‌ 🔻روایتی از پایه گذاران ورزش خراسان و صاحبان بعضی از اولین نشریات ورزشی.. 🔅ورزش به روایت تاریخ

✍آذری خاکستر. از پیش کسوتان عرصه ورزش کشور، مشهد را با نام شادروان «منوچهر مهران» می‌شناسند. او یکی از چهره‌های درخشان ورزش ایران محسوب می‌شود. ابتدا نام فامیلش «شهپور» معروف به «شاهزاده» بود که بعدها آن را به «مهران» تغییر داد. 🔆وی سال ۱۲۹۲ش. در مشهد به دنیا آمد و دوران تحصیل را در دبیرستان دانش طی کرد. کار ورزش را با معلمی شروع کرد و تدریس در مدارس شاهرضا و فردوسی بخشی از خدمات وی به شمار می‌آید. به اذعان آن‌هایی که سهمی در تاریخ ورزش استانمان دارند، منوچهر مهران از جمله پایه گذاران ورزش خراسان محسوب می‌شود. وی میدان معروف به دوچرخه، در مجاورت مسجد حاج‌فضل‌ا …‌ خان را برای استقرار تأسیسات ورزشی از آستان قدس رضوی گرفت و تمام توانش را بر این هدف متمرکز کرد. ...
  • گزارش تخلف

‌🔴ماه روزه و رسم کلوخ اندازان در تهران قدیم.. 👉 نزدیک است می‌باید کلوخ انداز کرد

زاهدان خشک را رندانه از سر باز کرد. (صائب تبریزی). 🔴ماه رمضان که می‌آمد، رخت و لباس مردم هم عوض می‌شد. مردها که از شب عید غدیر یا نوروز صورتشان را اصلاح نکرده‌ بودند، در مراسمی به نام «کلوخ‌اندازان» که از سه تا یک روز قبل از ماه شروع می‌شد، صفایی به سر و صورتشان می‌دادند و به سر و وضع خود می‌رسیدند. آنها با خانواده به طبیعت می‌رفتند و هنگام غروب کلوخی دست می‌گرفتند و رو به قبله می‌ایستادند و می‌‌گفتند: «خدایا گناهان خود را شکستیم و خود را برای عبادت و روزه ماه رمضان آماده کردیم.» بعد، کلوخ را محکم به زمین می‌زدند و عقیده داشتند با شکستن کلوخ تمام اعمال بدشان نابود می‌‌شود. 🔴انجام این رسم در عصر مظفرالدین شاه به قلم افضل الملک:. «…روز جمعه سلخ شعبان بندگان اقدس همایون شاهنشاهی بر حسب استدعای صدر اعظم تشریف فرمای پارک و منزل ایشان شدند تمام شاهنشاهزادگان و شاهزادگان عظام و وزراء و امرا نامدار بر حسب دعوت نامه …. موائد گوناگون و خوان‌های بسیار مشحون از نعم لذیذه در اتاق و تالار و گوشه و کنار گسترده و چیده شده بود. شربت آلات و فواکه ممتاز و شیرینی آلات در سر هر میزی فراوان …. ...
  • گزارش تخلف

‌ 🔆به روایت تاریخ.. مروری بر ماجراهای برگزاری جشن هزاره فردوسی در مشهد.. ✍ آذری خاکستر

یک رویداد بزرگ فرهنگی در مشهد موجب می‌شود تا مسئولان شهری راجع به زیباسازی آن فعالیت‌های قابل توجهی داشته باشند. میرزا موسی خان مهام شهردار وقت برای زیباسازی شهر اقدام به رنگ آمیزی دیوارهای دو طرف خیابان و چراغانی بازار و مغازه‌ها می‌کند. همچنین احداث پل در خیابان پهلوی و ایجاد میدان شاهپور (میدان توحید) در تابستان ۱۳۱۳ش. در همین ایام صورت می‌گیرد. تزیین و فرش اندازی سالن‌ها، و آماده کردن محل استقرار مهمانان هزاره فردوسی از دیگر دغدغه‌های مسئولان شهر مشهد بوده است. حتی مبلغ ۱۰۰۰۰ریال برای آب پاشی مسیر حرکت مهمانان و خرید لوازم و اجرت‌ها هزینه شده است …🔆مستشرقین و تعدادی از مهمان‌ها را در مهمانخانه پارس اسکان می‌دهند. برگزاری هزاره فردوسی موجب می‌شود تا انجمن آثار ملی اعتباراتی برای مرمت آثار تاریخی مشهد در نظر بگیرد. زنده یادغلامحسین بقیعی پژوهشگر مشهدی ضمن اشاره به سفر رضاشاه در جریان هزاره فردوسی نوشته است: «…دستور دادند کلیه کاروان سراها، گاراژها و مغازه هایی که در و پنجره‌هایی به طرف خیابان دارند رنگ روغن بزنند، شیشه‌های شکسته و درهای بدقواره را مرمت کنند و پیاده روها را تمیز کنند ...
  • گزارش تخلف

‌ 🔻ماجرای دروازه تاریخی «میرعلی آمو» و نقش آن در تاریخ مشهد.. 🔆دری رو به تاریخ.. ✍ آذری خاکستر

میرعلی آمو به استناد آن چه در نسخ تاریخی آمده، یکی از دروازه‌های مهم مشهد بوده که در دوره صفویه تاسیس شد و تا اواسط دوره قاجار وجود داشته است. نقشه‌های قدیمی و کروکی‌های تاریخی نشان می‌دهد که این دروازه میان دو دروازه شمالی نوغان و جنوبی عیدگاه قرار داشته و اغلب لشکر کشی‌ها به مشهد از مسیر این دروازه انجام می‌شده است. مولف سفرنامه «از خراسان تا بختیاری» در توصیف دروازه‌های مشهد نوشته است: «دروازه شهر مقدس مشهد دارای یک در بزرگ تاریخی است که از طرفین به حصاری که دورتادور شهر کشیده شده، متصل است. این حصار دفاعی که جابه جا کنگره هایی در بالای آن دیده می‌شود، اکنون منزلگاه کبوتران است.». 🔆در جای دیگری آمده است: «حصار مشهد از دیواری تشکیل یافته که در اطراف شهر دور می‌زند. قطر آن در قاعده ۷۵/۲ متر و در رأس۲۵/۱متر است و در فاصله‌های متعدد دارای برج‌های دفاعی می‌باشد. مدت چندین سال است که از تعمیر آن دست کشیده‌اند و جابه جا خراب شده و خندق آن را از مصالح خشت و گل پرکرده است، چون این حصار طبق نقشه منظمی ساخته نشده، نمی‌توان اندازه محیط آن را آن طور که باید معین نمود، به طور تقریب اندازه محیط آن ...
  • گزارش تخلف

‌ ‌ 🍲آش بی‌بی سه‌شنبه.. 🔆 «آش بی‌بی سه‌شنبه» رسم و آیین بانوان روستا برای بارش رحمت الهی

هر سال بانوان روستای ینگجه در روزگار اردیبهشت این رسم را به جا می‌آوردند. خواه سالی پرباران باشد یا کم، مقصود ستایش و سپاس خداوندگار منان است. هر ساله نذرها می‌کنند و چه حاجت‌ها که برآورده شده و می‌شود. همان‌طور که از نام این آیین برمی‌آید مراسمی است مختص روز سه‌شنبه ولی دوسالی می‌شود که با هدف حضور بیشتر همولایتی‌های ساکن شهرهای اطراف این رسم را در آدینه برگزار می‌نمایند. 🔆هم‌چنین در گذشته غذای آن نوعی غذای محلی به نام «اوماج» بود که اکنون به جای آن «آش» تدارک می‌بینند. • نحوه برگزاری واپسین این آیین در آدینه گذشته این‌گونه بود که روز چهارشنبه بانوان حین مراسم روضه‌خوانی در مسجد با جمع‌آوری کمک‌های اهالی (در حد وسع‌شان) برای تهیه مواد لازم (نخود و لوبیا، سبزی و … برای پخت آش، آرد برای پخت نان، کمک‌های نقدی برای خرید دیگر مواد از جمله رشته آش)، شرایط پخت غذای این آیین را فراهم آوردند. 🔆در روز پنج‌شنبه تنی چند از بانوان زحمت آماده‌سازی مواد را می‌کشند که از آن جمله است: پخت نان، خیساندن حبوبات، خرد کردن سبزی آش (ترشک یا در گویش محلی سلمک که از باغچه‌های روستا تهیه می‌شود)، تهیه رشته آش ...
  • گزارش تخلف

🔻تاریخ شفاهی نیازمند مهندسی اطلاعات است

گزارش خبرنگار شبستان، دکتر محسن کاظمی، نویسنده و پژوهشگر در نشست آسیب‌شناسی تاریخ شفاهی در ایران که در سالن فرهیختگان نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برگزار شد، گفت: نزدیک به سه دهه تاریخ شفاهی لازم است که ببینیم چه کردیم، چه راهی پیمودیم، چه گره‌ای از مشکلات باز کردیم. آسیب شناسی تاریخ شفاهی فصل‌های متعدد دارد، مباحث مربوط به آسیب شناسی حساس است. 🔆دکتر کاظمی با اشاره به ضرورت مهندسی اطلاعات در تاریخ شفاهی بیان کرد: برای یک بنای فکری و صنعتی مواد و اطلاعاتی نیاز داریم که باید به درستی معماری و مهندسی شود تا بتواند به درستی استفاده شود، ساماندهی هم به لحاظ کیفی است و هم کمی. باید دقت‌های لازم به فرآیند تاریخ شفاهی از مرحله سوژه یابی، پیشا تحقیق و پسا تحقیق و آرشیو داشته باشیم. برای اینکه به لحاظ کیفی کار خوب و درخوری داشته باشیم نیاز به آموزش و تجربه داریم. آنچه امروز در کشور تولید می‌شود ناظر به هیچ یک از این مراحل نیست. بسیاری سریع، هیجانی و برآمده از یک سری نیازهای فوری جامعه است. 🔆این نویسنده و پژوهشگر تصریح کرد: انتخاب سوژه بسیار مهم است، اینکه پیرامون سوژه چه اطلاعاتی داریم مهم است ...
  • گزارش تخلف

‌ 🔻کاهوبازاره. ✍ محمد نظرزاده

قدیم و حدود دهه‌های سی و چهل خورشیدی و حتی بعد از آن، در زمستان و چند ماه از عید گذشته در مشهد، از میوه خبری نبود. طبق‌های میوه خالی و میوه‌فروشی‌ها تعطیل بودند. از نیمه فروردین چند دسته کاهوی کوچک در یک طبق میوه‌فروشی به عنوان نوبر قرار می‌گرفت و برخی خانواده‌ها تفننی و هوسانه برای بچه‌ها از این کاهوها می‌خریدند. 🔅از اواخر فروردین به بعد کم‌کم کاهوها بزرگ می‌شدند و گاهی وزن برخی از آن‌ها تا دو کیلو یا بیشتر می‌رسید. کاهوی مشهد‌تر و تازه و خوشمزه بود. الآن خیلی کم است و بیشتر از شمال می‌آورند که خیلی چغر است. برگ‌های کاهوی مشهد انگار یک چربی خاصی داشت. گذشته از زمین‌های مشهد، کود حیوانی و انسانی که چاخوها سر زمین‌های کشاورزی خالی می‌کردند هم بی تاثیر در رشد و چربی کاهوها نبود. 🔅حدود اوایل تیرماه خیار به بازار می‌آمد. ...
  • گزارش تخلف

‌ 🔻روایتی از تاسیس اولین هنرستان مشهد و فراز و فرودهای این مرکز آموزشی.. 🔅مدرسه‌ای برای صنعتکاران

✍آذری خاکستر. ایجاد اولین هنرستان صنعتی مشهد به توسعه صنایع در دوره پهلوی اول پیوند خورده است. در آن مقطع این دغدغه شکل گرفت که نیروهای متخصص این حوزه اندک‌شمار هستند، پس ایده تاسیس مدارسی با عنوان هنرستان در سیستم آموزشی آن دوران مطرح می‌شود. بر همین اساس در تاریخ ۳ تیرماه ۱۳۰۷، لایحۀ استخدام معلم برای مدارس صنعتی مصوب می‌شود و عملا دولت اجازه پیدا می‌کند، دو نفر معلم تبعۀ آلمان را برای معلمی مدرسه صنعتی، یکی برای تعلیم فن آهنگری از ۱۵ اردیبهشت ۱۳۰۷ و دیگری را برای فن نجاری از ۱۵ شهریور ۱۳۰۷، به مدت سه سال و با حقوق سالی دوهزار وچهارصد تومان استخدام کند …🔆اما در مشهد، تاسیس کارخانجات نخریسی و قند بهانه دست متولیان می‌دهد تا مرکزی آموزشی به تناسب نیاز این بخش ایجاد کنند. آقای فرهنگ، رئیس کارخانه قند آبکوه، ۱۰ اردیبهشت ۱۳۱۵ تلگرافی از تهران دریافت می‌کند که درآن، از او درخواست شده است تا نظرش را درباره تعیین مکانی برای تأسیس هنرستان در مشهد اعلام کند. پاسخ آقای فرهنگ به تلگراف فوق برای هنرستان ایالت چنین بود: «مقتضی می‌داند نصف عمارت دارالتولیه را بدون باغچه به انضمام عمارت و حیاط عقب ک ...
  • گزارش تخلف

‌ 🔻بازی محلی «شوودوق»

بازی از گذشته تا کنون جزو بازی‌های نوروزی بوده است که به ویژه در مراسم سیزده به در به شکل دسته‌جمعی اجرا می‌شود. 🔆 «شو و دوق (šev o doq) نام یکی از معروف‌ترین و محبوب‌ترین بازی‌های گروهی در میان مردم کرمانج روستای لایین و روستاهای کرمانج نشین اطراف آن است. در این بازی افراد به دو گروه تقسیم می‏شوند. 🔆هر گروه یک سرگروه یا در اصطلاح محلی «اوستا» دارد که افراد گروهش را انتخاب می‏کند. ابزار لازم برای این بازی چند عدد چوبدستی به بلندی بیش از یک متر است که در زبان کرمانجی «شوو» گفته می‌شود و یک چوب کوچک‌تر (دوق) به بلندی ۲۵ تا ۳۰ سانتی‌متر است. 🔆گروه آغاز کننده بازی، ابتدا هریک از اعضا با چوبدستی به چوب کوچک‌تر که روی زمین و روی گودال کوچکی به نام «کورخ» قرار داده شده ضربه‏ای می‏زند و افراد گروه مقابل تلاش می‌کنند با چوبدست شان به آن ضربه‏ای بزنند. در صورتی که افراد گروه مقابل نتوانند به دوق ضربه بزنند، فاصله چوب کوچک‌تر یا دوق تا کورخ به روش‌های مختلف در بازی محاسبه شده و امتیازبندی می‌شود. 🌐روزنامه خراسان ۱۶اردیبهشت۱۳۹۷. ...
  • گزارش تخلف