ویراستار

۰۹:۲۶ ۱۳۹۸/۱۱/۲۸

صدای زنده‌نام علی‌اکبر دهخدا و صحبت‌هایش درباره‌ی تدوین لغت‌نامه، چهل سال زحمتش در این مسیر، و همکارانش (زنده‌نامان دکتر محمد معین

لغتنامه (علی اکبر دهخدا)

دانلود و مشاهده در تلگرام

آقای دهخدای عزیز! آرزوی شما برآورده شده و لغت‌نامه‌‌ی دهخدا یادگار ارزشمند شما برای ایرانیان امروز و فرداست.

ویراستار

۱۵:۰۹ ۱۳۹۸/۱۱/۲۵

اهل تحقیق می‌دانند به‌رغم همه‌ی کوشش‌هایی که در دهه‌ها و سال‌های اخیر صورت گرفته، هنوز هم ده‌ها و چه‌بسا صدها نسخه‌ی خطی شناخته‌شد

یکی از همین کتاب‌ها که به‌رغم اهمیت بسیار، تا به امروز در مستوری بود کتاب است، کتابی که در اصل با هدف آموزش احکام و اخلاق نوشته شده اما شاهکاری است کم‌نظیر از نظر بازتاباندن ویژگی‌های نثر فارسی در حوزه‌ی ماوراء‌النهر و سغد. فرزانه‌ی ارجمند، دکتر سیروس شمیسا، در سفری که بیست سال پیش به چین داشتند، به‌طور اتفاقی و با مراجعه‌ی یک ملای چینی، به نسخه‌ای از این کتاب دست پیدا می‌کنند که همان اواخر در تعمیرات مسجدی در چین به دست آمده بود. بعدها دو نسخه‌ی دیگر، از کتابخانه‌ی آیت‌الله مرعشی قم و کتابخانه‌ی ملی پاریس، هم به دست می‌آورند و بر مبنای آن‌ها نسخه‌ای منقح از آماده می‌کنند. چند روزی است که نشر این کتاب را با سروشکلی درخور روانه‌ی بازار نشر کرده است. شامل بیست و دو باب است در موضوعات مختلف. نام نویسنده‌ی متن و نام کاتب را نمی‌دانیم، این‌ها در هیچ‌یک از سه نسخه ذکر نشده‌اند؛ همین نشان می‌دهد که احتمالا کتابی معروف و درسی بوده که نیازی نبوده به مؤلف آن اشاره شود و نسخه‌برداری از آن چنان معمول بوده که ذکر نام کاتب هم اهمیتی نداشته است. زمان نگارشش حدود قرن پنجم است. متأخرترین کسی که در متن ...

ویراستار

۱۵:۰۹ ۱۳۹۸/۱۱/۲۵

از مؤلف ناشناس. به تصحیح و توضیح

نشر.

ویراستار

۱۱:۵۸ ۱۳۹۸/۱۱/۲۵

به نظر می‌رسد بعضی از ناشران ما تصور درستی از ندارند

کتاب پرمخاطب و محبوبی است که صرفا خواندن آن اهمیت ندارد، بلکه ارزش معنوی و فرهنگی هم دارد. به زبان ساده، در ایران ما، کتب نفیس یا کتب مقدس (نظیر قرآن و نهج‌البلاغه و …) هستند یا اشعار شعرای معروف (امثال حافظ و سعدی و فردوسی و …). به‌ندرت آثار دیگری هم در این فهرست جا می‌گیرند. اینکه منبع درسی دانشجویان یا کتابی را که پژوهشگران به آن نیاز دارند با کاغذ و صحافی اعلا و هزار جور خرج زائد چاپ کنیم و خواستاران آن‌ها را به رنج و سختی بیندازیم نامش انتشار نیست، هدر دادن سرمایه است. ...

ویراستار

۱۷:۵۸ ۱۳۹۸/۱۱/۲۴

روزگاری، منتخبی از دیوان فرخی سیستانی کتاب درسی دانش‌آموزان دبیرستان بود کتابی کامل با مقدمه‌ای مأخوذ از آنچه در چهار مقاله‌ی نظا

این فقط یکی از منابع بود و منابع این‌چنین کم نبودند. همین بود که آن نسل هم آداب سخن گفتن را بهتر می‌دانست و هم آداب نوشتن را.

ویراستار

۱۷:۵۴ ۱۳۹۸/۱۱/۲۳

ناشرها همیشه این سؤال را دارند که میزان ویرایش منطقی و استاندارد طی یک روز برای ویراستاران موظف (شاغل در تحریریه) چقدر است

به عبارت دیگر، می‌خواهند بدانند ویراستار باید چند صفحه در روز ویرایش کند تا متناسب با حقوق دریافتی‌اش باشد. در پاسخ به این سؤال می‌توان کلی‌گویی کرد و جواب‌های همیشگی و کلیشه‌ای داد، جواب‌هایی از این دست که «بستگی به متن دارد»، «بستگی به تخصص و تجربه‌ی ویراستار دارد» و … این پاسخ‌ها هرچند درست‌اند، گرهی باز نمی‌کنند. اخیرا، در جلسه‌‌ی خوبی که انجمن صنفی ویراستاران برگزار کرده بود چند نفر از ویراستاران باتجربه‌ی انتشارات فرانکلین مؤسسه‌ای که پایه‌گذار ویرایش در ایران به شمار می‌آید شرکت داشتند. در این جلسه نقل شد که فرانکلین از ویراستارانش انتظار داشته است روزی ۲۵ صفحه ویرایش کنند. اگر هر روز را ۸ ساعت کاری حساب کنیم، ۲۵ صفحه ویرایش در روز، هم برای ناشر و هم برای ویراستار، منصفانه به نظر می‌رسد. نه چنان است که فشار زیاد به ویراستار وارد کند و کیفیت کار را پایین بیاورد و نه چنان است که برای ناشر بصرفه نباشد حقوق ثابت به ویراستار بپردازد. منظور از ویرایش هم بدیهی است که ویرایش واقعی و جدی است، نه یک‌دست کردن رسم‌الخط و بازی با متن به اسم ویرایش. البته، حساب ویراستارهایی که در منزل کار م ...

ویراستار

۱۵:۲۷ ۱۳۹۸/۱۱/۲۱

در جمله‌ی زیر را بیابید و اصلاح کنید:

فردینان ماژلان اولین کسی بود که با کشتی دورتادور کره‌ی زمین را بین سال‌های ۱۵۱۹ تا ۱۵۲۲ پیمود …

ویراستار

۱۰:۴۱ ۱۳۹۸/۱۱/۲۱

پسوند «اومند» (ōmand) از پسوندهای زایا در دوره‌ی فارسی میانه بوده است که به همین شکل به دوره‌های آغازین فارسی نو هم رسیده است (مثل

با این پسوند صفت‌های بسیار زیبایی در فارسی میانه ساخته شده است که بسیاری از آن‌ها را دست‌کم در نوشتار فارسی می‌توان احیا کرد و برای فارسی‌زبان امروزین هم خوش‌آوا و مفهوم هستند. مثلا، در کتاب بندهش (که احتمالا در اواخر دوره‌ی ساسانی تدوین شده است) در توصیف کیومرث (Gayōmart) چنین آمده است:. Ĉašōmand ud gōšōmand ud uzwānōmand ud daxšagōmand būd. یعنی: چشم‌مند و گوش‌مند و زبان‌مند و دخشک‌مند بود. یا به زبان روشن‌تر: چشم و گوش و زبان و دخشک داشت. از این زیباتر و ساده‌تر می‌شد کلمات را به کار برد؟. یک نکته‌ی جالب هم درباره‌ی «دخشک» بگویم. مکنزی این کلمه را «نشان، علامت و ویژگی» معنا کرده است، اما زنده‌نام دکتر مهرداد بهار آن را به همین شکل «دخشک» آورده و معادل کلمه‌ی «ژن» («gene») فرنگی دانسته است. در متن بندهش اشاره شده است که مردمان از تخمه‌ی کیومرث افزایش یافتند. ...

ویراستار

۱۹:۲۹ ۱۳۹۸/۱۱/۱۹

«تجارت‌پیشگی با جان سغدیان سرشته بود

این مردم چون دارای فرزند می‌شدند مادر انگشتی عسل در دهان نوزاد و قدری نشاسته در کف دست او می‌نهاد. چشاندن عسل به نوزاد برای آن بود که چرب‌زبان و شیرین‌گفتار شود و مردم را به سخن بفریبد و در کسب پیشرفت کند. نشاسته یا صمغ گذاشتن در دست کودک هم به آرزوی این بود که هر چه به دست و دخل می‌آید بماند و اندوخته‌اش روزافزون شود.». متن از کتاب «جستار‌های ژاپنی در قلمرو ایرانشناسی»، گردآوری و پارسی‌نویسی دکتر هاشم رجب‌زاده، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار. عکس: روی جلد کتاب «نقاشی سغدی»، نوشته‌ی گیتی آذرپی، الکساندر بلنیتسکی و همکاران، ترجمه‌ی محمد محمدی، سوره‌ی مهر. ...

ویراستار

۱۰:۵۵ ۱۳۹۸/۱۱/۱۹

شما را نمی‌دانم، اما من خیلی بیشتر از همه‌ی آثار ادبی جدید، از کلاسیک‌ها لذت می‌برم

کلاسیک‌ها تکلیفشان با خودشان و با خواننده مشخص است، از میان محک تجربه گذشته‌اند و جای خودشان را بین نسل‌های مختلف باز کرده‌اند. اشتفان تسوایگ از آن نویسنده‌هایی درجه‌یکی است که از دیرباز در ایران آثارش ترجمه شده اما هیچ‌وقت آن‌طور که باید قدر ندیده است. شاید به این دلیل که اغلب شاهکارهای او کوتاه هستند و ذائقه‌ی کتاب‌خوان ایرانی بیشتر به رمان‌ متمایل است. حالا با انتشار کتاب فرصت تازه‌ای پیش آمده برای آشنایی نسل جوان‌تر با این نویسنده‌ی بزرگ اتریشی و تجدید خاطره‌ی قدیمی‌ترها با او. شامل پنج داستان است، داستان‌هایی که چند تایی‌شان می‌توانند حتی یک رمان کوتاه تلقی شوند و در سال‌های دور، پیش از انقلاب، گاهی به‌‌صورت کتاب مستقل هم منتشر شده‌اند. «نامه‌ی یک زن ناشناس» معروف‌ترین این داستان‌هاست، روایتی از نویسنده‌ای که روزی یادداشتی از زنی جوان دریافت می‌کند، زنی که بدون اینکه نویسنده بداند، نقش پررنگی در گذشته‌ و سرنوشت او داشته است. «بیست‌ و چهار ساعت از زندگی یک زن»، «بازی خطرناک»، «انهدام یک قلب» و «معلم سرخانه» هم دیگر داستان‌های کتاب‌اند، داستان‌هایی که در هر یک اتفاقی شگفت‌انگیز زمین ...

ویراستار

۱۰:۵۵ ۱۳۹۸/۱۱/۱۹

ترجمه‌ی

ویراستار

۱۶:۱۷ ۱۳۹۸/۱۱/۱۸

یکی از موارد مهمی که ناشرها، سرویراستارها و گرافیست‌ها باید به آن توجه داشته باشند حضور لوگوی نشر در طرح روی جلد کتاب است

شاید عجیب به نظر برسد، اما هنوز هم کتاب‌های نسبتا پرشماری منتشر می‌شوند که لوگوی ناشر در روی جلد آن‌ها وجود ندارد یا در جای مناسبی نیست و فقط در عطف کتاب و پشت جلد کتاب دیده می‌شود. وجود لوگوی ناشر روی جلد به مخاطب کمک می‌کند هنگام دیدن طرح روی جلد کتاب (کنار نقدهایی که در مطبوعات منتشر می‌شود یا در شبکه‌های مجازی نظیر تلگرام و اینستاگرام) بتواند ناشر کتاب را تشخیص دهد و احیانا آن کتاب را راحت‌تر تهیه کند. همچنین، این مسئله به برندسازی ناشر هم کمک خواهد کرد. ...

ویراستار

۱۸:۳۰ ۱۳۹۸/۱۱/۱۳

منتشر شد. دست‌نامۀ ویرایش. بهروز صفرزاده

چاپ چهارم/ ۱۸۶ صفحه/ ۳۴۰۰۰ تومان. نشر. ویراستاران همواره با مسئلۀ درست و غلط در زبان سروکار دارند و از همین رو نیازمند مرجعی راه‌نما در این زمینه‌اند. دست‌نامۀ ویرایش مرجعی کاربردی برای پاسخ‌گویی به پرسش‌ها و نیازهای ویراستاران و عموم علاقه‌مندان زبان فارسی است. مدخل‌های این فرهنگ چند دسته‌اند: غلط‌های املایی؛ غلط‌های دستوری؛ تحریف‌های واژگانی؛ حشو؛ املاهای گوناگون؛ واژه‌های هم‌آوا؛ واژه‌های هم‌انگاشت. در تألیف این فرهنگ بنا بر ایجاز گذاشته شده تا خواننده در کوتاه‌ترین زمان پاسخ پرسش خود را بیابد. از همین رو، توضیحات هیچ مدخلی از چند سطر تجاوز نمی‌کند. بهروز صفرزاده، مؤلف کتاب، از ویراستاران و فرهنگ‌نویسان باسابقه است و سال‌ها با مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا و فرهنگستان زبان و ادب فارسی همکاری و در تألیف فرهنگ بزرگ سخن مشارکت داشته است. دست‌نامۀ ویرایش کتابی است راه‌گشا برای ویراستاران، نویسندگان، مترجمان و ناشران. ...

ویراستار

۱۰:۲۲ ۱۳۹۸/۱۱/۰۶

یکی از ویژگی‌های مهم زبان‌های هندواروپایی که در زبان‌های ایرانی دوره‌‌های باستان و میانه هم دیده می‌شود و به دوره‌ی جدید زبان فارس

ارکان عبارات و جملات در زبان‌های ایرانی و ازجمله فارسی امروز ما می‌توانند جا عوض کنند، بدون اینکه تغییر عمده‌ای در معنای جمله اتفاق بیفتد. این که شعر فارسی چنین به کمال رسیده است دلیل زبانی مهمی دارد و آن هم همین ویژگی زبان فارسی است که اجازه می‌دهد شاعر تمام ارکان جمله را جابه‌جا کند و به وزن و قالب و قافیه و ردیف دلخواهش برسد. به این دو بیت شعر توجه کنید:. بوستان بر سرو دارد آن نگار دل‌ستان/ آن نگار دل‌ستان بر سرو دارد بوستان. دلبر صنمی شیرین، شیرین صنمی دلبر/ آذر به دلم بر زد، بر زد به دلم آذر. با تغییر جای کلمات، چه تغییری در معنا اتفاق افتاده است؟ سرودن چنین شعرهایی فقط با وجود ویژگی word order ممکن شده است. آن‌ها که، بدون توجه به بافت معنایی متن و ضرورت‌های ادبی (نظیر لحن و …)، قاطعانه حکم می‌دهند همیشه فعل و فاعل و همه‌ی ارکان جمله باید از نظم خاصی پیروی کنند و سر جای قراردادی‌شان باشند شناختی از پیشینه‌ی زبان‌های ایرانی و ویژگی‌های فعلی زبان فارسی ندارند. ...

ویراستار

۱۲:۴۴ ۱۳۹۸/۱۱/۰۵

نامزدهای جایزه‌ی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در گروه زبان معرفی شدند و از سه کتابی که در موضوع «زبان‌های باستانی» کاندیدا شده‌اند

برای من جای خوشحالی فراوان است. هر دو کتاب اوستا و زبان پارسیگ در حال تجدید چاپ هستند و از هفته‌ی آینده چاپ دوم آن‌ها به بازار عرضه خواهد شد.

ویراستار

۰۹:۳۲ ۱۳۹۸/۱۱/۰۵

خیال‌باز اولین رمان احمد حسن‌زاده است و چند روزی است که نشر نون آن را منتشر کرده و به بازار فرستاده است

حسن‌زاده قبلا با دو مجموعه‌داستان موفق مستر جیکاک و آه‌ای مامان خود را به‌عنوان نویسنده‌ای جدی و صاحب‌سبک معرفی کرده بود. خیال‌باز رمانی است با راوی اول شخص، اما روایتی خطی و عادی ندارد. راوی رمان (الیاس) پسربچه‌ای است غیرعادی در خانواده‌ای غیرعادی و در شهری غیرعادی. نقص‌های جسمانی و ناجسمانی راوی و کاراکترهای محوری دیگر (نظیر آداود) نمادی است از نقصان‌های بسیار در جامعه‌ای کوچک و مصیبت‌زده. ما ماجراها را از دریچه‌ی نگاه الیاس می‌بینیم، اما آنچه به‌ظاهر خط اصلی داستان است پوششی است برای روایت مهم‌تری که در زیرلایه‌ی اثر جریان دارد. درواقع، تم اثر و خط ماجراهای مهم‌تر در خلال تک‌گویی‌های الیاس شکل می‌گیرند و مستقیما به آن‌ها اشاره نمی‌شود، ماجراهایی مثل درگیری‌های سیاسی پدر الیاس. خیال‌باز دو نقطه‌ی قوت دارد: کاراکترسازی و زبان خاص. شخصیت‌های کتاب شخصیت‌هایی عمق‌یافته‌اند و زبان کتاب هم زبانی تراش‌خورده و قوام‌مند است. ‌ الیاس گاه یادآور بنجی خشم و هیاهو است، اما آشفتگی ذهنی او کمتر و روایتش روشن‌تر است. ...

ویراستار

۰۹:۳۱ ۱۳۹۸/۱۱/۰۵

…

ویراستار

۰۸:۳۳ ۱۳۹۸/۱۱/۰۵

حالا که باران و برف اکثر نقاط ایران را در بر گرفته، بد نیست بدانید در فارسی میانه دو واژه‌ی «snēxr» و «snēzag» را داشته‌ایم که به‌

البته، از تلفظ دقیق این اسامی مطلع نیستیم و به‌سبب پیچیدگی‌های خط پهلوی، …

ویراستار

۲۲:۳۳ ۱۳۹۸/۱۱/۰۳

اگر قرار بر اصلاح رسم‌الخطی این شعر فردوسی باشد، چه ایرادی را برطرف می‌کنید؟

دو کار است هر دو به‌نفرین و بد/ گزاینده رسمی بدآیین و بد پاسخ را برای من نفرستید. تا چند ساعت دیگر پاسخ را در کانال خواهم گذاشت.

ویراستار

۲۰:۱۹ ۱۳۹۸/۱۱/۰۳

حالا که باران و برف اکثر نقاط ایران را در بر گرفته، بد نیست بدانید در فارسی میانه دو واژه‌ی «snēxr» و «snēzag» را داشته‌ایم که به‌

البته، از تلفظ دقیق این اسامی مطلع نیستیم و به‌سبب پیچیدگی‌های خط پهلوی، محتمل است که با تغییراتی جزئی نسبت به آوانگاری بالا تلفظ می‌شده‌اند. متأسفانه، امروزه واژه‌ها‌‌ی بسیطی نداریم که چنین مفاهیمی را افاده کنند. فارسی زبانی پربار و زیبا است که گذشته‌ای پرشکوه و غنی داشته و حال و آینده‌ی آن هم به شیوه‌ی پاسبانی ما بستگی دارد. ...