@Desdoniva عباس دادجوی توکلی ارتباط با ادمین دکترای اقتصاد پولی


کاهش نرخ ذخیره قانونی و اثر بر میزان و نوع تسهیلات دهی

کاهش نرخ ذخیره قانونی و اثر بر میزان و نوع تسهیلات دهی
در کتب اقتصاد کلان خوانده‌ایم که با کاهش نرخ ذخائر قانونی بدلیل افزایش ضریب فزاینده نقدینگی، قدرت وام دهی بانکها به «اشخاص و یا بانکها» افزایش می‌یابد. اما بد نیست به نمونه واقعی این موضوع در کشور خودمان نیم نگاهی داشته باشیم …در تابستان ۱۳۹۴ نرخ ذخیره قانونی از ۱۳ درصد تا حدود ۱۰٫۵ درصد کاهش یافت. با کاهش نرخ ذخیره قانونی، میزان سپرده بانکها نزد بانک مرکزی (ذخائر) تغییر نمیکند بلکه ترکیب آن عوض شده و سپرده قانونی کاهش و سپرده مازاد افزایش می‌یابد.. بانکها از این ذخائر مازاد میتوانند جهت وام دهی به اشخاص، بانکها و یا تسویه بین بانکی بهره برند …اتفاقی که در اقتصاد ایران رخ داد آن بود که بانکها از این منابع جهت تسویه بین بانکی و تسهیلات دهی به یکدیگر بهره بردند تا تسهیلات دهی به اشخاص.. به همین دلیل نوع «تمایل» بانکها جهت مصارف در این امر بسیار تعیین کننده است. …همانطور که در نمودار سمت راست (سبز رنگ) ملاحظه میشود نسبت تسهیلات دهی به اشخاص به شدت در حال کاهش بوده است …عباس دادجوی توکلی. ...
  • گزارش تخلف

در خصوص تصمیم بانک مرکزی برای انتخاب حسابرس بانک‌‌ها

بانک مرکزی با اعلام تصمیمی جدید اعلام کرد طبق اختیارات و با توجه به شرایط، می‌تواند بانک‌ها و موسسه‌های اعتباری را ملزم به انتخاب حسابرس متفاوت از حسابرسان مستقل شرکت‌های تابعه کند …در این خصوص باید گفت طی سال‌های اخیر به کررات در مورد ضعف اجرای حسابداری تعهدی بویژه در بخش دارایی‌های بانکی مانند نحوه استمهال تسهیلات، معاملات صوری و ضربدری بانک‌ها با یکدیگر و همچنین نقش شرکت‌های تابعه آنها سخن گفته شده است.. در حقیقت شرکت‌های تابعه نقش پررنگی در توسعه پدیده «درونزایی پولی» داشته و همانطور که قبلا گفته شد ۶۶ درصد بنگاه‌های تابع بانک‌ها در دو حوزه پربازده «مستغلات و بازرگانی» عصای دست بانکها شده‌اند …نوع حسابداری در بانک‌ها و شرکت‌های تابعه نیز سبب ایجاد ابهام بیشتر و عدم شفافیت در عملکرد بانک‌ها گردیده و و نهایتا اظهارنظر یکسان از نوع مشروط روی تمامی گزارشهای صورت‌های مالی (بدون ورود به محتوی و تحلیل عمیق گزارشهای مالی) برای تأیید ادعای مذکور کفایت میکند و این امر از جمله ضعفهای فرآیند حسابرسی است که مسئولیت آن متوجه حسابرسان مستقل بانکها است …در کنار انتخاب بازرس مستقل برای بانک‌ها از ی ...
  • گزارش تخلف

نقش والای فدرال رزرو به عنوان «تسویه کننده نهایی» در ماه دسامبر

طی سال‌های ۲۰۰۴ الی ۲۰۱۷ (بجز دو سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰)، حجم تبادلات بین بانکی (بوسیله تمامی ابزارهای پرداخت) در چهار روز انتهایی سال میلادی، بطور روزانه معادل تولید ناخالص داخلی سالانه آمریکا بوده است.. این موضوع اهمیت کارکرد بانک مرکزی در ارائه نظام صحیح پرداخت که روان سازی مبادلات را در پی داشته باشد گوشزد نموده و به قول هیات رییسه فدرال رزرو، نقش «تسویه کننده نهایی» گاها در سطحی بالاتر از «وام دهنده نهایی» قرار میگیرد.. به نظر میرسد که این موضوع در اقتصاد کشورمان نیز اتفاق بیافتاد (تنها یک فرضیه است)، به طوری که شاید حجم مبادلات بین بانکی در روزهای ۲۶، ۲۷و ۲۸ اسفند، گاها ممکن است به اندازه «ارزش اسمی» یک سال تولید کشور بوده و این امر نشان از نقش حیاتی بانک مرکزی در تسهیل تبادلات میان کسب و کارها دارد …عباس دادجوی توکلی. ...
  • گزارش تخلف

ریسک سرایت بین بانکی چیست؟

ریسک سرایت بین بانکی عبارت است از گسترش آثار ناشی از تغییرات در عملکرد و سلامت یک بانک به بانکهای دیگر فعال در یک حوزه جغرافیایی …برای مثال، اگر یک بانک بزرگ در کشور با کمبود شدید نقدینگی مواجه شده و اقدام به فروش دارایی‌های خود به خصوص در بازار مسکن کند، با تاثیرگذاری بر بازار مسکن و کاهش قیمت مسکن، ترازنامه سایر بانکها را هم به شدت تحت تاثیر قرار میدهد.. این بدان معنی است که بانکها که خود یکی از عوامل و بانیان رشد حبابی مسکن بودند، خود ممکن است در ترکیدگی این حباب نقش اصلی را ایفا نمایند …عباس دادجوی توکلی. ...
  • گزارش تخلف

نقدی بر سخنان امروز ریاست محترم بانک مرکزی

مصاحبۀ امروز ریاست محترم بانک مرکزی جناب آقای دکتر همتی که بنده افتخار شاگردی ایشان را داشته‌ام، پیرامون مسائل مهم کنونی بازار پولی کشور و تغییرات احتمالی در سیاستگذاری پولی بدلیل برخی ابهامات واجد نکات و نیازمند تأملاتی مهم است که در ادامه به آنها اشاره خواهم نمود.. ایشان در جلسه امروز با خبرنگاران فرمودند: «هدف ما تغییر ترکیب کل‌های نقدینگی است. هم‌اکنون عمده دلیل رشد نقدینگی سود سپرده‌ها و ضریب فزاینده است و باید آن را (این دو متغیر را) کاهش دهیم و پایه پولی را زیاد کنیم، چون پول در دست مردم کم است. اگر بتوانیم این تغییر را بدهیم، می‌توانیم برای رونق تولید از آن استفاده کنیم. بنابراین یک برنامه خوبی داریم.». به نظر میرسد نکته مهم و مبهم در این سخنان آن است که کمبود پایه پولی و تاکید بر انبساط آن، نشان از کمبود پول نزد بانکهاست و نه مردم!. همچنین پول در دست مردم (سپرده‌های بانکی) بصورت کلی کم نبوده بلکه به شدت نامتقارن توزیع گردیده و توزیع ناعادلانه آن سبب ایجاد فرصت‌های سفته بازی برای عده قلیلی خواهد شد که لزوم هدایت و کنترل این متغیر شرط اصلی رونق تولید است.. همچنین ایشان به درستی ...
  • گزارش تخلف

ابهام در ارقام «سرمایه گذاری خارجی در اوراق بهادار»

ابهام در ارقام «سرمایه گذاری خارجی در اوراق بهادار»
سرمایه گذاری خارجی در سه قالب سرمایه گذاری مستقیم خارجی، سرمایه گذاری خارجی در پورتفوی یا اوراق بهادار و همچنین ترتیبات قراردادی صورت میگیرد …سرمایه گذاری در پرتفوی، شامل سرمایه گذاری اشخاص خارجی در اوراق مبتنی بر دارایی (سهام و حق تقدم سهام) و یا اوراق مبتنی بر بدهی (انواع اوراق صکوک و مرابحه و.) است که با هدف کسب سود انجام میشود.. در این نوع از سرمایه گذاری، عموما فرد سرمایه گذار کمتر از ۱۰ درصد سهام یا حق تقدم سهام یک شرکت را در کشور میزبان برعهده دارد و در مدیریت شرکت نقش مؤثری ندارد.. آمارهای بانک مرکزی در سال ۱۳۹۱ و با اوج گیری تحریم‌ها نشان میدهد که حجم این نوع سرمایه خارجی در اقتصاد کشور به شکل فزاینده‌ای افزایش یافته در حالی که حجم سرمایه گذاری خارجی در بورس طی سال ۱۳۹۱ نسبت به سال ۹۰ بیش از ۳۵درصد کاهش یافته است!. در حال حاضر این نوع جذب منابع با توجه به شوک‌های سیاسی و اقتصادی و همچنین نبود قوانین شفاف (همچون نحوه خروج سرمایه و تسویه با نرخ مشخص ارز و.) شکنندگی بازار سرمایه را افزایش میدهد.. عباس دادجوی توکلی. ...
  • گزارش تخلف

مقدار بهینه نقدینگی در یک اقتصاد

نقدینگی باید در اقتصاد با یک کنترل نسبی از سوی سیاستگذار، معاملات لازم اعم از مبادلاتی و غیرمبادلاتی را پوشش دهد و موجب تسهیل داد و ستد شود.. اینکه مقدار نقدینگی چه میزان باشد بستگی به شرایط و ساختار هر اقتصاد دارد و نمی‌توان برای همه اقتصادها، مقدار و کمیت معینی از نقدینگی را به عنوان مقدار بهینه توصیه کرد.. بطور کلی اعتقاد نگارنده آن است که با توجه به درونزایی پولی، هیچ مازاد عرضه پولی در اقتصاد رخ نخواهد داد. زیرا مصارف نقدینگی، این حجم از پول را طلبیده و ایجاد نموده است، چه با اهداف مبادلات حقیقی و چه با انگیزه‌های سفته بازانه، چه برای اشخاص، بانکها و حتی حاکمیت. نسبت نقدینگی به تولید ناخالص داخلی کشور از عدد «یک» عبور نموده و همانند برخی از کشورهای پیشرفته حجم نقدینگی از تولید ناخالص داخلی عبور نموده است. اما چه تفاوتی میان ما و آنها وجود دارد؟. اگر فرآیند تولید واقعی و اقتضائات تجاری مربوط به آن، ایجاد کننده نقدینگی باشد، چون برای تولید یک محصول نهایی مراحل ساخت و تولید زیادی لازم است، مبادله و خرید و فروش کالاهای فراوان واسطه‌ای برای تولید یک محصول پیشرفته مستلزم وجود نقدینگی بی ...
  • گزارش تخلف

«خلق پول از هیچ» در خصوص عملکرد بانکهای تجاری

دیدگاه اولیه در خصوص عملکرد بانکهای تجاری و بانک مرکزی آن است که بانکها (بدون ذخائر پیشینی) ابتدا وام می‌دهند، از این طریق سپرده خلق میکنند، سپس به دنبال ذخائر (سپرده بانک نزد بانک مرکزی) مربوط به آن میروند …حال تصور کنید وام گیرنده تصمیم خواهد گرفت تا از محل سپرده‌های خود (ایجاد شده از طریق تسهیلات) خرج کند و این پول به بانک دیگری کوچ کند …قبلا ذکر شد که با انتقال سپرده از بانک الف به بانک ب، مبادله بین‌ بانکی «تنها و تنها» از طریق تبادل ذخائر امکان پذیر است و بانکها پشیزی برای سپرده‌ها اهمیتی قائل نیستند.. بانک وام دهنده بدلیل آنکه «از محل هیچ» و بدون داشتن ذخائر وام دهی نموده، دچار کسری ذخائر شده و عملا در اتاق تسویه بین‌بانکی با مشکل برخواهد خورد …اما این تمام ماجرا نیست. زیرا بدلیل آنکه این رفتار بطور شایع در میان بانکها متداول است، با فرض داشتن نگاه کلی به سیستم بانکی و رفتار متقابل همان شرایطی که برای بانک الف اتفاق می‌ افتد برای بانک ب و سایر بانک‌ها رخ می‌دهد …یعنی با خروج سپرده از یک بانک، احتمالا سپرده‌های دیگر به آن بانک وارد شده و این امر نیاز به ذخائر را برای تسویه یا صفر ...
  • گزارش تخلف

فشار درهمی.. تقریبا همه ابزار رسانه‌ای خزانه داری یکپارچه در کنار این فشار همه جانبه هستند

برای تکمیل چارچوب تحلیل نکات زیر قابل ارائه است:.۱️⃣اگر چه همه تلاش آن است که این افزایش به وجوه اقتصادی تروریستی اعلام شدن سپاه اسناد شود، ولی واقعا و در صحنه عمل این اقدام هیچ اثر اقتصادی ای بیش از تحریم کاتسا ندارد. در واقع منطق مخرب اشاعه تحریم کاتسا انتهای توان تحریمی ای بود که خزانه داری می‌توانست به نمایش بگذارد. این که یک تحریم قبلی در قالب وضعیتی جدید باز بسته بندی می‌شود و وحشت آن به اگر چه به زور و ضرب فشار در دبی) مجددا به افکارعمومی ایران فروخته می‌شود، نشانه ضعف ما در توضیح این موارد (اگر چه واضح و بدیهی) به افکار عمومی است …۲️⃣آمریکایی‌ها می‌دانند که بر سر اینده حضور مالی ایران در عراق جنگ بزرگی بین بانک مرکزی ایران و خزانه داری آمریکا در جریان است و بانک مرکزی ایران (ولو میلی متر به میلی متر) در حال پیشرفت در این جبهه است. ان‌ها به خوبی مطلعند که بافت مالی عراق به نحوی است که بعد از استقرار بخشی از نظام تسویه بین المللی ایران روی دینار عراق، درهم امارات هیچ نقش محوری ای در ساخت مالی ایران نخواهد داشت و ضمنا این نقش تازه دینار عراق با تحریم هم قابل محدود سازی نیست ….۳️⃣آ ...
  • گزارش تخلف

خطای سیاست گذاری در بحران بزرگ

جان تیلور؛ استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه استنفورد، در همایشی که در سال ۲۰۰۷ در «فدرال رزرو کانزاس» برگزار شد، به بررسی آماری علل بروز رکود بزرگ در امریکا پرداخت. این پژوهش که ارایه آن با آغاز نشانه‌های ظهور بحران مالی در هم آمیخته شده بود، نشان می‌داد که در واقع التهاب ناشی از بازار مسکن در دوران رکود بزرگ، ریشه‌ای جز تصمیم‌های بانک مرکزی آمریکا نداشت. این پژوهش همچنان نشان می‌داد که فدرال رزرو علاوه بر خلق بحران نقش زیادی نیز در تشدید رکود در اقتصاد آمریکا داشت. اما پیشروترین سیاست‌گذار پولی در جهان چگونه منجر به خلق تلخی عمیق رکود بزرگ شد؟. میلتون فریدمن، اتخاذ دو سیاست پولی متضاد در خلال سال‌های ۱۹۳۰ تا ۱۹۳۳ و ۱۹۳۳ تا ۱۹۳۷ را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین دلایل وقوع رکود بزرگ در آمریکا معرفی می‌کند. رویکرد انقباضی فدرال رزرو در نیمه نخست دهه ۱۹۳۰ در کنار سیاست‌های مالی انقباضی در این سال‌ها در عمل با اثرگذاری بر تقاضا موجب انبار شدن کالاها در انبار تولیدکنندگان شد …به عقیده کارشناسان اقتصادی سیاست‌گذاران آمریکایی در آن سال‌ها هم در شناخت نشانه‌های رکود دچار اشتباه شدند و هم پس از بروز نشا ...
  • گزارش تخلف

نقدی بر یک «محصول اعتباری» بانکی.. «تسهیلات گیری در قبال سپرده گذاری»

قبلا بحث شد که این نوع تسهیلات دهی لزوما فعالیت «واسطه‌گری مالی حقیقی» بانکها به معنای تامین مالی متقاضیان مالی نمی‌باشد …همچنین گفته شد در این فرآیند بانکها از ذخائر مازاد حاصل از خلق پول جهت رفع بدهکاری در بازار بین بانکی و یا کاهش اضافه برداشت در بانک مرکزی و همچنین وام دهی به سایر بانکها بهره می‌برند …اما بد نیست از بعد «هزینه - فایده» مشتری نگاهی به این طرح داشته باشیم:. تصور کنید ده میلیون ریال سپرده گذاری نموده، سود ۱۰ درصد دریافت نموده و در مقابل ۷۵ درصد مبلغ سپرده گذاری را با نرخ ۹درصد تسهیلات ۳۶ ماهه دریافت کنید …بعد از ۳ سال اصل و سود سپرده شما ۱۳ میلیون ریال خواهد شد (بدون مرکب در نظر گرفتن سود). همچنین در قبال ۷٫۵ میلیون ریال تسهیلات ماهانه ۲۳۸,۴۹۸ ریال و جمعا ۸,۵۸۵,۹۲۸ پرداخت خواهید نمود. حال پس از ۳ سال مانده پول شما عبارت است از:.۱۳۰۰۰۰۰۰-۱,۰۸۵,۹۲۸=۱۱,۹۱۴,۰۷۲. حال تصور کنید بجای این فرآیند، از سپرده اولیه خود مبلغ ۷٫۵ میلیون ریال برداشته و ۲٫۵ میلیون ریال آن را با نرخ ۲۰ درصد سالانه در یکی از بانکهای خصوصی سپرده گذارید. از طرفی مبلغ اقساط ماهانه ۲۳۸,۴۹۸ را برای ۳۶ ماه د ...
  • گزارش تخلف

تحقق ۹۷ درصدی درآمد مالیاتی دولت در سال ۱۳۹۷

درآمد مالیاتی در کنار فروش نفت، فروش اوراق، افزایش نرخ ارز و … از مهمترین منابع درآمدی دولت می‌باشد.. بنابر گفته‌های وزیر اقتصاد، میزان درآمد مالیاتی پیش‌بینی شده برای سال گذشته ۱۱۲ هزار میلیارد تومان بود که ۱۰۹ هزار میلیارد تومان آن محقق شد که نشان از تحقق ۹۷ درصدی دارد.. در سال ۱۳۹۸ کاهش احتمالی درآمد ارزی دولت که خود منجر به کاهش توان تولیدی کشور خواهد شد، قطعا منجر به کاهش احتمالی درآمد مالیاتی خواهد شد.. قابل ذکر است وصول درآمد مالیاتی دولت از اشخاص غیردولتی در صورتی که به حساب دولت نزد بانک مرکزی واریز گردد، منجر به «محو» پول خواهد شد …عباس دادجوی توکلی. ...
  • گزارش تخلف

چک‌های مبادله‌ای با کارکردی مشابه نقدینگی

در سال ۱۳۹۵ حدود ۵۲۹۰ هزار میلیارد تومان چک مبادله شده است که این مبلغ، حدود ۱۸ برابر مبلغ چک‌های مبادله شده در سال ۱۳۸۴ است …با نگاهی دقیق‌تر، ملاحظه می‌شود که این رقم، حدود ۴ برابر نقدینگی رسمی است …بسیاری از این چک‌ها بدون تاریخ است و به طور متوسط چند دست چرخش می‌کند. اگر نیمی از چک‌ها تاریخ دار باشند و سرعت چک‌ها به طور متوسط ۲ باشد، می‌توان گفت که این مبلغ به مثابه نقدینگی است. البته این تحلیل‌ها مبتنی بر دقت کامل نیست اما کلیت آن، صحیح و دقیق است و این حکایت از آن دارد که اقتصاد، در نقدینگی و وسیله دریافت – پرداخت غوطه ور است …عباس دادجوی توکلی. ...
  • گزارش تخلف

رشد اقتصادی کل صنعت و برخی صنایع اصلی در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸

رشد اقتصادی کل صنعت و برخی صنایع اصلی در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸
قابل ذکر است سناریوهای گوناگون بر حسب میزان تزریق ارز به اقتصاد کشور (ناشی از فروش نفت)، ما به التفاوت ارزبری از ارزآوری، رشد قیمت محصولات در داخل و قیمت جهانی محصولات حاصل شده است. تولید فلزات اساسی از صنایعی است که میتوان در سال ۱۳۹۸ بر روی آن تمرکز بیشتری داشت. مشروح ابن گزارش با کسب مجوز از نهاد مربوطه در خرداد ماه سال جاری منتشر خواهد شد. قابل ذکر است در سناریوی سوم، میزان فروش نفت روزانه ۴۰۰ هزار بشکه و بر اساس هر بشکه ۳۸ دلار در نظر گرفته شده است. عباس دادجوی توکلی. ...
  • گزارش تخلف

برآوردهای حاصل از ترازنامه بانک مرکزی نشان میدهد، نرخ بهره پرداختی بابت سپرده قانونی به بانکها (جایزه سپرده قانونی) طی سال‌های دهه

برآوردهای حاصل از ترازنامه بانک مرکزی نشان میدهد، نرخ بهره پرداختی بابت سپرده قانونی به بانکها (جایزه سپرده قانونی) طی سال‌های دهه
این نسبت از سود پرداختی بابت سپرده قانونی به «متوسط سپرده قانونی سالیانه» حاصل گردیده است.. قابل ذکر است سود پرداختی بابت سپرده قانونی، سپرده‌ای از جنس ذخائر است نه سپرده بانکی. عباس دادجوی توکلی.
  • گزارش تخلف

هر نوع «عدم وام دهی» بانکها، مرتبط با بانکداری ذخائر کامل نیست

طرح موضوع پرداخت سود به ذخائر بانکها (سپرده بانکها نزد بانک مرکزی) و کاهش انگیزه تسهیلات دهی از سوی بانکها توسط میلتون فریدمن «پولگرا» در دهه ۶۰ به‌عنوان یک راه حل عملیاتی در جهت بانکداری با ذخائر کامل بود. بانکداری که بانکها در آن فاقد قدرت خلق پول (اختیاری یا اجبارا) از طریق وام دهی هستند و حجم پول خلق شده، بصورت برونزا قابلیت کنترل بیشتری می‌یابد …شاید بتوان گفت آنچه در بحران مالی ۲۰۰۸ در آمریکا پیاده شد، یعنی پرداخت بهره از سوی بانک مرکزی به ذخایر بانکها و سلب انگیزه وام دهی از آنها، نمونه‌ای واقعی از آنچیزی بود که فریدمن بدان اعتقاد داشت.. اما آنچیزی که در ایران در خصوص کاهش شدید تسهیلات دهی (علی رغم رشد فزاینده نقدینگی) طی سالهای اخیر در سیستم بانکی روی داده بسیار بسیار متفاوت از آنچیزی ست که در بانکداری ذخائر کامل انتظار میرود …اولین تفاوت در آن است که اولا حجم ذخائر مازاد در دسترس بانکها با کمبود مواجه بوده و عمدتا در جهت تسویه بانکی مورد استفاده قرار میگیرد تا آنکه برای وام دهی مورد فراخوان بانکها قرار گیرد.. دوما آنچه در آمریکا رخ داد بدین صورت بود که پولی که توسط بانک مرکزی ...
  • گزارش تخلف