‌ 🔻مروری بر جایگاه یکی از شهرهای تاریخی خراسان در دوران قاجار.. 🔅کلات؛ تبعیدگاه روشنفکران

منطقه به نام‌های دارالثبات، دژ خدای‌آفرین، کلات نادر و کلات نادری نیز در تاریخ یاد شده و حتی شهرت آن به اشعار فردوسی هم رسیده است. پس از کشورگشایی و فتوحات نادرشاه افشار این خطه بیشتر مورد توجه قرار گرفت و اهمیت سیاسی و نظامی آن موجب شد تا مورد توجه سیاحان خارجی و گردشگران باشد. در دوره قاجار دوری از مرکز حکومت و شرایط خاص کلات باعث شد تا این منطقه تبعیدگاه شماری از روشنفکران آن روزگاران باشد. 🔅بلیت خروج از کلات. شاید ندانید که سالیان پیش، ورود و خروج به کلات تابع شرایط خاص زمانی می‌شد و به همین دلیل در آن دوران به تعدادی از سیاحان که قصد ورود به این منطقه را داشتند، بنا به دلایلی اجازه ورود داده نشد. از جمله «جیمزبیلی فریزر» انگلیسی که در ژوئن ۱۸۳۳م. قصد سفر به کلات و دیدن آن جا را داشت اما با مخالفت یلنگ توشخان حاکم کلات مواجه شد. علاوه بر این، بیرون آمدن از این منطقه نیز با برگه خروج ممکن بود. «در کلات رسم است که هرکس می‌خواهد از داخل کلات خارج شود، باید بیاید از حاکم بلیت خروج بگیرد. ...
  • گزارش تخلف

‌ 🔻نگاهی به اشغال خراسان توسط متفقین.. 🔅بازخوانی تاریخ یک تهاجم.. ۱۹۳۹/ شهریور۱۳۱۸ ش

را تاریخ در تقویم خود با حمله آلمان به لهستان در جنگ جهانی دوم بین دو بلوک متحدان (آلمان، ایتالیا و ژاپن) و متفقین (انگلیس، فرانسه، آمریکا و شوروی) به خاطر دارد …اما آثار و تبعات این جنگ چندصباحی بعد به ایران هم رسید. متفقین به بهانه حضور جاسوسان آلمانی، دو سال پس از شروع جنگ جهانی دوم و در سوم شهریور ۱۳۲۰وارد کشورمان شدند. روس‌ها از شمال و انگلیسی‌ها از سمت جنوب، ایران را اشغال کردند و حکومت رضا شاه (پهلوی اول) در پی این اتفاق، به پایان رسید. تجاوز به خاک کشورمان توسط روسیه و انگلیس موجب بحران‌های اقتصادی، تورم، تبعات فرهنگی و … شد. در این نوشتار از دیدگاه چهره‌های نظامی به اوضاع و شرایط جنگ جهانی دوم در ایران و مشهد پرداخته‌ایم:. 🔅سربازها جیم شدند. «غلامحسین بقیعی»، از جمله نویسندگانی است که در کتاب‌های خود تاریخ شهرمان را روایت کرده است. او پس از استخدام در ارتش، سال ۱۳۲۰ وارد دانشکده افسری می‌شود. بقیعی در بخشی از خاطراتش به مرخص شدن سربازها از پادگان‌ها پرداخته و شرایط آن ایام را چنین توصیف کرده است: «غروب هفتم شهریور تعداد زیادی سرباز بدون سردوشی و کلاه و مچ پیچ دو به دو و سه به ...
  • گزارش تخلف

‌ 🔻روایتی از حوادث مشهد در روز «۲۸مرداد ۱۳۳۲».. 🔅شهر در دست کودتاچی‌ها

شهریور ۱۳۲۰ تا کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، جامعه مشهد نقش فعالی در حوادث سیاسی- اجتماعی داشته است. مشهد در این ایام شاهد وقایع و اتفاقاتی بود که در اسناد، مطبوعات و خاطرات شهروندان نقش بسته است. به عبارتی فعالیت احزاب و گروه‌های مختلف، انتشار روزنامه‌ها، ایجاد کانون‌ها و انجمن‌ها نشان از فضای آزاد و دسته بندی‌های سیاسی قبل از کودتای ۲۸ مرداد دارد. مخالفت با دولت مصدق و کوشش‌های شاه و سازمان‌های اطلاعاتی همچون سیا و اینتلیجنت سرویس و … زمینه ساز کودتای ۲۸ مرداد و سقوط دولت مصدق شد. شهرهای ایران در مرداد ۱۳۳۲ صحنه راهپیمایی مخالفان و موافقان دولت بود …🔅این مطلب روایتی ا‌ست از اتفاقاتی که در آن روزهای حساس تاریخ کشور و شهرمان رخ داد و در خاطر و برگ‌های تقویم ماندگار شد:. 🔅شهر از ترس غارت گران تعطیل شد. به استناد روایت‌های تاریخی، در روز کودتا علاوه بر تخریب، اموال مردم نیز به صورت گسترده غارت می‌شود. شهر مشهد در روز کودتا شاهد وقایع و اتفاقاتی بوده که دور از دید روزنامه‌ها نبوده است. مثلا روزنامه اطلس از جمله نشریاتی بود که مقارن کودتا در مشهد منتشر می‌شد و دفتر آن در کوچه ارگ قرار داشت. ...
  • گزارش تخلف

‌ 🔻روایتی از سابات‌ها و بادگیرهای فراموش شده شهر مشهد.. 🔅چهاردیواری‌های عتیقه

از سیاحان توصیف خوبی از محل اقامت‌ داشته‌اند. مک گرگر افسر انگلیسی که در سال۱۸۷۵م. /۱۲۹۲ق. در باغ خونی اقامت داشته است راجع به محل اسکانش نوشته است؛ در برجی اقامت کردم که در ایران به «کلاه فرنگی» مشهور است. تصور می‌کنم این وجه تسمیه به سبب شباهت این برج‌ها به کلاه مشکی مخصوص باشد که در صحنه‌های شاد دایم از آن استفاده می‌شود. جایگاه من شامل یک برج هشت ضلعی دو طبقه بود. وی در بخش دیگری از سفرنامه‌اش به توصیف یکی از خانه‌های مشهد پرداخته و در خاطراتش چنین آورده است: «پس از پیچ و تاب خوردن در خیابان‌های باریک و بلند شهر سرانجام به خانه عباس خان که اصرار داشت فعلا مهمان او باشیم، رسیدیم. خانه چندان جالبی نبود. تنها راه ورودی آن، کوچه تاریک و باریکی بود که روی تمامی آن را خانه ساخته بودند. ...
  • گزارش تخلف

‌ 🔻انقلاب مشروطه و عجیب‌ترین انتخابات در مشهد قدیم

مجلس و تدوین قوانین، مخالفان و موافقان خاص خود را داشت، به طوری که ایالت خراسان مقارن با صدور فرمان مشروطیت بستر حوادث مختلفی شد. گروهی از مشروطه‌خواهان مشهدی بعد از خواندن نظام‌نامۀ انتخابات به تکاپوی اقداماتی برای حمایت از مشروطیت افتادند. از جمله قوانین انتخابات آن ایام این بود: «مردان حق شرکت در انتخابات را داشتند؛ اما قجرها برای زنان چنین حقی قائل نبودند. سن مردان برای شرکت در انتخابات، باید دست کم ۲۵سال می‌بود. برای استفاده از حق انتخاب، یک نصاب مالی تعیین شده بود. برای ساکنان روستاها، مالکیت زمینی که ارزش آن کمتر از ۱۰۰۰ تومان نباشد و برای تجار و پیشه وران، داشتن مغازه خصوصی شرط لازم بود. بر این اساس همه کارگران، دهقانان و بیشتر پیشه‌وران از حق شرکت در انتخابات و برگزیدن نماینده، محروم بودند.» انتخابات دوره اول مجلس به صورت طبقاتی و صنفی انجام شد و مردم را به شش طبقه؛ شاهزادگان، اعیان و اشراف، علما و طلاب علوم دینی، تجار، اصناف، ملاکین و فلاحین تقسیم و برای هر طبقه نماینده هایی تعیین کرده بودند …🔅مشهد و نخستین انتخابات مجلس شورای ملی. با برگزاری انتخابات برای گزینش نخستین نمایند ...
  • گزارش تخلف