه یورش بردند، بیش از ده هزار زائر را به قتل رساندند و حجرالأسود را که تا ۲۲ سال پس از آن مفقود بود، به سرقت بردند.۹۸۳ میلادی: برای چندین سال، درگیری‌ها و جنگ‌ها بین بنی عبید و عباسیان باعث شد که برای حضور مصریان، عراقی‌ها و حتی حجازی‌ها در حج، در فواصل زمانی مختلف محدودیت ایجاد شود.۱۸۱۴ میلادی: طاعون به حجاز حمله کرد و ۸۰۰۰ نفر از اهل حجاز در نتیجه آن جان خود را از دست دادند. در نتیجه حج تعطیل شد.۱۸۳۱ میلادی: طاعون هندی باعث مرگ ...
  • گزارش تخلف
دین و جامعه
دین و جامعه
۲۰:۵۲ ۱۳۹۹/۰۱/۱۱

صاحب این عکس خاخام یعقوب لیتزمن وزیر بهداشت اسرائیل است
صاحب این عکس خاخام یعقوب لیتزمن وزیر بهداشت اسرائیل است
یکی از علل شیوع قابل توجه کرونا در اسرائیل به تناقضی بر می‌گردد که لیتزمن با جمع میان کسوت خاخامی و سمت وزارت بهداشت نمایندگی می‌کند. از آن جهت که وی از رهبران حزب مذهبی حریدیی «یهودت هتورات» از مخالفان توصیه‌های پیشگیرانه بهداشتی در مقابل شیوع کروناست. لیتزمن از یک طرف به عنوان یک خاخام حریدی نابودی کرونا را به ظهور «مسیح منجی» حواله می‌دهد و از سوی دیگر، در کسوت وزیر بهداشت مجبور به اتخاذ تدابیری پیشگیرانه است که خود به آن‌ها باوری ندارد. حریدی‌ها برخلاف جریان‌های صهیونیسم دینی معتقدند که آموزه‌های توراتی تعطیل‌پذیر نیست و با تعطیلی کنست‌ها و مراسم‌های مذهبی مخالف و متهم به کمک به شیوع این ویروس هستند. کرونا این روزها بیش از هر چیزی پرده از تناقضات درونی جامعه اسرائیل میان مذهبیون حریدی و دیگر جریان‌های سیاسی و اجتماعی برداشته است. نتانیاهو هم که به حمایت این جریان برای تشکیل دولت نیاز دارد، از فشار بر آن‌ها خودداری می‌کند و صرفا آن‌ها را به پایبندی به توصیه‌های بهداشتی فرا می‌خواند. آمار مبتلایان: ۳۴۶۰ نفر. آمار فوتی‌ها: ۱۲ نفر. ...
  • گزارش تخلف
دین و جامعه
دین و جامعه
۰۳:۰۳ ۱۳۹۹/۰۱/۱۱

تعطیلی این مکان مقدس با حقوق مذهبی افراد منافات دارد؛ حکومت دخالت نکند
تاریخ انتشار: دوشنبه ۱۳۹۹/۱/۱۱. ️کلیساهای ارتدوکس یونانی در بسیاری از نقاط دنیا از جمله کشور استرالیا برگزاری جمع‌های مذهبی هزار نفره و استفاده از یک قاشق مشترک را مجاز می‌دانند؛ چراکه از نظر آنها جام مقدس نمی‌تواند حامل بیماری باشد …سخنگوی کلیسای ارتدوکس یونانی در استرالیا می‌گوید: «هرکس که نشانه‌های بیماری را داشته باشد باید از کلیسا دوری کند ولی به طور کلی هنگامی که ما تصمیم می‌گیریم به کلیسا برویم معتقدیم که سرایت بیماری از طریق جام مقدس کاملا غیرممکن است.». چنین موضعی از جانب این کلیسا با اعتراض انجمن پزشکی استرالیا روبه‌رو شده است. آن‌ها این حکم را موجب به خطر انداختن زندگی مسیحیان ارتدوکس یونانی به‌ویژه پیران دانستند و از کلیسا خواستند روند خود را تغییر دهد …در هفته عید پاک هزاران نفر در مراسم مذهبی کلیسا شرکت می‌کنند و از یک قاشق مشترک استفاده می‌کنند. اگرچه جامعه «ارتدوکس یونانی سکولار» خود را موظف به رعایت مسائل بهداشتی دانسته و مراسم سالانه خود را لغو کرده است، کلیسای جامع ارتدوکس یونانی روند برنامه‌های خود را مانند گذشته دنبال می‌کند و چنین امری را وابسته به حقوق مذهبی افرا ...
  • گزارش تخلف
دین و جامعه
دین و جامعه
۱۹:۳۱ ۱۳۹۹/۰۱/۰۸

دین در جامعه کرونا زده؛ آیا دین هم به کرونا مبتلا شده و می‌میرد؟ بخش اول
دین در جامعه کرونا زده؛ آیا دین هم به کرونا مبتلا شده و می‌میرد؟ بخش اول
بعد از شیوع کرونا و تعطیلی امکان مقدس از جمله حرمهای شیعه و همچنین تعطیلی مسجدالحرام، یکی از فرضیه‌ها و احتمالاتی که مطرح شده، چرخشی مهم در نقش اجتماعی دین و حتی از زوال دین در دوران پس از کرونا است. طرفداران این فرضیه با مقایسه تبعات همه گیری بیماریهای یا بحرانهای دیگر با همه گیری کرونا، تبعات همه گیری کرونا را از جمله در تعطیلی اماکن مقدس بسیار شدیدتر از دوره‌ها قبل و نشانه آغاز دوره مرگ یا تحول اساسی در دین دانستند. شواهد آنها، تعطیلی بی سابقه مسجدالحرام، حرمهای شیعه و مناسک و آیین‌های جمعی بود. اما واقعیت این است که اولا کرونا تنها همه گیری سراسری یک بیماری در سرتاسر دنیا نیست. و دوم این که پس از بعضی همه گیری‌های گذشته، حتی موقعیت اجتماعی دین تقویت هم شده است. در این نوشته و نوشته بعدی دو مثال مهم از دنیای مسیحیت و اسلام می‌آورم:. نمونه اول در این مورد شیوع آنفولانزا معروف به آنفولانزای اسپانیایی در سال۱۹۱۸ آغاز شد، حدود پانصد میلیون نفر یعنی یک سوم جمعیت دنیا در آن زمان را مبتلا کرد و حداقل هفده میلیون نفر بر اثر ابتلا به آن جان خود را از دست دادند. نکته مهم در این مورد آن است که ...
  • گزارش تخلف
دین و جامعه
دین و جامعه
۱۷:۲۶ ۱۳۹۹/۰۱/۰۶

️ «ادیان در ایران» ️. (موضوع آخرین شماره از «مجله علوم اجتماعی ادیان» فرانسه)
️معتبرترین مجله‌ی جامعه‌شناسی دین فرانسه با نام «آرشیو علوم‌اجتماعی ادیان» (Archives de sciences sociales des religions)، شماره اخیر خود را به موضوع «ادیان در ایران» اختصاص داده‌است. از لحاظ علمی، اختصاص یک شماره از این مجله مهم بین‌المللی در حوزه مطالعات اجتماعی دین به ایران، رخدادی قابل توجه به شمار می‌رود.. ️این مجله که از سال ۱۹۵۶ میلادی/۱۳۳۵ شمسی در مدت حدود ۷۰ سال در فرانسه منتشر می‌شود، در شماره اخیر خود (شماره ۱۸۹، ژانویه و مارس ۲۰۲۰)، با مشارکت تعدادی از پژوهشگران ایرانی و فرانسوی علوم‌اجتماعی، به بررسی ابعاد مختلفی از پدیده‌های دینی در ایران پرداخته‌است. این شماره زیر نظر دو نفر از پژوهشگران ایرانی و فرانسوی، دکتر سپیده پارساپژوه و دکتر سبرینا مروین انتشار یافته‌است. این شماره از مجله به دو بخش کلی تقسیم می‌شود: بخش اول با عنوان «تنوع‌ها در درون تشیع» و بخش دوم با عنوان «تنوع‌ها در حواشی».. ️نویسندگان و عناوین مقالات این شماره از مجله به ترتیب عبارت‌اند از: …Sabrina Mervin et Sepideh Parsapajouh. ️Les sciences sociales du religieux en Iran: croiser les regards. ️The Social Sc ...
  • گزارش تخلف
دین و جامعه
دین و جامعه
۱۷:۲۷ ۱۳۹۸/۱۰/۰۲

گزارش گفتگو با یاسر میردامادی از طریق skype:
گزارش گفتگو با یاسر میردامادی از طریق skype:
حلقه مطالعاتی روزنه جمعیت خیریه غدیر، روز جمعه مورخ ۲۹ آذر ۱۳۹۸ گفتگویی با یاسر میردامادی، پژوهشگر دین و فسلفه داشت. در این گفتگو، ابتدا یاسر میردامادی راجع به موضوع پژوهش خود تحت عنوان «آیا خداناباوران هم می‌توانند به درگاه خدا دعا کنند؟» صحبت کرد و سپس زمانی به پرسش و پاسخ بین اعضای حلقه مطالعاتی روزنه و ایشان اختصاص داده شد. ...
  • گزارش تخلف
گزارش این نوشته