مطالب اقتصاد - چغورک؛ تکنولوژی، اقتصاد، مهاجرت

سلسله جلسات آزاداندیشی. «برون رفت».. واکاوی حوادث آبان ۹۸

«بررسی ابعاد اقتصادی حوادث آبان ۹۸». حسین درودیان. پژوهشگر اقتصادی و مدرس دانشگاه. روح الله شهنازی. پژوهشگر اقتصادی و استاد دانشگاه شیراز. یکشنبه ۲ آذرماه؛ ساعت ۲۰. ️ ظرفیت محدود. لینک جلسه:. اطلاع رسانی برون رفت. ...

ببینید: ریشه‌های اعتراضات آبان ۹۸.. بی تدبیری در سیاستگذاری اقتصادی و نارضایتی عمومی

با دوستانتان به اشتراک بگذارید. t. me/joinchat/AAAAAD۵۸ps۱HeFuxDo۸kBg

ببینید: گفتگوی چالشی و پیرامون تورم جاری کشور و عوامل اصلی مؤثر بر آن بویژه نقش عامل نقدینگی

telewebion. com/episode/۲۳۹۲۹۷۹. با دوستانتان به اشتراک بگذارید.

مقاله‌ی کمال درویش در مورد اصلاحات ساختاری ترکیه در سال ۲۰۰۱ با عنوان «بازگشت از لبه‌ی پرتگاه، ‌ تلاش ترکیه برای تغییر سیستمی و اص

Returning from the Brink.pdf (145.9 KB)

دانلود و مشاهده در تلگرام

این مقاله بخشی از کتاب بسیار جذاب «چالش‌های توسعه در دهه‌ی نود» است که در آن سیاست‌گذاران کشورهای مختلف تجربه‌ی خودشان از چالش‌های توسعه در سالهای دهه‌ی نود و ابتدای دو هزار را روایت می‌کنند.

داستان یک گشایش اقتصادی واقعی در سال آخر دولت.. دهه‌ای که رشد خالص اقتصادی ترکیه در آن صفر بود

ترکیه در سال‌های ۱۹۹۴، ۱۹۹۹ و ۲۰۰۱ رشدهای اقتصادی منفی شش درصد را تجربه کرد. همچنین در فاصله‌ی سال‌های ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۱ قیمت دلار در ترکیه ۱۰۰برابر شد.. بحران اقتصادی ترکیه که ریشه در فساد بسیار بالا در دولت، ناترازی بانک‌ها و ناترازی بودجه‌ داشت در فوریه‌ی ۲۰۰۱ و در پی اختلاف بین رئیس جمهور و نخست وزیر بروز کامل یافت و قیمت دلار تنها در یک ماه دو برابر شد. در پی بروز این بحران رئیس بانک مرکزی ترکیه استعفا داد و اقتصاد ترکیه در آستانه‌ی یک فروپاشی کامل قرار گرفت.. در این شرایط نخست‌وزیر وقت دست به دامان کمال درویش – که در آن زمان در بانک جهانی بود- می‌شود و تقاضا می‌کند که وی رئیس بانک مرکزی بشود. پیشنهادی که کمال درویش رد می‌کند و می‌گوید: ‌ «من می‌دانستم که این بحرانی نبود که از بانک مرکزی به تنها کاری بر بیاید و حل چنین بحرانی جز با هماهنگی کامل بین تیم اقتصادی ممکن نبود». لذا شرط می‌کند که تنها در صورتی می‌آید که وزیر خزانه (معادل رئیس سازمان برنامه و وزیر اقتصاد در کشور ما) ‌ بشود و عملا سایر اعضای تیم اقتصادی (مخصوصا رئیس بانک مرکزی) را هم خودش انتخاب بکند. شرطی که مورد قبول واقع می‌ ...

️ سیاستگذار و نوسانات بازار بورس.... بازار بورس، اقتصاد کشور را به سیرک عجیبی تبدیل کرده

بورس مانند سایر بازارها در معرض صعود و سقوط مقطعی است؛ هرچند قاعدتا در اقتصادی تورمی، روند بلندمدت آن صعودی خواهد بود. با این حال باید تذکر داد (لازم است؟) که دولتها هرگز مسئول تضمین روند صعودی بلندمدت بازارهای دارایی و سفته‌بازی نیستند؛ چه رسد به تضمین نبود نوسانات کوتاه‌مدت … بی نهایت باعث تأسف است که با افت کوتاه‌مدت یک بازار دارایی، ارکان حکومت با شش‌دانگ انرژی دنبال بالابردن آن بیفتند. اظهارات دیروز رئیس مجلس نه تنها اوج پوپولیزم و دوری از خرد در بالاترین سطح تصمیم گیری را نشان می‌دهد، بلکه آینده‌ای تیره برای اقتصاد کشور با این کیفیت از دستگاه تصمیم گیری و عاملان تصمیم گیر را ترسیم می‌کند … «بزرگ شکست ناپذیر» (Too big to fail) اشاره دارد به عاملان و بخش‌هایی از جامعه که سرنوشت خود را به سرنوشت کل جامعه گره زده‌اند. آنها پیام می‌دهند اگر ما نمانیم، هیچکس نخواهد ماند. برای یک جامعۀ به‌قاعده، بسیار حیاتی است که به نحو حداکثری از بروز چنین پدیده‌هایی جلوگیری کرده یا در برابر آنها به طرق گوناگون تسلیم نشود. این پدیده‌ها، ظرفیت و توان سیاستگذاری را به نفع خود مصادره کرده و عملا حکومت را ...

بورس، ارز و تهدید تورمی.. ‌پناه

این روزها زیاد می‌شنویم که با ریزش بازار بورس، پول‌ها از بورس خارج شده و به بازارهای دیگر مانند ارز و مسکن و خودرو حمله می‌کند. شاید با همین تصور است که فشارهای بی‌امانی به سیاست‌گذار برای نجات و پولی کردن بورس وارد می‌شود … این تصور مبتنی‌بر استعاره‌ای نادرست است. پول، نه می‌تواند به بورس وارد شود و نه از بورس خارج. پول، بدهی بانکی است و در حساب‌های بانکی ثبت شده است. زمانی که کسی سهام خود را در بورس می‌فروشد، همزمان شخص دیگری با پولی، آن سهام را می‌خرد که می‌توانست آن پول را در بازارهای دیگر مانند ارز و طلا هزینه کند. تنها زمانی مبادله در بورس می‌تواند عامل حمله به بازارهای دیگر شود که یا پول و اعتبار جدیدی خلق شده و به بورس تزریق شود یا اینکه خریدار از طبقه انگیزشی متفاوتی باشد (مانند خرید دستوری یک حقوقی که انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری ارزی ندارد، از یک حقیقی که تصمیم به خروج از بازار بورس گرفته و قصد سرمایه‌گذاری در ارز و طلا را دارد) … متاسفانه برعکس آنچه تبلیغ می‌شود، نجات بازار سهام با ابزارهای پولی و بانکی (مانند مصوبات اخیر) نه‌تنها مانعی برای حمله به بازارهای دیگر نیست بلکه ب ...

بارها پرسش شده که اگر ۲۵ اقتصاددان نویسنده نامه معتقدند رشد شدید شاخص بورس توانسته بر شتاب افزایش قیمت سایر داراییها و نرخ تورم اض

در اینجا قصد توضیح کامل درباره این اشکال را داریم. نکات زیر در توضیح این مطلب می‌آید:.۱️⃣ابتدا باید توجه کرد که استدلال تأثیر شاخص بورس بر تورم مبتنی بر منطق و نظریه است که اشاره به انتقال سودآور (آربیتراژ) و تأثیر بر انتظارات قیمتی دارد. در رد مدعایی این چنینی با شواهد تجربی نیاز به درنگ جدی وجود دارد. در واقع منطق و نظریه را نمی‌توان به سادگی با چند شاهد تجربی ضعیف و دم دستی رد کرد. مشاهدات تجربی که در قوارۀ رد یک نظریه باشند، باید بی‌نهایت بین، قوی و غیرقابل تفسیر باشند. در آن صورت گرچه دلیلی برای تردید در نظریه پیدا شده؛ اما باز هم تا نظریه بهتری تولید نشود همچنان حرفها از جنس غر غر و اما و اگر است.۲️⃣ضرر ندارد نگاهی به روند نرخ تورم ماهانه و روند رشد شاخص بورس بیندازیم. اعداد ستون سمت راست نمودار مربوط به نرخ تورم بوده و ستون سمت چپ هم نرخ رشد شاخص کل بورس را نشان می‌دهد. نمودار را از پاییز پارسال تا مرداد ۹۹ ترسیم کرده‌ایم. یک همبستگی مثبت نسبی بین آن دو قابل تشخیص است. ...

نظریه اقتصاد دانشگاهی؛ منشأ تعارض منافع در نظام بانکی

تبیین‌های اقتصاد دانشگاهی از خلق پول که بصورت غیر قابل تردید مورد قبول بدنۀ کارشناسی اقتصادخوانده قرار گرفته از عوامل اصلی ایجاد واگرایی بین منافع عامه مردم و نفع بانکداران است. کتب درسی اقتصاد و بدنه به اصطلاح کارشناسی بخش پولی، هر دو به طور تأمل‌برانگیزی مایل نیستند توضیح دهند که حجم اعظم پول در جریان، مخلوق بانکهاست. آنها طوری وانمود می‌کنند که گویی پول تماما مخلوق دولت (بانک مرکزی) است و بانکها واسطۀ وجوه و دارای نقشی انفعالی (غیرمؤثر) … این گزاره‌های مورد علاقۀ اقتصاددانان جریان اصلی و بانکداران مرکزی، بطور تأمل‌انگیزی موردپسند بانکها نیز هست. گویی نظریۀ اقتصادی و بانکداران مرکزی، در یک همراهی نانوشته با شبکۀ بانکی، هم خود را بر پنهان‌ساختن قدرت خلق پول توسط بانکها و منافع مترتب بر آن قرار داده‌اند. آنها حتی به فرض اذعان به قدرت خلق پول در شبکۀ بانکی، مایل‌اند چنین القا کنند که خلق بخش اعظم پول توسط بانکها رخدادی طبیعی، محصول حکم طبیعت (بازار)، بی‌ضرر، فاقد جایگزین و تحت کنترل بانک مرکزی است … این نوع از صورت‌بندی موضوع، تأثیری عمیق بر نوع سیاست‌گذاری و کنترل‌گری نظام بانکی و تفسی ...

مجری گفتگوی خبری سیما خیلی صریح و بی پرده افراد دخیل در بورس را جمع کرده و از آنها بازخواست می‌کند که برای مثبت شدن بازار چه کار خ

یالا یه کاری بکنید!!. عبارت پرمغز تلاش برای «مثبت شدن بازار» یعنی چه؟ یعنی نکند سفته بازان مالی سود نکنند. یه وقت خدای نخواسته متضرر نشوند. طوری عمل کنید که قیمت دارایی شان بالا برود … نجات صاحبان اوراق مالی در ایالات متحده به پشتوانه مداخلات دولتی، خیزش قیام علیه وال استریت را بوجود آورد. صدا و سیمای ملی یک دنیا درباره آن روضه خواند و توجیه و تحلیل ارائه کرد. حالا خودش لخت و عریان شده حافظ منافع همان طبقه از ذی نفعان. چه طبقه‌ای؛ به قول کینز «سرمایه گذاران بی خاصیت» (functionless investors). twitter. ...

️درباره تورم فشار هزینه | بخش نهم | ‌سخن پایانی.... این روایت برای اقتصاد ایران محل مناقشه است

نه به این معنی که عامل پول نقشی در ایجاد تورم ندارد؛ مسلما میانگین نرخ تورم در ایران را می‌توان به رشد پول نسبت داد. اما در مقاطعی که نرخ تورم به بیش از دو برابر متوسط بلندمدت آن جهش کرده در حالی که نرخ رشد کمیت‌های پولی مشابه قبل است، قاعدتا مسئلۀ دیگری در کار است … اقتصاد ایران اقتصادی مبتنی بر منابع طبیعی (در رأس آنها انرژی) است که دهه‌هاست بر این منوال فعالیت می‌کند که انرژی را صادر کرده و از عواید ارزی آن واردات موردنیاز خود، از همه مهمتر واردات کالای واسطه‌ای مورد استفاده در تولید، را انجام می‌دهد. بخش مهمی از تولید در کشور وابسته به واردات است. نرخ ارز عامل کلیدی در تعیین قیمت تمام‌شدۀ واردات-تولید است … به جهت اتصال درآمدهای نفتی و نرخ ارز، افت درآمد نفتی که مترداف با تنزل عملکرد اقتصاد است، با افزایش نرخ ارز همراه است. افزایش نرخ ارز برای عامه مردم یادآور روزهای سخت رکود و تورم بالاست. افزایش نرخ ارز، به عکس سایر واقعیات کلان اقتصادی، به روشنی برای مردم قابل رؤیت و مشاهده‌پذیر است. نرخ ارز صرف‌نظر از نقش واقعی آن در تعیین قیمت تمام‌شده واردات، نقش شاخص مرجع و خط‌دهنده به انتظا ...

️درباره تورم فشار هزینه | بخش هشتم | ‌هم‌افزایی تورم و رکود

تورم فشار هزینه مترادف با تورم رکودی است؛ چرا که فشار هزینه‌ها در عین فشار بر سطح قیمتها، نیروهای رکودی را نیز برانگیخته می‌کند. فراتر از این تعبیر، معکوس این داستان هم جالب توجه است: در اقتصاد امروز نیروهای رکودی از هر نوع که باشد، فشارهای تورمی بوجود می‌آورد.. بصورت متعارف، تصور بر این است که رکود اقتصادی فرآیندی صرفا ضدتورمی است زیرا به کاهش در سطح مخارج مصرفی و سرمایه‌گذاری می‌انجامد. با این حال توجه به طرف عرضه و ساخت آن مطابق توضیحات قبل، حکایت از وجود نیروهایی تورم‌زا در اثر رکود دارد. تورم فشار هزینه یک توضیح در باب کیفیت همسویی بین رکود و تورم ارائه می‌کند. اما هنوز توضیحات بیشتری می‌توان برای این همسویی ارائه کرد. عوامل زیر به انحاء دیگر این همسویی را تقویت می‌کند:.۱️⃣ تکنولوزی نوین تولید: تولید ماشینی و هزینه ثابت بالا، به ساختار انحصار چندقطبی می‌انجامد. ساختار انحصار چندقطبی از یک‌سو با فراهم‌سازی امکان انباشت سود، زمینه تقبل هزینه‌های ثابت بالا را فراهم می‌‌کند، و از سوی دیگر هزینه‌های ثابت بالا خود مانعی بر سر تشدید رقابت شده و فضای رقابتی را بین چند بنگاه بزرگ محدود می‌ ...

️درباره تورم فشار هزینه | بخش هفتم | عایدی‌های انتقالی، مبادلۀ نابرابر و تورم

در بخش قبل سؤال کردیم چطور شوک فشار هزینه و افزایش قیمت برخی محصولات در اثر آن، می‌تواند یک تورم عمومی بوجود آورد. این پرسش در اقتصاد ایران بیش از همه برای نرخ ارز و بخشهایی که مستقیما در اثر افزایش قیمت ارز دچار فشار هزینه می‌شوند، اهمیت دارد.. اقتصاد ایران را تصور کنید که ابتدا با ورود یک شوک هزینه از ناحیۀ نرخ ارز، بخشهای سه‌گانۀ متصل به ارز (فروشندگان کالای مصرفی وارداتی، کالای تولید داخل با نهادۀ وارداتی، کالاهای قابل صادرات) با افزایش در هزینه (هزینه صریح یا هزینه فرصت) روبرو می‌شوند. آنها به جهت افزایش در هزینه، قیمتهای بالاتری بر محصولات خود وضع می‌کنند.. در زمان اخذ قیمت‌های بالاتر از سوی فروشندگان این محصولات، آنها مقداری درآمد پولی به دست می‌آورند که بیش از میزان متناظر در سایر بخشهای اقتصاد است. در مقابل خریداران، پول بیشتری از ارزش به دست آمده در خریدهایشان خرج می‌کنند. آنها خود را در موقعیتی از مبادلۀ نابرابر (Unequal Exchange) دیده و عایدی‌های انتقالی (Transfer Gains) به سوی بخش‌های متأثر از ارز روانه می‌شود … خریداران زیان‌دیده بیکار نمی‌نشینند. آن‌ها در جهت جبران این ز ...

️درباره تورم فشار هزینه | بخش ششم | کیفیت تأثیر فشار هزینه بر سطح عمومی قیمتها

عواملی که موجب بروز تورم فشار هزینه می‌شوند معمولا از جنس شوک‌های برونزای اقتصادی هستند. تغییرات قیمت انرژی، سقوط ناگهانی یک منبع مهم در تأمین زنجیرۀ عرضه (مثل درآمد نفت برای ایران) یا تغییرات شدید نرخ ارز برای کشورهایی با سطح حساسیت بالا به مراودات خارجی، از این جمله‌اند. (البته تأکید برخی پساکینزی‌ها بر نقش فشار دستمزدها بر تورم از جنس شوک‌های گهگاه برونزا نیست.) در ایران تکرار وقوع شوک‌های برونزا از ناحیۀ فروش نفت، قیمت ارز و واردات، تورم فشار هزینه را از واقعه‌ای منحصر به مقاطع معدود، به یک عادت تکرارشونده تبدیل کرده است … نیروهای فشار هزینه معمولا به شکلی متقارن بر همه بخشهای اقتصاد تأثیر می‌گذارند. افزایش در قیمت انرژی یا دستمزد نیروی کار هزینۀ همه بنگاهها را افزایش می‌دهد. با این حال تفاوت در شدت استفاده از نهاده‌های دچار فشار هزینه ممکن است پرسشی پیرامون وجاهت همه‌گیری این نوع تورم بوجود آورد … در ایران این موضوع قابل توجه‌تر خواهد بود زمانی که به این حقیقت توجه کنیم که نرخ ارز برای اقتصاد ما نیرویی مهم در ایجاد تورم فشار هزینه است. یکی از حقایق اقتصاد ایران که بیشترین سطح ادرا ...

️درباره تورم فشار هزینه | بخش پنجم | ارتباط پول با تورم فشار هزینه (۲)

واضح است که تورم و حجم پول نمی‌توانند به هم بی‌ارتباط باشند. انکار ارتباط حجم پول و تورم نه یک تحلیل نادرست، که یک ادعای خلاف عقل است. تورم چیزی جز کاهش ارزش پول نیست. تورم یعنی مبادلۀ میزان پول بیشتر به ازای هر واحد محصول. متورم‌شدن قیمتها و متورم‌شدن پول دو روی یک سکه هستند.. با این حال مسئله‌ای که در ارتباط پول و تورم باید به آن توجه کرد، نوع و کیفیت «رابطۀ علی» بین این دو است. معمولا تورم به عنوان معلول و حجم پول به عنوان علت تفسیر می‌شود. این همان تبیین متعارف پولی-فشار تقاضایی از تورم است. اما در تورم فشار هزینه، ارتباط علی بین تورم و پول، معکوس می‌شود. ...

️درباره تورم فشار هزینه | بخش چهارم | ارتباط پول با تورم فشار هزینه (۱)

گفتیم ساخت صنعتی امروزین با مختصات مقیاس بزرگ، تولید کارخانه‌ای، هزینه ثابت بالا و انحصار چندقطبی موجب می‌شود بنگاهها در صورت بروز فشارهای هزینه، قیمت محصولات خود را برای حفظ حاشیۀ سود، افزایش دهند. قیمت محصول پیش از قرارگرفتن آن در معرض جاذبۀ تقاضا افزایش می‌یابد.. در اقتصاد امروز عمدۀ محصولات پیش از ورود به بازار، قیمت دارند. چنین نیست که مشابه بازار مالی یا اغلب معاملات در بخش کشاورزی، قیمت در بازار به شیوۀ حراج تعیین شود. ماهیت انحصار چندقطبی که خود برخاسته از مقیاس بالای تولید و هزینه‌های ثابت بالاست، امکان قیمت‌گذاری را برای بنگاه ایجاد می‌کند. بنگاهی که محصول خود را با قیمتی متناسب با هزینه تولید و حاشیۀ سود، راهی بازار کرده است، اگر با وضعیت نامساعد در طرف تقاضا و ضعف قدرت خرید پولی مواجه شود، دائما قیمت خود را کاهش نمی‌دهد، بلکه واکنش او به محدودیت تقاضا، تعدیل مقداری و تغییر در سطح تولید خواهد بود. به این ترتیب است که نیروهای فشار هزینه علاوه بر تورم، به رکود منتهی شده و «تورم رکودی» (Stagflation) بوجود می‌آورد. اما دربارۀ ارتباط عامل پول با تورم فشار هزینه باید به نکات زیر ا ...

️درباره تورم فشار هزینه | بخش سوم | ساخت اقتصادی و ماهیت تورم

امروزه ساختار طرف عرضه در بخش‌های اقتصادی تفاوت چشمگیری با گذشته دارد. در گذشته، شیوۀ تولید غیرمدرن مبتنی بر بی‌شمار واحد تولیدی خرد با ابزار ساده و ابتدایی، هزینۀ ثابت اندک و وزن بالای نیروی کار در عملیات تولید بود و عمدۀ محصولات آن هم از نوع کشاورزی. اقتصاد مدرن به نحوی متفاوت، بخش مهمی از محصولات را در قالب صنعت و سپس خدمات، عرضه می‌کند. بی‌جهت نبوده که اقتصاد نوین با واژۀ «صنعتی» و «صنعت» گره خورده و صنعت، محور تمایز قدیم و جدید شده است. ساختار تولید مدرن بویژه در بخش صنعت، مبتنی بر مقیاس بزرگ، هزینه‌های ثابت بالا، ماشینی‌شدن، امکان انباشت سود، و درنتیجه تعداد کم بازیگران (ساختار انحصار چند قطبی) است که این آخری (ساختار انحصار چندقطبی) خود پیامد مختصات قبلی است. این واقعیت با درجه‌ای پایینتر در بخش خدمات و با درجۀ خیلی کمتر برای بخش کشاورزی صادق است … روال تولیدکنندگان در این اقتصاد این است که مشغول به کارگیری عوامل تولید برای خلق محصول به منظور کسب پول بیشتر در مقایسه با پول اولیه هستند (پول اولیه= سرمایه اولیۀ در اختیار کارآفرین). آنها حاشیۀ سودی مدنظر دارند که در بازه‌ای مشخص نو ...

️درباره تورم فشار هزینه | بخش دوم | تورم فشار هزینه چیست؟

تورم فشار هزینه روایتی از تورم است که افزایش در سطح قیمتها را به اضافه‎شدن هزینه‌های تولید – نظیر افزایش قیمت انرژی، کاهش ارزش پول ملی، دستمزد و … – منتسب می‌کند. بطور مرسوم نیروهای بوجود آورندۀ فشار هزینه، عواملی برونزا معرفی می‌شود؛ هرچند تأکید بر چانه‌زنی روالی و دوره‌ای اتحادیه‌های کارگری برای افزایش دستمزدها، به عنوان یکی از منشأهای فشار هزینه چندان تناسبی با برونزایی ندارد. به این ترتیب افزایش قیمت نهاده‌های کلیدی تولید، به یک افزایش سراسری در سطح قیمتها منتهی می‌شود. حتی تأثیر تک‌دوره‌ای و تمام‌شوندۀ فشار هزینه‌ها می‌تواند از طریق ایجاد مارپیچ‌های قیمت-هزینۀ تولید، آثاری چند دوره‌ای بر نرخ تورم به جا گذارد … در یک معنای عام‌تر، می‌توان به جای تورم فشار هزینه از عنوان «تورم رکودی-رکودتورمی» استفاده کرد. عام‌تر بودن دومی به این جهت است که کلیۀ شوک‌های منفی سمت عرضه را دربرمی‌گیرد که فشار بر هزینه‌های تولید از آن جمله است. البته معمولا شوک‌های منفی سمت عرضه خود را به شکل افزایش هزینۀ تولید نشان می‌دهند؛ اما در حالت کلی این دو مفهوم مرتبط، مفاهیمی مجزا و مستقل هستند. در یک شرح متفاو ...

️ درباره تورم فشار هزینه | بخش اول | مقدمه‌ای بر یک نبش قبر تئوریک

تبیین جریان متعارف اقتصادی از تورم بسیار ساده‌سازی شده و به همین دلیل همه‌فهم و موردپسند عام است. در این تفسیر، غلبۀ رشد حجم پول بر رشد کالا عامل ایجاد تورم است. تورم ناشی از آوارشدن قدرت مخارج بالاتر روی محصولاتی است که به اندازۀ متناسبی رشد نکرده‌اند … مثال‌های ساده از نسبت مقدار پول موجود با تعداد کالاها آورده می‌شود که ببینید عدم تناسب رشد پول و کالا یعنی به هر کالا پول بیشتری تخصیص می‌یابد و این یعنی تورم؛ مثالهایی مبتنی بر این پیش‌فرض که پول و کالا هر کدام در فضایی مجزا و بی‌ارتباط به هم رشد کرده و در نهایت برهم‌خوردن توازن بین آن دو موجب تورم می‌شود. این مثال‌ها آن‌قدر ساده و همه‌فهم است که گاهی اوقات در خطبه‌های عبادی-سیاسی-اقتصادی- … جمعه هم شنیده می‌شود … نمی‌توان گفت این تفاسیر از تورم عاری از حقیقت است، که قطعا ابعادی از حقیقت را روایت می‌کند؛ اما همۀ واقعیت این نیست. این تبیین از حیث صورت‌بندی، یادآور تفاسیر متعارف از رشد نقدینگی است؛ بسیار ساده و ساده‌سازی شده. دولتی پرخرج و بدخواه-جاهل وجود دارد که دوست دارد پول زیاد ایجاد کند. اگر جلوی دولت گرفته شود، کمیت پول مهار خواه ...

️ توضیحی دربارۀ غیرپولی بودن شوکهای تورمی کشور

در جلسه اخیر با آقای دکتر ادعا کردم که ادوار بسیار مشابه شوک تورمی در کشور (۷۴-۱۳۷۳ ۹۲-۱۳۹۰، ۱۳۹۷ تاکنون) همگی در ویژگی‌های مهمی مشترک‌اند: وجود فشارهای شدید در سمت عرضه و شوک قیمت دارایی (در رأس آنها نرخ ارز)، کاهش ورودی ارز به سبب قطع صادرات نفت، و رشد منفی اقتصاد. این خصوصیات دال بر وجود تورم «فشار هزینه» یا «تورم رکودی» در این ادوار است. گرچه متوسط نرخ تورم در کشور با متوسط رشد نقدینگی مرتبط است، اما جهش تورم و شوک تورمی در این سالهای خاص، به فشارهای هزینه و انقطاع‌های سمت عرضه مربوط است. این موضوع در گفتگوی ما، مورد تدقیق و واکاوی قرار نگرفت.. برخی از بازخوردها نشان داد رد پولی‌بودن شوک تورمی کشور با استبعاد برخی مخاطبان توأم بوده است. در حقیقت برای آنها مسئله بوده که چرا وجود اختلالات طرف عرضه دلالت بر نفی پولی‌بودن شوک‌های تورمی کشور دارد … درک پاسخ نیازمند تأمل در مکانیزم تأثیر پول بر ایجاد تورم است. عامل پول با منبسط‌کردن اجزای تقاضای کل، شامل مصرف خصوصی و سرمایه‌‎گذاری، فشار تقاضا ایجاد کرده و قیمتها را بالا می‌برد. کاهش نرخ بهره در اثر رشد حجم پول باعث تحریک مخارج سرمایه‌گذا ...