اقتصاد پولی (درونزایی پولی و نرخ بهره)

نسبت (نقدینگی/CU) و (سپرده/CU) در تحلیل‌های پولی

در تحلیل‌های گوناگون اقتصاد پولی به طور مداوم با دو نسبت (نقدینگی/CU) و (سپرده/CU) مواجه میگردیم که هر یک معنا و مفهوم خاص خود را دارد.. نسبت (نقدینگی/CU) یا همان نسبت اسکناس و مسکوکات به حجم کل نقدینگی، نشان دهنده آن است که چه میزان (چه سهمی) از کل نقدینگی جامعه به پول فیزیکی اختصاص دارد. طبق آخرین آمار بانک مرکزی طی ۱۰ سال اخیر سهم ۱۲ درصدی این نوع پول به ۳ درصد کاهش یافته است.. اما در خصوص نسبت (سپرده/CU) یا نسبت اسکناس و مسکوکات به حجم سپرده باید اذعان نمود که این نسبت یکی از اجزای ضریب فزاینده پولی بوده و همراه با نسبت ذخیره قانونی و احتیاطی، میزان قدرت بانکها در خلق پول را نشان میدهد.. گاها برخی از دوستان با این ابهام مواجه میشوند که چرا به جای نسبت (سپرده/CU) از نسبت (نقدینگی/CU) در تعیین ضریب فزاینده استفاده نمیشود؟ باید گفت حجم نقدینگی ترکیبی از پول مخلوق بانکها (سپرده‌ها) و همچنین پول مخلوق بانک مرکزی (اسکناس و مسکوکات در دست اشخاص) بوده که بکارگیری همزمان پول مخلوق بانک مرکزی در صورت و مخرج نسبت. (نقدینگی/CU) کاری بس اشتباه می‌باشد.. بکارگیری نسبت‌های (CU/Deposit) ,. (ER/Dep ...

پول سخت راهکاری برای خروج از رکود و کاهش دومینوی بدهکاری

علت تفاوت در آمار و ارقام اعلامی در ترازنامه بانک مرکزی

طی هفته‌های اخیر بطور مداوم از سوی علاقه مندان حوزه تحلیل ترازنامه بانک مرکزی و کارشناسان سیستم بانکی این پرسش مطرح گردیده که چرا میان ترازنامه منتشر شده بانک مرکزی در دو بخش متفاوت سایت رسمی این بانک، تفاوت وجود دارد؟. در پاسخ باید گفت در سایت بانک مرکزی و در بخش نشریات و پژوهش‌ها، ترازنامه منتشر شده «حسابرسی شده» بوده اما ترازنامه منتشر شده در بخش آمار و داده‌ها و در زیر بخش گزیده آمارهای اقتصادی «حسابرسی نشده» می‌باشد.. عباس دادجوی توکلی. ...

خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی

خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی یکی از اجزای مهم طرف دارایی‌های پایه پولی می‌باشد. دارایی‌های ارزی مهمترین جزء تشکیل دهنده آن می‌باشد که از دو طرف عرضه و تقاضا تشکیل یافته است. به عنوان مثال گشایش اعتبارات اسنادی و تخصیص ارز برای واردات کالا و خدمات (تقاضای ارز)، موجب کاهش دارایی‌های ارزی بانک مرکزی و خرید منابع ارزی حاصل از صادرات نفت از دولت، صندوق توسعه ملی (طرف عرضه) موجب افزایش این دارایی‌ها میگردد.. عباس دادجوی توکلی. آشنایی با ترازنامه بانک مرکزی. ...

نظریه «پس انداز-سرمایه گذاری» منسوخ شده است

طی سالهای ۱۳۹۱ الی ۱۳۹۷ روند افزایش نرخ سود بانکی و حفظ آن در سطوح بالا همواره برقرار بوده است …با این وجود تمایل به سپرده‌های مدت دار (البته تا قبل از ماه شمار شدن سپرده کوتاه مدت میتوانستیم از آن به عنوان سپرده مدت دار یاد کنیم) به عنوان نمادی از پس انداز گرایی در ازای بالاتر رفتن نرخ سود، موجب افزایش تسهیلات دهی و سرمایه گذاری نشد بلکه آثار خود را در تغییرات سرعت گردش پول و تغییر نسبت میان سپرده‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت که هر دو جزو سپرده‌های مدت دار محسوب میشدند، نشان داد …چه زمانی که نرخ حقیقی سود مثبت و چه زمانی که سود سپرده حقیقی منفی بود …عباس دادجوی توکلی. ...

دلار غیر واقعی در بازار صادرات غیرنفتی

۱۰ میلیارد دلار مغایرت ارزش اعلامی (بیش اظهاری) در صادرات به امارات بین گمرکهای ایران و امارات در دهه هشتاد/ اکونومیست فارسی. اگر آمار بالا درست باشه، یک نتیجه مهمش اینه که بانک مرکزی نباید بیش از این دنبال دلارهای صادرات غیر نفتی باشه. چون اصولا این دلارها وجود نداره!. اصلی‌ترین درآمد ارزی غیر نفتی، متعلق به پتروشیمی‌ها بوده که بدلیل شفافیت اطلاعاتی بدلیل بورسی بودن، تقریبا همه آن هم وصول شده و به نیما تحویل شده. ارز صادراتی دیگری وجود ندارد …منبع: کانال فهم بازار. ...

چند پرسش اساسی و بدون پاسخ از سوی سیاستگذار

سال گذشته با توجه به چالش‌های بانکی کشور و تجارب جهانی در خصوص مدل‌های نجات بانکها، گزارشی را به همراه یکی از اساتید گرانقدر به بانک مرکزی ارسال نمودیم که متاسفانه پاسخ قانع کننده‌ای در خصوص برخی از مسائل نیافتم.. برخی از پرسش‌های اساسی در آن الگوی زنجیره وار سیاستی، عبارت بودند از:.۱. نرخ جریمه ۳۴ درصدی چگونه محاسبه و بر چه اساسی سالها در سیستم بانکی کشور (چه در دوران رکود و چه در زمان رونق) در حال پیاده سازی است؟.۲. خرید (شرطی) تنها بخشی از دارایی‌های منجمد و بعضا «موهومی» بانکها توسط بانک مرکزی جهت رفع تنگنای مالی بانکها از طریق اعطای ذخائر، چرا و به چه دلیل در ایران قابل پیاده سازی نیست؟ مگر تزریق ذخائر با مکانیزم فعلی کاملا کارآ و بدون اثرات تورمی است؟ آیا ورود «شرطی» حاکمیت در بحث رفع انجماد دارایی‌های بانکی، سیگنالی مهم به خطاکاران سیستم بانکی نیست؟. آیا خرید دارایی‌های منجمد و بعضا موهومی به شرط کنترل بخشی از مدیریت برخی بانکها امکانپذیر نیست؟ البته باز هم متذکر میگردد که خرید این دارایی‌ها «شرطی» و تنها برای یک دوره زمانی میان مدت خواهد بود …۳. در گذشته بر اساس تحقیقی که در بر ...

درباره تحریم جدید شبکه صرافی انصار

❌خزانه داری آمریکا یک شبکه کامل صرافی را با جا پاهای نسبتا مهم در دبی و ترکیه هدف حمله تحریمی قرار داده (البته وزن دبی شبکه به مراتب سنگینتر است و یک جور شبکه درهم (طلا) - لیر هدف قرار گرفته، شاید از جهاتی نمونه کوچکی شبیه شبکه رضا ضراب) کسانی با این استدلال که هدف قرار گرفتن یک شبکه حاکمیتی ارزی، توان واکنش و تزریق اسکناس یا حواله حاکمیت را تضعیف می‌کند، افزایش نرخ دو روز گذشته بازار آزاد را به این تحریم تازه ارجاع می‌دهند.. در این باره توضیحاتی قابل ارائه است:.۱️⃣از ابتدا تا انتهای سال ٢٠١٨ نقش دبی در نقشه ارزی ایران شدیدا کاهش یافته است. علل اصلی این کاهش تشدید فشار ابوظبی بر حضور مالی ایران در دبی بخصوص ظهور مبحث مالیات بر ارزش افزوده، پهن شدن تور CTFT در دبی بر علیه صرافان ایرانی و ظهور دینار به عنوان یک جایگزین مطمئن الصاق شده به دلار از دلایل مختلف این کاهش نقش هستند. همچنین در مسئله اسکناس هم اساسا خطوط دسترسی کاملا جدید و نسبتا بی سابقه‌ای نسبت به خط سنتی دبی ایجاد شده. به بیان دیگر این تحریم اگر چه بلحاظ حقوق در شدیدترین وجه خود (با تگ SDGT) اعمال شده در عمل یک دهم تحریم مشاب ...

قابل توجه مدیران: زیان بالای «حقیقی» تسهیلات غیرجاری

تسهیلات غیرجاری در صورتی که سیاستگذار در خصوص ذخیره گیری و نحوه طبقه بندی زیرمجموعه‌های آن (سررسید گذشته، معوق و مشکوک الوصول) نظارت شدید به خرج دهد، در سال ۱۳۹۸ به شدت دردسر خواهد شد …تصور کنید بانکی ۱۰۰۰ واحد ضمانت نامه ریالی در قبال ۲۰ درصد سپرده مدت دار و ۸۰ درصد مستغلات صادر کرده است. اگر نرخ کارمزد را یک درصد تصور کنیم، این بانک از قبل صدور ضمانت نامه در حدود ۱۰ واحد کارمزد اخذ خواهد نمود.. همچنین با فرض نرخ سود پرداختی ۱۸درصد بابت ۲۰۰ واحد سپرده و نرخ سود دریافتی ۲۲ درصد بابت ۱۷۷ واحد تسهیلات ناشی از آن (نرخ ذخیره قانونی ۱۱٫۵ درصد در نظر گرفته شده است)، در حدود ۲٫۹۴ واحد سود ناشی از واسطه‌گری مالی حاصل گردیده و مجموع کل درآمدهای بانک ۱۲٫۹۴ واحد خواهد شد.. حال تصور کنید تسهیلات پرداختی به طبقه تسهیلات غیرجاری منتقل شود و با نظارت سخت گیرانه بانک مرکزی امکان «حساب سازی» فراهم نگردد. این شرائط کاملا بانک را در زیان خواهد برد زیرا زیان حاصل از عدم وصول درآمدهای تسهیلاتی منجر به برتری هزینه پرداخت سود سپرده بر درآمد کارمزدی ضمانت نامه خواهد شد …در این شرائط اگر ضمانت نامه صادر نمیشد ...

افزایش پایه پولی از محل مخارج دولت در حمایت از سیل زدگان

طی روزهای اخیر ریاست محترم بانک مرکزی، اعطای وام‌های جدید برای راه‌اندازی مجدد فعالیت‌ها و نیز سرمایه درگردش مورد نیاز سیل زدگان برای ادامه تولید را از اولویت‌های اصلی نظام بانکی در سال ۱۳۹۸ برشمردند. اما به نظر میرسد این موضوع می‌تواند یکی از فرصت‌های طلایی «عرض اندام» حاکمیت در خلق پول در مقابل سیستم بانکی باشد …مطالعات گوناگونی نشان میدهد بر خلاف رویه بانکداری خصوصی مبتنی بر سودآوری شخصی، بسیاری از حوزه‌های حائز اهمیت در توسعه اقتصادی و ایجاد رفاه عمومی در جامعه کاملا در ارتباط مستقیم با مخارج حاکمیت (و بویژه دولت) دارد. این امور عمدتا شامل تامین نیازهای اولیه جامعه و توسعه زیرساخت‌های اقتصادی می‌باشند که همگی با بالاترین حجم بر رفاه عمومی‌ اثرگذارند و در بسیاری از موارد تنها منتظر حضور فعالانه دولت در تخصیص اعتبار هستند …ممکن است در خصوص ناکارآمدی تسهیلات تکلیفی مباحثی مطرح شود زیرا قطعا طی سال‌های اخیر تسهیلات تکلیفی در بسیاری از موارد دارای اثرگذاری نامناسب و حتی انحراف در تخصیص منابع بوده اما اگر از این ظرفیت بخصوص در جهت کمک به بازسازی مناطق سیل زده استفاده شود، نتایج مبارکی در ...

ما به التفاوت ارزآوری از ارزبری در میان صنایع

با توجه به تحریم‌های مالی طی سال گذشته و چالش‌های ارزی در هر دو سمت تقاضا (به عنوان بخشی از هزینه تمام شده محصول) و عرضه (میزان صادرات)، به نظر میرسد بتوان شاخصی به عنوان «مابه التفاوت ارزآوری از ارزبری» تعریف نمود …قابل ذکر است شاخص ارزآوری از سهم صادرات از کل تولید هر صنعت حاصل میگردد. شاخص ارزبری نیز سهم مواد خارجی وارداتی مصرف شده از کل هزینه‌های عملیاتی تولید (شامل هزینه‌های مواد خام اولیه، لوازم بسته بندی، ابزار و وسائل کار) تعریف میگردد.. البته این محاسبات بر اساس داده‌های سال ۱۳۹۴ بوده که چالش‌های تولید و صادرات فعلی در آن برقرار نبوده و برای کسب ضریب بالاتر اطمینان باید از داده‌های سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ بهره برد (که فعلا در دسترس نیست). آمارها نشان میدهد تولید کود شیمیایی و ترکیبات ازت بالاترین مابه التفاوت و تولید وسائل نقلیه هوایی و فضایی کمترین شاخص را به خود اختصاص داده‌اند …عباس دادجوی توکلی. ...

حساب‌های انتقالی Sweep account

یکی از خدمات بانکداری شرکتی بهره مندی از شعب اجاره‌ای و حساب‌های انتقالی است … «شعبه اجاره‌ای» به شعبه‌ای از یک بانک خارجی اطلاق می‌شود که مدیریت و بدنه اصلی آن، در حوزه قضایی ای که در آن مجوز گرفته است، قرار ندارد. ایجاد شعب اجاره‌ای، این مزیت را برای یک بانک فراهم می‌آورد که بتواند در یک حوزه قضایی خارجی، انواع خاصی از فعالیتهای تجاری خارجی را ارائه کند بدون آنکه متحمل هزینه‌های متداولی شود که معمولا برای ایجاد یک شعبه کامل در خارج پرداخت میشود. از این شعب برای اجتناب از محدودیتهای داخلی خاصی استفاده میشود که درخصوص انجام امور تجاری درحوزه‌های قضایی دیگر وضع میشوند. معمولا در این شعب، هیچگونه عملیات محلی آغاز نشده و شکل نمی‌گیرد.. یکی از راهکارهای جذب مشتری در بانکداری شرکتی در آمریکا بهره مندی از حساب‌های جارو شده یا انتقالی accounts Sweepمی باشد …حسابهای جارو شده از آن رو مورد استفاده قرار میگیرند که بر اساس قوانین آمریکا، بانکها مجاز به پرداخت بهره به حسابهای جاری تجاری آمریکایی نیستند. در نتیجه، به منظور برخورداری از امکان پرداخت بهره به مشتریان شرکتی، بانکهای مذکور در پایان هر ر ...

اگر به دنبال منبعی برای تئوری پیشرفته پولی (MMT) هستید کتاب فوق را از دست ندهید

William_Mitchell,_L_Randall_Wray.pdf (3.3 MB)

دانلود و مشاهده در تلگرام

دورۀ زمانی معاملات در بازار بین بانکی.. عباس دادجوی توکلی

سرمایه گذاری خارجی در سال ۱۳۹۸.. اما به نظر نگارنده این آمار غیر واقعی است

وقتی صحبت از سرمایه‌گذاری خارجی می‌شود، باید بیشترین میزان امنیت و ثبات در کشور وجود داشته باشد تا سرمایه‌های خارجی جذب شود …همانطور که در نمودار ملاحظه می‌گردد با توجه به آمارهای ثبت شده در سال ۱۳۹۱ و با در نظر گرفتن نرخ دلار ۱۸۰۰ تومانی (میانگین ارز رسمی و مبادله‌ای) از هر سه طرح عمرانی کشور، یکی توسط خارجی‌ها ساخته شده است!!! طبیعی است که این آمار قابل باور نباشد.. به نظر میرسد با توجه به پیش بینی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس در خصوص بودجه عمرانی ۳۵ هزار میلیارد تومانی در سال ۱۳۹۸ و همچنین پیش بینی یک میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی و همچنین نرخ دلار ۹ هزار تومانی، از هر پنج طرح عمرانی کشور، یکی توسط خارجی‌ها ساخته شود …عباس دادجوی توکلی. ...

سرانه هزینه پرسنلی بانک آینده در سطحی برابر با بانکهای «خصوصی شده با سابقه» مانند بانک صادرات

عباس دادجوی توکلی.

سهم سپرده‌های سیال در نظام بانکی کشور بین سالهای ۱۳۸۰ الی ۱۳۹۶

این موضوع که انواع سپرده ماهیت پس اندازی داشته و بانکها پس انداز اشخاص را وام دهی می‌نمایند غلط است. باید پذیرفت برخی از انواع سپرده‌های موجود در نظام بانکی (به عنوان سپرده‌های سیال)، در واقع پس‌انداز اشخاص نبوده و بانک محلی برای نگهداری این وجوه برای پشتیبانی کسب و کار می‌باشد (سپرده‌های دیداری، قرض الحسنه پس انداز و سایر سپرده‌ها و البته از بهمن ۱۳۹۷ به بعد با ماه شمار شدن سود‌ها سپرده‌های کوتاه مدت نیز بعضا در این دسته قرار خواهد گرفت). اما در هر حال بانکها از این وجوه هم برای خلق پول بهره میبرند …به همین خاطر میتوان گفت بانکها از سپرده هایی با ماهیت پس انداز (سپرده‌های مدت دار) و سپرده هایی با ماهیت پشتوانه مبادلات (سپرده‌های سیال) جهت ایجاد پشتوانه‌ای برای اعطای تسهیلات بهره میبرند.. عباس دادجوی توکلی. ...

قابل توجه اعضای فعال در حوزه بیمه در کانال تلگرامی «اقتصاد پولی»

بیمه-صنعت.pdf (1.3 MB)

دانلود و مشاهده در تلگرام

در سال ۱۳۹۶ گزارشی در خصوص «حق بیمه پرداختی صنایع در سال ۱۳۹۴» برای یکی از شرکتهای بیمه خصوصی کشور تهیه نمودم که با کسب اجازه از آن نهاد در اختیار اعضای کانال قرار خواهم داد. در این گزارش به دنبال حل مسائل زیر هستیم:.۱- کدام صنایع بیشترین حق بیمه پرداختی را می‌پردازند؟.۲- کدام صنایع بیشترین (کمترین) حق بیمه پرداختی را به ازای کل ارزش ستانده خود می‌پردازند؟. عباس دادجوی توکلی. ...

اشتباه محاسباتی در هزینه تمام شده سپرده بانکی.. نرخ سود پرداختی تعهد شده به مشتریان.۲

هزینه فرصت عدم امکان بهره مندی از سپرده قانونی جهت وام دهی و یا سایر مصارف. برای مثال وقتی بانکها ۱۰۰ واحد سپرده از بانکهای دیگر «جذب» مینمایند (با فرض نرخ سود سپرده پرداختنی ۱۵ درصد، نرخ ذخیره قانونی ۱۱٫۵ درصد و نرخ وام دهی ۱۸درصد)، نرخ تمام شده سپرده به صورت زیر محاسبه میشود:. (۱۰۰*۰٫۱۵) + (۱۱٫۵*۰٫۱۸) =۱۷٫۰۷. در این حالت نرخ تمام شده پول برای بانک مورد نظر ۱۷٫۰۷ درصد می‌باشد نه ۱۵ درصد.. حالت قبل مربوط به شرائطی است که بانکها سپرده (و همچنین ذخائر مربوط به آن) را جذب می‌نمایند. در برخی اوقات «خلق سپرده از هیچ» بجای «جذب» منابع مطرح میگردد …برای نمونه در حالتی که ارتباط میان دارایی‌ها و بدهی‌ها قطع بوده و ذخائر به شکل پسینی (نه پیشینی) برای پشتیبانی «خلق پول از هیچ» توسط بانکها، از بازار بین بانکی و یا بانک مرکزی در اختیار آنها قرار میگیرد، نحوه محاسبه کمی متفاوت خواهد شد.. برای نمونه تصور کنید بانکی که در تنگنای مالی برای پرداخت سود سپرده به مشتریان در ابتدای ماه مواجه است، از هیچ خلق پول نموده و سپرده مشتریان ۱۰۰ واحد شارژ شود …در این حالت بانک تجاری موظف به پرداخت ۱۱٫۵ واحد سپرده ق ...

اشتباه رایج در میان بانکداران

در میان برخی از بانکداران این مسئله متداول است که جذب منابع از طریق بازار بین بانکی به دلیل آنکه نیاز به سپرده قانونی ندارد، به صرفه‌تر می‌باشد.. باید توجه داشت بازار بین بانکی محل تبادل ذخائر (پول مخلوق بانک مرکزی) میان بانکها بوده (نه تبادل سپرده یا پول مخلوق بانکها) و اینکه تصور کنیم پول مخلوق بانک مرکزی نیاز به سپرده قانونی داشته باشد، جای تعجب فراوان دارد!. نرخ ذخیره قانونی نسبتی از «سپرده‌های بانکی یا پول مخلوق بانکهای تجاری» است که بانک باید الزاما نزد بانک مرکزی سپرده کند. این بدان معنا نیست که «بخشی از سپرده‌ها» به‌صورت ذخیره قانونی نگه‌داشته می‌شود زیرا سپرده‌ها، پول مخلوق بانک است درحالی‌که ذخایر، پول مخلوق بانک مرکزی است …درواقع بانک مرکزی بانک‌ها را ملزم می‌کند به میزان درصد مشخصی از پولی که خلق می‌کنند، پول بانک مرکزی را اکتساب کرده و نزد او نگه دارند …عباس دادجوی توکلی. ...