@Desdoniva عباس دادجوی توکلی ارتباط با ادمین دکترای اقتصاد پولی


آیا بانک مرکزی با هدف قانع کردن مجمع تشخیص به تصویب سی اف تی و پالرمو بازار ارز را رها کرده است؟

پاسخ این سوال از دید من واضح و مشخص است: خیر!. متاسفانه ظرف روزهای گذشته بارها این گزاره مطرح شده که بانک مرکزی با هدف فشار آوردن بر مجمع تشخیص عمدا بازار ارز را رها کرده. این گزاره به هیچ وجه با گزاره‌های میدانی تطابق ندارد چرا که: …۱️⃣اولا در مهمترین روزها که دقیقا همراه با تعویق رای مجمع درباره پالرمو بوده بانک نه تنها بازار را رها نکرده است بلکه حضور کاملا فعال داشته. به عنوان مثال فقط در یک روز قیمت صرافی‌های بانکی را یکبار ٣٠٠ و بار دوم ٣٤٠ تومان افزایش داده است. افزایش نرخ صرافی‌های بانکی یک پیش نیاز حیاتی برای بستن فرصت اربیتراژی بین صرافی‌های بانکی و بازار ازاد و اغاز فرایند کاهش قیمت بازار ازاد از طریق تزریق موازی است. در واقع افزایش قیمت صرافی‌های بانکی نه برای افزایش نرخ ارز، بلکه برای کاهش نرخ ان است. همچنین علیرغم فضاسازی غیر فنی و دروغ تعدادی از رسانه‌های مدافع فتف مبنی بر اعطای اخرین فرصت به ایران توسط FATF و بازگشت احتمالی کانترمژر بعد از چهار ماه (که سهم این دروغ را در افزایش نرخ از بعد از ظهر دیروز نمی‌توان دستکم گرفت) بانک به جای همراهی با این موج، امروز ضمن افزایش ...
  • گزارش تخلف

سهم دارایی‌های ارزی از کل دارایی‌های خارجی بانک مرکزی

سهم دارایی‌های ارزی از کل دارایی‌های خارجی بانک مرکزی
همانطور که قبلا ذکر شد دارایی‌های خارجی بانک مرکزی عبارتند از طلا، طلا نزد صندوق بین‌المللی پول، ارز، ارزهای تهاتری، سهیمه و سهام در موسسات بین‌المللی و حق برداشت مخصوص …مهمترین جز دارایی خارجی بانک مرکزی، دارایی‌های ارزی بانک مرکزی می‌باشد که عمدتا یکی از اجزایی است که به شدت محرمانه بوده و در خصوص مقدار آن و نوع ارزهای موجود در سبد ارزی بانک مرکزی اطلاعات به روز وجود ندارد.. قابل ذکر است دارایی ارزی بانک مرکزی شامل اسکناس و نقود بیگانه ارزی، سپرده‌های بانک مرکزی نزد بانک‌های خارجی، اوراق قرضه و اسنادخزانه خارجی، حق برداشت مخصوص، گواهی سپرده ارزی، دارایی‌های سرمایه‌ای و. میباشد که طی بازه زمانی سال ۱۳۸۱ الی ۱۳۹۵، سهم آن از کل دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در بازه ۸۶ الی ۹۵ درصد در نوسان می‌باشد و صد البته طی سالهای اخیر این سهم روند نزولی به خود گرفته است …نمودار سبز در سمت راست نمایانگر سهم میباشد. آشنایی با ترازنامه بانک مرکزی. عباس دادجوی توکلی. ...
  • گزارش تخلف

درونزایی «پولی و نرخ بهره» و منحنی تقاضای کل

در گذشته یادآوری گردید که منحنی تقاضای کل در برخی موارد در کشور بر مبنای حرکت همگام «تورم» و «تقاضا» تبیین گردیده است. این امر بخصوص در دوره سال ۱۳۸۰ الی ۱۳۸۶ که اوج ثبات اقتصادی کشور بود، مشاهده گردید …در آینده بیشتر از منحنی LM نزولی خواهم گفت. این امر بخصوص در شرایط تورمی و زمانی که کشش درآمدی تقاضای تسهیلات بالاتر از کشش درآمدی تقاضای پول باشد، صدق میکند …بخاطر دارید نزولی بودن منحنی تقاضای کل از رابطه زیر حاصل میگردید:. افزایش سطح عمومی قیمت‌ها مجب کاهش حجم حقیقی پول گردیده، نرخ بهره اسمی افزایش می‌یابد و این امر موجب کاهش سرمایه گذاری و در نتیجه کاهش تقاضای کل میشود. این تحلیل در فضای درونزایی پول و نرخ بهره کاملا متفاوت است. به تحلیل زیر توجه کنید:. تصور کنید سطح عمومی قیمت هادر اقتصاد کشور افزایش یابد (که البته خیلی نیاز به تصور ندارد زیرا تورم جزئی از زندگی ایرانیان است). حال واقعا حجم حقیقی پول کاهش می‌یابد؟. به آمارهای بانک مرکزی توجه کنید. ...
  • گزارش تخلف

بیماری هلندی در ایران

طی دو دهه اخیر همواره نرخ تورم کالاهای قابل تجارت کمتر از نرخ تورم کالاهای غیرقابل تجارت بود. تفاوتی که نشانه «بیماری هلندی» و یکی از مهم‌ترین سیاست‌های تورم‌زا است …منبع: پژوهشکده وزارت اقتصاد.
  • گزارش تخلف

بدهی بانکها به بانک مرکزی شامل چه اجزایی است؟

بدهی بانکها به بانک مرکزی شامل چه اجزایی است؟
همانطور که مکررا اشاره گردیده، طی سالهای اخیر بدهی بانکها به بانک مرکزی به عنوان عامل مسلط در رشد پایه پولی (پول مخلوق بانک مرکزی) افزایش بی سابقه‌ای یافته است. برای فهم بیشتر این متغیر، آشنایی با اجزای آن خالی از لطف نیست. این سرفصل از چهار جز تشکیل یافته است:.۱. تنخواه گردان پرداخت وجوه دولتی (بانک مرکزی)؛ این حساب بیان‌کننده‌ی ۱۲ درصد از مانده‌ی وجوه دولتی است که بانک به نمایندگی از طرف بانک مرکزی دریافت و نزد خود نگهداری می‌کند …۲. بدهی به بانک مرکزی - در حساب جاری: این حساب مانده‌ای را نشان می‌دهد که در حساب جاری بانک نزد بانک مرکزی جهت تسویه بین بانکی بکار رفته و کمبود آن منجر به اضافه برداشت میشود …۳. بدهی به بانک مرکزی - بابت مابه التفاوت نرخ ارز - موارد غیر معاف که بر اثر جهش نرخ ارز و عدم بازپرداخت ما به التفاوت از سوی مشتری، بر عهده بانک است..۴. تسهیلات دریافتی از بانک مرکزی: این حساب بر مبنای انعقاد قراردادهای اعتباری با بانک مرکزی (اداره اعتبارات) دریافت می‌شود و همان خط اعتباری نام دارد …عباس دادجوی توکلی. ...
  • گزارش تخلف

درونزایی پول و کاربردهای آن (۳). ✍️ دکتر علی سعدوندی

باید دانست منشاء هر نوع پول یک بدهی یا اعتبار است. اسکناسی که در جیب شماست سند بدهی (IOU) بانک مرکزی است یعنی تضمین بانک مرکزی را با خود دارد. سپرده‌ای که در بانک دارید سند بدهی بانک تجاری است با این حال تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان از سوی صندوق ضمانت سپرده‌ها (حکومت) تضمین شده است. و اما حساب بانک‌های تجاری نزد بانک مرکزی نیز سند بدهی بانک مرکزی است البته از دسترس عموم به دور بوده و تنها برای تسویه بین بانکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. چک تاجر نیز سند بدهی آن تاجر است که ممکن است پذیرش آن محدود باشد با این حال کارکرد پول را در اقتصاد ما پیدا کرده است. نکته جالب اینکه سپرده افراد نزد بانک‌ها بدون ریسک نیست و حامل ریسک اعتباری بانک است. اگر بانک ورشکست شود سپرده‌های مازاد بر ۱۰۰ میلیون تومان ممکن است سوخت شود. با این حال نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان برداشت عمومی این است که پول نظام بانکی امن‌تر از پول کاغذی است چرا که پول فیزیکی در معرض ریسک هایی نظیر جعل و فرسایش بوده و حمل و انتقال آن هزینه بر است.. 🖌 هر پول منشاء بدهی دارد اما هر بدهی پول نیست. ...
  • گزارش تخلف

سطح بالای نرخ سود سپرده همگام با ورود بانکهای خصوصی

سطح بالای نرخ سود سپرده همگام با ورود بانکهای خصوصی
اقتصاد کشور از ابتدای دهه ۸۰ بر خلاف دو دهه قبل از آن، نرخ سود حقیقی مثبت و افزایشی را بخود دید. علامت این نرخ سود رو به افزایش نیز افزایش سهم سپرده‌هایی بوده که به آن سود تعلق می‌گرفته است. در تحلیل این مساله می‌توان دو عامل را نام برد …عامل اول تاسیس بانکهای خصوصی و خصوصی‌سازی برخی از بانک‌های دولتی بود که ابتدا برای کسب سهم در بازار از سوی بانک‌ها و موسسه‌های اعتباری خصوصی خود را در افزایش نرخ سود نمایان ساخت و متعاقب آن رقابت بین بانک‌ها و موسسه‌های اعتباری (شامل بانک‌های دولتی) برای حفظ سپرده‌ها یا جذب سپرده تشدید گردید … عامل دیگر که مدتی مانع پدیدار شدن پیامدهای عامل اول شد، بیماری هلندی و پیامدهای آن در دهه ۱۳۸۰ و به‌ویژه در نیمه دوم آن بود که سودآوری بالا در بخش‌های واردات و مستغلات را سبب گردید …بررسی صورت‌های مالی بانکهای بورسی نشان میدهد ۶۶ درصد بنگاه‌های تابعه آنها در حوزه مستغلات و بازرگانی فعال می‌باشند …عباس دادجوی توکلی. ...
  • گزارش تخلف

سودهای بی کیفیت و گذرای بانکها

طی سالهای اخیر، سودهای بی‌کیفیتی مانند تسعیر ارز دارایی‌ها و همچنین مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها به عنوان مبنایی برای شناسایی سود و یا پتانسیل سودآوری برای سهامداران بانکی شناخته شده است. اما آیتم‌های اشاره شده سودهایی بی کیفیت و کاملا گذرا می‌باشند …برای مثال در سال جاری اگر بانک مرکزی با شناسایی سود ناشی از «تسعیر ارز» بدون هیچ‌شرطی موافقت کند سودهای قابل توجهی در صورت‌های مالی برخی از بانک‌ها پدیدار خواهد شد. این سودها می‌تواند افزایش سرمایه سنگین را برای بانک‌ها به دنبال داشته باشد.. حال فرض کنید یک سال بعد اگر به ثبات شرایط اقتصادی کشور امیدوار باشیم فرصتی برای شناسایی سود این‌چنینی برای بانک‌ها وجود ندارد. در شرایطی که وضعیت عملیاتی بانک‌ها همچنان با مشکل شدید مواجه است نمی‌توان انتظار شناسایی سود در بانک‌ها را برای سالهای آتی داشت …از منظر بنیادی، ارزش واقعی دارایی ثابت در ترازنامه شرکت‌ها تا قبل از این هم موجود بوده و این افزایش سرمایه ارزش جدیدی را خلق نمی‌کند …در این شرائط سهام بانکی شما مدت‌ها در صف فروش قرار گرفته و باید منتظر ضررهای سنگینی باشید. عباس دادجوی توکلی. ...
  • گزارش تخلف

درآمدزایی موهومی در نظام بانکی

راهکار برای شناسایی درآمد موهومی در سیستم بانکی کشور زیاد است که برخی از موارد آن عبارتند از:.۱. بکارگیری غلط حسابداری تعهدی در نظام بانکی کشور از طریق شناسایی جریمه دیرکرد و سود معوق در برخی از سرفصل‌های تسهیلات غیرجاری، به‌عنوان منبع درآمد موهومی.۲. نمونه دیگر از درآمدهای موهومی، تجدید وام معوق و سود معوقش در قالب وام جدید و سپس شناسایی درآمد به نفع بانک است..۳. معاملات ضربدری یا همان خرید و فروش متقابل مستغلات و شرکت‌ها بین بانکها و شرکت‌های تابعه آنها به قیمت‌هایی به مراتب بیشتر از قیمت بازار نیز فضا را برای شناسایی سود غیرعملیاتی فراهم میکند …در انتها باید اذعان نمود که در «برخی» از بانکها حجم عمده تسهیلات غیرجاری از نوع مشکوک الوصول شناسایی گردیده و بنابر قانون اجازه شناسایی سود را ندارند. به نظر میرسد این شفافیت در ارائه صحیح اطلاعات را نباید لزوما به پای «وضعیت وخیم» آن بانک گذاشت. زیرا در شرائط فعلی رکودی شاید کمتر «نشان دادن» سهم تسهیلات مشکوک الوصول، جای تردید داشته باشد!. عباس دادجوی توکلی. ...
  • گزارش تخلف

سپرده ریالی مبتنی بر ارز و احتمال دستکاری سیاستگذار

در روزهای اخیر سیاستگذار از «سپرده ریالی مبتنی بر ارز» جهت کنترل بازار ارز و جمع آوری نقدینگی از بازار نام برد. در این سپرده دریافت و پرداخت وجه صرفا به ریال بوده و مبنای محاسبات نرخ میانگین موزون نرخ اعلامی فروش و خرید نقدی ارز مندرج در سامانه سنا می‌باشد …اما این امر ریسک هایی برای سپرده گذران داشته که ممکن است از این طرح استقبال نکنند. بخصوص اگر کاهش نرخ ارز در سامانه سنا بر اثر دستکاری کمتر اعلام شود، سپرده گذار نگران کاهش ارزش ریالی سپرده خواهد بود و در نتیجه احتمالا استقبال از آن کمتر خواهد شد …عباس دادجوی توکلی. ...
  • گزارش تخلف

تغییر ترکیب پایه پولی بواسطه بانک مسکن

تغییر ترکیب پایه پولی بواسطه بانک مسکن
قبلا هم اعلام نمودیم که بدهی بانک مسکن به بانک مرکزی بابت مسکن مهر در حقیقت بدهی دولت (دهم) به بانک مرکزی بود که پای بانک مسکن نوشته شد.. طبق مصوبه امروز مجلس، بدهی بانک مسکن به بانک مرکزی بابت اصل و سود خطوط اعتباری طرح مسکن مهر تا سقف ۵ هزار میلیارد تومان به حساب بدهی دولت به بانک مرکزی منتقل و مبلغ مذکور به‌عنوان افزایش سرمایه دولت در بانک مسکن منظور می‌شود.. در اینصورت بدهی بانکها به بانک مرکزی کاهش و بدهی دولت به بانک مرکزی افزایش مییابد و حجم پایه پولی ثابت می‌ماند …عباس دادجوی توکلی. ...
  • گزارش تخلف

درونزایی پول و کاربردهای آن (۲). ✍️ دکتر علی سعدوندی

🖌 تاجری را در نظر بگیرید که برای تامین مواد اولیه از چک به عنوان «ابزار پرداخت» در آینده و نیز «تضمین» استفاده می‌کند. هر برگ چک این تاجر بر حجم اعتبارات او و نیز حجم اعتبارات کل جامعه می‌افزاید. در یک کلام چک‌های تاجر «سند بدهی» یا IOU: I OWE YOU است. لازم به ذکر است که همه پول‌ها اعتبارند ولی همه اعتبارات پول نیستند. حال ممکن است این اعتبار جدید پول باشد یا نباشد. باید دید آیا برای پذیرنده چک حفظ ارزش می‌کند یا خیر؟ باید دید آیا چک مبادله پذیر (Negotiable) هست یا نه؟. 🖌 هر برگ چک این تاجر در بازار دست به دست می‌شود؛ بنابراین «وسیله مبادله» است. برخی افراد چکهای این تاجر را تا سررسید در گاوصندوق خود نگه می‌دارند؛ بنابراین «ابزار حفظ ارزش» است. ...
  • گزارش تخلف

اموال تملیکی و چالش‌های بانکها

یکی از دلایل اصلی تنگنای نقدینگی موجود در سیستم بانکی کشور، موضوع مطالبات غیرجاری و پیامدهای آن نظیر حجم قابل توجه وثایق تملیکی بانک­ها، وثایقی که تحت عنوان دارایی­های منجمد و یا دارایی­های سمی بانک­ها معروف شده می‌­باشد …ارزش دفتری اموال تملیکی بانک‌ها بنابر برآوردهای گوناگون بین ۳۰ الی ۶۰ هزار میلیارد تومان است. از یک سو بانک­ها حاضر نیستند دارایی­های تملیکی خود را با شناسایی زیان در صورت­های مالی به فروش رسانده و از سوی دیگر با قیمت­های مدنظر بانک­ها، خریدار چندانی برای این دارایی­ها وجود ندارد.. همچنین دولت نیز منابع کافی برای خرید این اموال از بانک­ها و کاهش تنگنای نقدینگی را ندارد تا بتواند با خرید مطالبات غیرجاری بانک­ها و یا وثایق تملیکی آنها اقدام به ساماندهی نظام بانکی نماید.. بسیاری از اموالی که در نتیجه وصول مطالبات بانک، حاصل شده به صورت املاک و مستغلات است که معایب زیر را دارد:. - ریسک نقدشوندگی بالا: به دلیل بالا بودن حجم سرمایه لازم برای خرید املاک به عنوان یک دارایی سرمایه ­ای که عمدتا نسبت به سایر دارایی­ها نقدشوندگی پایین­تری دارد، در شرایطی که عطش نقدینگی در بازار ب ...
  • گزارش تخلف

مطالبات غیرجاری ریسک بزرگ صنعت بانکداری

دیوان محاسبات کشور در گزارش خود از بانک‌های دولتی مواردی را مطرح کرده است که می‌تواند نگرانی موجود از کل سیستم بانکی کشور را توجیه کند.. بانک مسکن: در این خصوص به افزایش مطالبات مشکوک‌الوصول در بانک مسکن (یک میلیارد و ۸۹ میلیون درهم و ۱۳ میلیون یورو از تسهیلات اعطایی در سال‌های اخیر به سرفصل مشکوک‌الوصول منتقل شده است) میتوان اشاره نمود …بانک سپه: اختلاف فاحش بین وثایق یک شرکت با تسهیلات دریافتی از بانک سپه (صدور ۱۷۷ فقره ضمانتنامه به مبلغ ۱۲۶۴ میلیارد تومان و وجود وثایق غیرمنقول ۱۱۸ میلیارد تومانی). بانک ملی: افزایش چشم‌گیر مطالبات غیرجاری بانک ملی در سال ۱۳۹۶ (تسهیلات اعطایی و مطالبات از اشخاص غیردولتی به ۱۲۲ هزار میلیارد تومان در این سال رسیده که به دلیل عدم اعتبارسنجی و عدم اخذ تضامین کافی ۹۲۴۰۰ میلیارد تومان به بدهی‌های غیرجاری تبدیل شده است). ...
  • گزارش تخلف

دارایی مسموم چیست؟.. ارزش ذاتی دارایی بسیار پایین‌تر از ارزش دارایی در بازار باشد.۲

ارزش ذاتی و بازار دارایی تفاوت چندانی نداشته باشد، اما دارایی در آینده زیان‌آور باشد.۳. نگه داشتن دارایی هزینه تامین مالی بانک را در بلندمدت افزایش دهد.. بر مبنای تجربه جهانی، کشورهای مختلف برای حل معضل دارایی‌های مسموم عموما از دو روش استفاده می‌کنند. فصل مشترک این دو روش تشکیل یک نهاد «خاص‌منظور» و انتقال دارایی مسموم از ترازنامه بانک به ترازنامه این نهاد خاص‌منظور (بانک بد) است.. در روش نخست دولت به‌نوعی دارایی مسموم بانک‌ را خریداری می‌کند؛ اما در روش مرسوم‌تر دولت اقدام به تضمین اوراقی می‌کند که توسط «بانک بد» و به پشتوانه دارایی‌های سمی منتشر می‌شود … ...
  • گزارش تخلف

کنترل حجم ترازنامه «بانکهای مشکل دار»

چندی پیش «مرکز پژوهش‌های مجلس» پیشنهاد نمود یکی از اقدام‌های ممکن برای کنترل خلق نقدینگی جدید و نرخ سود، اعمال محدودیت‌های مقداری بر افزایش «اندازه ترازنامه بانک‌ها به ویژه بانک‌های مشکل دار» است.. برای مثال بانک مرکزی می‌تواند به بانک‌های مشکل دار صرفا اجازه رشد ۱۰ الی ۱۵ درصدی ترازنامه را بدهد و افتتاح سپرده و سپرده پذیری جدید و یا اعطای تسهیلات آن‌ها را محدود کند که البته کار بسیار بسیار سختی است. صحبت از یک بانک و دو بانک نیست، صحبت از یک رویه فراگیر در عمده سیستم بانکی است …باید اذعان نمود که بخشی از علت بالاماندن سطح نرخ سود و تشدید تنگنای اعتباری و نقدینگی موجود، وجود همین «بانکهای مشکل دار» است. بانکهایی که بی رویه به افزایش کمی و بی کیفیت حجم ترازنامه خود اقدام می‌نمایند. آن هم در شرائطی که مصارف پایه پولی بانکها هر روز تشدید یافته اما منابع پایه پولی منفعلانه تزریق میگردد. این روند رقابت در جذب سپرده را بین بانکها دامن خواهد زد …حالا مدام دم از تعطیلی «موسسات غیر مجاز» بزنیم و غافل از بزرگ شدن کاذب ترازنامه بانکهای موجود!. عباس دادجوی توکلی. ...
  • گزارش تخلف

نقدشوندگی دارایی‌های ارزی و تسعیر نرخ ارز

نقدشوندگی دارایی‌های ارزی و تسعیر نرخ ارز
در بخش‌های قبل در خصوص بروزرسانی ارزش دارایی‌ها و بدهی‌های ارزی از طریق تسعیر نرخ ارز بر اساس نرخ‌های بالاتر از ۴۲۰۰ تومان در ترازنامه بانکها و شناسایی سود از این محل سخن گفتیم. در کنار شناسایی سود از این محل نمی‌توان افزایش قابل توجه ریسک کاهش نقدشوندگی دارایی‌های ارزی بانک‌ها به دنبال جهش نرخ تسعیر ارز تسهیلات اعطایی را نادیده گرفت. جدول بالا نیز نشان میدهد نرخ نکول تسهیلات ارزی در دهه ۹۰ همزمان با وقوع تحریم‌ها افزایش یافته است.. با توجه به تسعیر نرخ ارز، جهش مبلغ مطالبات مشکوک‌الوصول برای بانک‌ها و شناسایی سود از این محل مورد انتظار است. امری که شاید بر دامنه شناسایی سودهای موهومی بیافزاید.. اگر امکان اعمال ضریبی برای انواع دارایی‌های ارزی جهت اعمال نرخ جدید تسعیر با توجه به میزان نقدشوندگی‌ها فراهم شود، شاید راهکار مناسبتری به نظر برسد …عباس دادجوی توکلی. ...
  • گزارش تخلف